درمان دیابت |انواع، داروها و روش های درمانی
دیابت یک بیماری مزمن است که در آن سطح قند خون (گلوکز) در بدن افزایش مییابد. این بیماری باعث اختلال در عملکرد انواع سلولهای بدن، بهویژه سلولهای عضلانی و عصبی میشود. درمان دیابت شامل تغییر سبک زندگی، داروهای خوراکی و در صورت نیاز استفاده از داروهای تزریقی همچون انسولین است. رعایت سبک زندگی سالم، ازجمله تغذیه مناسب، ورزش منظم و کاهش وزن در درمان انواع دیابت چه نوع یک و چه نوع دو، اولین اقدام برای درمان انواع دیابت محسوب میشود. ما در این مقاله به بررسی دقیق نحوه کنترل و درمان دیابت بهخصوص شایعترین آنها یعنی دیابت نوع دو میپردازیم.
میزان شیوع دیابت در ایران
بر اساس پیمایش ملی عوامل خطر بیماریهای غیر واگیر که در سالهای ۱۳۹۵ و ۱۴۰۰ در ایران انجام شده، شیوع دیابت در کشور از ۱۱ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۴ درصد شیوع در سال ۱۴۰۰ رسیده است. این بدان معناست که شیوع دیابت در کشور به فاصله پنج سال حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است و این روند افزایشی همچنان ادامه دارد. میزان شیوع دیابت و پیش دیابت در مردان ایرانی به ترتیب ۱۳ درصد و در زنان ۱۷ درصد اعلام کرد.
در این تحقیق در روستاها شیوع دیابت نزدیک ۱۱ درصد و در شهرها نزدیک ۱۵ درصد است. که نشان میدهد سبک زندگی شهری تأثیر زیادی روی ابتلا به دیابت در افراد دارد.
“بیشترین شیوع دیابت در استانهایی است که در نوار مرکزی کشور از شمال تا جنوب واقعشدهاند. استانهای تهران، مازندران، گیلان، یزد، مرکزی، اصفهان، سمنان، خوزستان و فارس در نقاط مرکزی شیوع بالای دیابت را دارند و شیوع دیابت در استانهای شرقی و غربی کمتر است.”
علائم دیابت
علائم زیر شایعترین موارد در دیابت هستند. همچنین به یاد داشته باشید که برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با علائم خفیفی مواجه میشوند که اغلب موردتوجه قرار نمیگیرند.
علائم شایع دیابت
- ادرار مکرر
- احساس تشنگی شدید
- احساس گرسنگی شدید (حتی زمانی که در حال غذا خوردن هستید)
- خستگی مفرط
- تاری دید
- بریدگیها/ کبودیهایی که دیر التیام مییابند
- کاهش وزن (در دیابت نوع 1 میتواند زمانی که حتی بیشتر غذا میخورید هم رخ دهد)
- سوزن سوزن شدن، درد یا بیحسی در دست / پا (نوع 2)
تشخیص زودهنگام و درمان دیابت میتواند خطر ابتلا به عوارض دیابت را کاهش دهد. اگرچه شباهتهای زیادی بین دیابت نوع 1 و 2 وجود دارد، اما علت هرکدام بسیار متفاوت است. همچنین درمان آنها نیز کاملاً متفاوت خواهد بود. برخی از افراد، بهویژه بزرگسالانی که بهتازگی دیابت نوع 1 در آنها تشخیص داده شده، ممکن است علائمی مشابه نوع 2 این بیماری داشته باشند. این همپوشانی بین انواع میتواند گیجکننده باشد. به همین خاطر مهم است که آزمایشهای لازم انجام شوند تا متوجه شوید که آیا در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دوم هستید یا خیر.
اگر در تشخیصهای اولیه، نوع دوم دیابت برای شما تشخیص داده؛ اما به درمانهای معمول این بیماری بهخوبی پاسخ نمیدهید، لازم است به یک متخصص غدد مراجعه کنید تا مشخص شود چه نوع دیابتی را تجربه میکنید. بهطورکلی، این مسئله به آزمایشهای آنتیبادی و (احتمالاً) اندازهگیری سطح پپتید C نیاز دارد.
دیابت نوع 2 در دوران بارداری
دیابت نوع 2 در دوران بارداری هیچ علامتی ندارد. به همین دلیل است که زنان در معرض خطر، باید در زمان مناسب در دوران بارداری آزمایش شوند.
تشخیص قطعی دیابت:
در حال حاضر، بیشترین روشهای تشخیص دیابت شامل آزمایش خون و ادرار هستند. معمولاً از سه نوع آزمایش خون برای تشخیص دیابت استفاده میشود.
- آزمایش قند خون: در این آزمایش، سطح گلوکز (قند) در خون بررسی میشود. در این حالت از فرد پس از حداقل ۸ ساعت ناشتا بودن، یک نمونه خون دریافت و سطح قند خون بررسی میشود.
- آزمایش HbA1c: در این آزمایش، سطح HbA1c در خون بررسی میشود. HbA1c یک نشانگر طولانیمدت سطح قند خون است و به ما میگوید که در چه میزانی بیمار در طول ۲-۳ ماه گذشته قند خون بالا داشته است.
- آزمایش تحمل گلوکز: در این آزمایش، نمونه خون یک بار قبل از خوردن وعده غذایی یا گلوکوز و یک بار پس از خوردن وعده غذایی یا گلوکز گرفته شده و سپس سطح قند خون بررسی میشود.
آزمایش ادرار نیز بهعنوان یک روش جایگزین برای تشخیص دیابت استفاده میشود. در این آزمایش، نمونهای از ادرار برای تعیین سطح قند در ادرار بررسی میشود. اگر سطح قند در ادرار بالاتر از حد مجاز باشد، این نشانگری از این است که سطح قند خون نیز بالاتر از حد مجاز است که ممکن است نشاندهنده دیابت باشد.
در بعضی از موارد از آزمایشهای مثل سونوگرافی، آزمایش عملکرد کلیه نیز استفاده میشود.
برای درمان دیابت باید چهکارهایی انجام داد؟
صادقانه بگوییم که تشخیص دیابت سخت است. بخصوص اگر سبک زندگی افراد مبتلا به دیابت را نشناسید. ممکن است احساس کنید که زندگی شما در یکلحظه تغییر کرده است و احتمالاً سؤالاتی را که باید پرسیده شود یا گزینههای موجود برای درمان را نمیدانید.
بسیاری از مردم بهجای اینکه از دیگران کمک بگیرند، دیابت خود را پنهان میکنند. این کار اشتباه است، زیرا روند آگاهی شما را به تعویق میاندازد.
گفتیم که دیابت یک بیماری شایع است، اما هر فردی نیاز به مراقبتهای منحصربهفردی دارد. ما افراد مبتلا به دیابت و عزیزانشان را تشویق میکنیم تا حد امکان در مورد آخرین درمانها و رویکردهای پزشکی و همچنین انتخابهای سبک زندگی سالم، مطالبی را بیاموزند. این کار، بهعلاوه ارتباط خوب با تیمی از متخصصان، میتواند به شما کمک کند که روی بیماری خود کنترل داشته باشید و بهتر بتوانید به نیازهای در حال تغییر، پاسخ دهید. بخشی از مسیر شما شامل موارد زیر است.
- آزمایش گلوکز خون (یاد بگیرید چگونه قند خون خود را با جدیدترین ابزار آزمایش کنید).
- فناوری دستگاهها را بشناسید. استفاده از دستگاهها برای تشخیص و کنترل بیماری، آسانتر است. از دستگاههای اندازهگیری قند خون و پایش مداوم گلوکز (CGM) گرفته تا پمپهای انسولین پیشرفته و موارد دیگر، همگی ما را در درمان دیابت نوع 2 یاری میکنند.
- با اندازهگیری قند خون بهتر و بیشتر میتوانید علائم را بهخوبی تشریح کنید.
دستگاهی را پیدا کنید که میتواند زندگی شما را آسانتر کند.
درمان دیابت و بروز عوارض قلبی عروق
افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بالای ابتلا بیماری قلبی و سکته هستند. در این قسمت به بررسی این موضوع میپردازیم که چگونه و چرا اولویت دادن به سلامت قلب شما برای بهبود کلی مهم است.
سلامت قلب در افراد دیابتی
کنترل قند خون (گلوکز خون) برای افراد مبتلا به انواع دیابت بسیار مهم است. یک رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی، ملاقات منظم با گروه مراقبتی و تغییرات مثبت در شیوه زندگی، همگی میتوانند به مدیریت یا پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی، ازجمله حمله قلبی و سکته کمک کنند. درنتیجه مهم است بدانید که برای کاهش خطر به چه چیزی نیاز دارید. دیابت و بیماری قلبی اغلب دستبهدست هم میدهند.
بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2، دو برابر بیشتر از افراد سالم در معرض خطر حمله قلبی یا سکته هستند.
افراد مبتلا به انواع دیابت هنوز در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی هستند، حتی اگر سطح قند خون (گلوکز خون) مدیریت شود. از شایعترین عوارض قلبی عروقی دیابت میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- بیماری عروق کرونر: در طول زمان و با پر شدن شریانهایی که خون را به قلب میرسانند، ایجاد میشود. در این وضعیت شریانها با پلاک پر میشود و این ماده (که از کلسترول و سایر مواد تشکیل شده است) باعث سخت شدن شریانها میشود. اصطلاح پزشکی برای این مسئله «آترواسکلروز» است.
- نارسایی قلبی: هنگامیکه پلاک به ساختهشدن ادامه میدهد، شریانها باریک میشوند؛ بنابراین جریان خون غنی از اکسیژن به قلب کاهش مییابد. این امر باعث ضعیف شدن ماهیچه قلب خواهد شد.
- بیماری عروق محیطی
- بیماری عروق مغزی
- بیماری عروقی کلیوی
- سکته مغزی
روشهای کاهش و کنترل عوارض قلبی دیابت
برای اینکه بتوانید این وضعیت را کنترل کنید:
علائم بیماری قلبی را بشناسید
اگر پیش دیابت یا دیابت نوع 1 یا 2 دارید، باید از علائم بیماری قلبی آگاه باشید، ازجمله:
- درد قفسه سینه که بهعنوان آنژین نیز شناخته میشود، شامل احساس سفتی یا فشار قفسه سینه است
- تنگی نفس
- غش یا نزدیک به غش
- ضربان قلب آهسته یا سریع (آریتمی)
- سرگیجه یا سبکی سر
- درد در بازوها (یا یک بازو)
- بیحسی یا ضعف در پاها
- درد گردن، فک، گلو، پشت یا بالای شکم
- خستگی مفرط
- تهوع و استفراغ
اگر شما یا فردی که از او مراقبت میکنید درد قفسه سینه، تنگی نفس یا غش دارد، فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی اورژانسی باشید.
بررسیهای لازم با گروه مراقبت بهداشتی و پزشکان انجام دهید
تمام علائم خود را تا حد امکان دقیق توصیف کنید و در مورد سبک زندگی خود صادق باشید. گزارشی از فعالیتها و عادات غذایی خود داشته باشید. هنگامیکه به پزشک مراقبتهای اولیه، متخصص قلب، مربی دیابت یا متخصص غدد مراجعه میکنید، با سؤالاتی مانند موارد زیر از وضعیت خود آگاه شوید.
- دیابت من چگونه خطر بیماری قلبی را افزایش میدهد؟
- علاوه بر سطح A1C، فشار خون و کلسترول چه چیزی را باید کنترل کنم؟
- چه آزمایشهایی را پیشنهاد میکنید؟
- هر چند وقت یکبار باید سلامت قلبم چک شود؟
- چه تغییراتی در سبک زندگی باوجود دیابت نوع 2 را توصیه میکنید؟
- آیا نیاز به کاهش وزن دارم؟ آیا باید برنامه غذایی خود را تغییر دهم؟
- اگر دارو مصرف میکنید: از چه عوارض جانبی باید آگاه باشم؟
چکاپ های قلبی عروقی و دورهای قند خون داشته باشید
بر اساس علائم شما، پزشک ممکن است هر یک از این آزمایشهای سرپایی را برای ارزیابی خطر ابتلا به بیماری قلبی درخواست کند. اولین مورد الکتروکاردیوگرام (EKG) است که سیگنالهای الکتریکی قلب شما را کنترل میکند. این آزمایش بررسی خواهد کرد که آیا ضربان و ریتم قلب شما متوسط است یا خیر. این آزمایش ممکن است نشان دهد که آیا قلب شما به دلیل فشار خون بالا بزرگ شده یا در گذشته حمله قلبی داشتهاید.
مانند الکتروکاردیوگرام، مانیتورینگ هولتر، بینظمیهای قلب را از طریق مانیتور قفسه سینه در مدت 24 ساعت بررسی میکند. پس از آن اکوکاردیوگرافی تصاویری از ضربان قلب و پمپاژ خون شما ارائه میدهد. پزشک میتواند دریچهها و اتاقهای قلب را ارزیابی کند تا از عملکرد طبیعی آنها مطمئن شود.
همچنین پزشکان با تست ورزش یا استرس اکو نحوه واکنش ضربان قلب، فشار خون و تنفس شما را هنگام افزایش سطح فعالیت کنترل میکنند. اسکن توموگرافی کامپیوتری قلب (CT) نیز از اشعه ایکس برای تهیه تصویر سهبعدی و باکیفیت بالا از قلب و عروق خونی استفاده میکند. در این آزمایش پزشک به دنبال هرگونه نشانهای از کاهش جریان خون و اکسیژن (ایسکمی) به دلیل تجمع پلاک یا انسداد در عروق کرونر شما خواهد بود تا این بیماری تأثیر کمتری بر دیابت نوع 2 داشته باشد.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی قلبی (MRI) هم روش دیگری برای تولید تصاویر دقیق از قلب و عروق آن بدون استفاده از اشعه است. این آزمایش هم به پزشک اجازه میدهد تا آناتومی و عملکرد قلب و عروق آن را برای تشخیص هرگونه انسداد ارزیابی کند.
پس از اتمام بررسیها در صورت نیاز، شما و پزشکتان یک برنامه دارویی بر اساس ارزیابی فردی، اهداف متابولیک و نتایج آزمایش برای کاهش خطر بیماری قلبی ایجاد خواهید کرد.
کنترل و درمان دیابت با تغییرات سبک زندگی
اگر اخیراً دیابت نوع 2 در شما تشخیص داده شده است، حتماً شوک زیادی را تجربه میکنید. این مسئله میتواند باعث احساس ناامیدی، سردرگمی و نیاز به کمک برای طی دوران بهبودی، شود. به همین دلیل است که ما برنامه زندگی با دیابت را به شما پیشنهاد میکنیم. این نوع برنامهریزی برای کمک به یادگیری دیابت از نوع 2، کشف تکنیکهای مدیریت دیابت و موارد دیگر طراحی میشود. در چنین برنامهای باید موارد زیر را در نظر داشته باشید.
- غذا و تغذیه
- کاهش استرس و احساسات منفی
- فعالیت بدنی مناسب
- پیشگیری از عوارض دیابت
- ماندن در مسیر بهبودی و ناامید نشدن
کدام مواد غذایی برای درمان دیابت مفید هستند؟
دیابت باعث مشکلات جدی در سلامتی میشود. با تغییر در رژیم غذایی، میتوانید به کنترل دیابت کمک کنید. در اینجا به برخی از مواد غذایی مفید برای درمان دیابت اشاره خواهیم کرد.
1- سبزیها: سبزیها حاوی فیبر میتواند به کنترل سطح قند خون در بدن کمک کند.
2- ماهی: ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است که میتواند به کنترل سطح قند خون کمک کند.
3- میوههای تازه: میوههای تازه مثل پرتقال، گلابی، سیب و… حاوی فیبر و ویتامینهای مفیدی هستند که میتوانند به کنترل دیابت کمک کنند، اما نباید در مصرف آنها زیادهروی کنید. چراکه برخی از میوهها حاوی قند بالایی هستند.
4- غلات کامل: این دانهها حاوی فیبرند و میتوانند به کنترل سطح قند خون کمک کند.
5- مغزهای خوراکی: مغزهای خوراکی حاوی اسیدهای چرب و ویتامین E هستند.
بهترین صبحانه برای افراد دیابتی چیست
برای افراد دیابتی، صبحانه مهمترین وعده غذایی روز است که باید با دقت و بهدرستی مصرف شود. یک صبحانه سالم و مناسب برای افراد دیابتی، باید شامل مواد غذایی با انرژی کم و غنی از فیبر، پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی باشد. در ادامه بهترین صبحانه برای افراد دیابتی را معرفی میکنیم:
- صبحانه با غلات کامل: نان کامل، جو، گندم کامل، برنج قهوهای و… حاوی فیبر است که به کنترل قند خون کمک میکند.
- تخممرغ: تخممرغ حاوی پروتئین است و پس از خوردن آن احساس سیری بیشتری میکند.
- سبزی تازه: خوردن سبزیها برگ سبز مثل اسفناج، سبزیخوردن هنگام صبح یک ایده عالی برای شروع روز است.
- میوههای تازه: مثل پرتقال، گلابی، سیب و… حاوی فیبر و ویتامینهای مفیدی هستند و به کنترل قند خون کمک میکنند؛ اما باید به مقدار قابلقبول توسط پزشک توصیهشده مصرف شوند.
- لبنیات کمچرب: مثل ماست و دوغ حاوی پروتئین و کلسیم هستند و به کنترل قند خون کمک میکنند.
- آجیل: مثل بادام، فندق و… در کنار اینکه شما را تا مدتها سیر نگه میدارد، منبع غنی از املاح و ریزمغذیها هستند.
بهترین ناهار برای کنترل و درمان دیابت چیست؟
برای کنترل دیابت، ناهاری با ترکیبی از مواد غذایی با شاخص گلیسمیک پایین و سبک غذایی متعادل پیشنهاد میشود. برخی از غذاهای پیشنهادی برای ناهار در دیابت عبارتاند از:
- انواع سالاد: حضور سبزیها، گوشت، ماهی یا مرغ، روغن زیتون و خردل در سالاد، منبع عالیای از پروتئین، فیبر و اسیدهای چرب سالم است.
- انواع سوپ: مصرف سوپهای گیاهی حاوی انواع سبزیها و لگومین ها بهعنوان یک منبع فیبر، پروتئین و مواد مغذی قوی، میتواند بسیار مفید باشد.
- انواع ساندویچ: ساندویچهای سبزیها تازه، گوشت سفید، کاهو و گوجهفرنگی بهعنوان منبع فیبر، پروتئین، ویتامین C و کلسیم بسیار توصیه میشود.
برای درمان دیابت چه شامی بخوریم؟
گزینههای سالم شامل مرغ بدون پوست، ماهی آزاد، میگو، توفو، تخممرغ و بوقلمون بدون چربی است. حبوبات میتوانند در بخش پروتئین یا نشاسته قرار بگیرند زیرا هر دو ماده مغذی را تأمین میکنند. غلات، حبوبات و سبزیهای نشاستهای میتوانند یکچهارم باقیمانده از بشقاب شام شما را پر کنند.
چه ورزشهایی برای کاهش سطح قند خون مفید است؟
فعالیت بدنی منظم و مداوم با رشد عضلات و استفاده از گلوکز در سلولهای عضلانی باعث کاهش سطح قند خون میشود. برخی از ورزشهای مفید برای کاهش سطح قند خون عبارتاند از:
1- پیادهروی: پیادهروی یکی از بهترین روشها برای کاهش سطح قند خون است. پیادهروی را در هر زمان از طول روز میتوانید انجام دهید.
2- دویدن: ورزش دویدن باعث افزایش ضربان قلب و تنفس شما میشود و باعث افزایش مصرف گلوکز در سلولهای عضلاتی میشود.
3- شنا: شنا یکی دیگر از ورزشهای مفید برای کاهش سطح قند خون است. شنا باعث تقویت قلب و عروق و افزایش نفوذپذیری انسولین در بدن میشود.
4- بدنسازی: بدنسازی موجب رشد عضلات و بهبود استفاده از گلوکز در سلولهای عضلانی بدن میشود.
5- ایروبیک: ورزشهای ایروبیکی یا در اصطلاح هوازی مانند پیادهروی، دویدن، شنا و دوچرخهسواری علاوه بر کاهش سطح قند خون باعث تقویت قلب و عروق شما و بهبود عملکرد انسولین در بدن شما میشود.
درمان دیابت با دارو | داروهای کنترل قند خون
همیشه به خاطر داشته باشید که اولین اقدام برای درمان دیابت نوع 2 برنامهریزی وعدههای غذایی، کاهش وزن و ورزش است. گاهی اوقات این اقدامات برای پایین آوردن سطح گلوکز خون در نزدیکی محدوده طبیعی کافی نیست و باید از داروهای خوراکی هم استفاده کنید.
زمان برنامهریزی برای کنترل بیماری خود، لازم است اطلاعات بیشتری در مورد انواع داروها و نحوه عملکرد آنها دریافت کنید. هرچه بیشتر بدانید، احساس بهتری خواهید داشت.
انواع مختلفی از داروها وجود دارند که میتوانند به روشهای مختلفی برای کاهش قند خون شما مفید باشند. گاهی اوقات یک دارو کافی است، اما در موارد دیگر، پزشک ممکن است ترکیبی از داروها را تجویز کند. به همین خاطر صحبت با پزشک برای درک اینکه بدانید چه چیزی تجویز میشود و چگونه بر بروند بیماری شما تأثیر میگذارد، میتواند مفید باشد.
انواع قرصهای دیابت
- پیوگلیتازون:
معمولاً بهعنوان جایگزین برای سولفونیلاورهها و متفورمین تجویز میشود. این دارو با کاهش مقاومت به انسولین در بدن، باعث کاهش سطح قند خون در بیماران دیابت نوع ۲ میشود. مصرف این دارو روزی یک بار است و معمولاً ۲ هفته طول میکشد اثر آن را مشاهده کنید.
- آماریل (گلیمپراید):
این دارو با کاهش سطح قند خون در بیماران دیابت نوع ۲، باعث افزایش تولید انسولین در بدن میشود. همچنین، با افزایش حساسیت بافتهای بدن به انسولین، باعث کاهش مقاومت به انسولین شده و کنترل بهتری بر روی سطح قند خون در بیماران دیابت نوع ۲ دارد. این دارو را باید یک بار در روز همراه با اولین وعده غذایی مصرف کنید.
- گلی کلازید (Gliclazide):
گلی کلازید برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز میشود. این دارو را باید یک یا دو بار در روز همراه با غذا مصرف کنید تا احتمال افت شدید قند خون پایین بیاید.
- روزیگلیتازون (Rosiglitazone):
روزیگلیتازون از خانواده داروهای آلفا-گلوکوزیداز است. این دارو با کاهش هضم و جذب قند در روده، باعث کاهش سطح قند خون در بیماران دیابت نوع ۲ میشود. روزیگلیتازون برای درمان دیابت معمولاً با متفورمین یا سولفونیلاوره ترکیب میشود. معمولاً ۲ تا ۳ ماه طول میکشد، تأثیرات آن دیده شود.
- میگلیتول (Miglitol):
از دسته داروهای آلفا گلوکوزیداز است که کاهش جذب قند در رودهها و کاهش سطح قند خون در بدن بهعنوان یک دارو برای درمان دیابت استفاده میشود. برای اثرگذاری بیشتر این غذا باید همراه با غذا مصرف شود. در هفته اول مصرف دارو ممکن است دچار اسهال، درد و نفخ شکم شوید.
- گلوکوفاژ یا متفورمین (Metformin)
این قرص درمان دیابت از دسته داروهای بیگوانیداز است که برای درمان دیابت نوع 2 مورداستفاده قرار میگیرد. این دارو با کاهش جذب قند در رودهها و بهبود حساسیت به انسولین در بافتهای بدن، باعث کاهش سطح قند خون میشود. همچنین این دارو میتواند بهعنوان درمان همراه با انسولین در دیابت نوع 1 نیز به کار برود. متفورمین همراه با غذای رژیمی و ورزش برای درمان دیابت نوع ۲ به کار میرود. متفورمین برخی مواقع همراه با انسولین یا داروهای دیگر استفاده میشود.
- آکاربوز یا آکاربوس (Acarbose):
داروی آکاربوز در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 برای کاهش سطح قند خون به کار میرود. آکاربوز جذب کربوهیدراتهای مصرفشده را به تأخیر انداخته و باعث میشود قند خون بعد از غذا کمتر افزایش یابد. آکاربوز بر ترشح انسولین تأثیری ندارد.
این قرص در دوز های 50 و 100 میلیگرم در بازار وجود دارد و باید همراه با غذا مصرف شود. از عوارض شایع آکاربوز، مشکلات گوارشی مانند نفخ و اسهال است و با داروی دیگوکسین هم تداخل دارد.
آیا قرصهای دیابت نوع 2 میتوانند به ما کمک کنند؟
فقط افراد مبتلا به دیابت از نوع 2 میتوانند قرصهای مخصوص را برای مدیریت دیابت خود استفاده کنند. به این معنا که افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید از انسولین استفاده کنند. این قرصها زمانی بهترین اثر را دارند که همراه با برنامهریزی غذایی و ورزش استفاده شوند. بهاینترتیب سه روش درمانی برای کاهش سطح گلوکز خون باهم کار میکنند.
پس فراموش نکنید که قرصهای دیابت برای همه مفید نیستند. اگرچه اکثر مردم متوجه میشوند که سطح گلوکز خون آنها با شروع مصرف قرصها کاهش مییابد، اما گاهی هم ممکن است سطح گلوکز خون بیمار به محدوده طبیعی نزدیک نشود. با در نظر گرفتن گزینههای نامبرده (غذا/ورزش/دارو) شروع کنید و ببینید چه چیزی ممکن است برای شما بهترین باشد.
آیا دارو های قند خون در درمان دیابت مؤثرند.
حتماً با این سؤال مواجه شدهاید که احتمال تأثیر قرصهای دیابت چقدر است؟ اگر بیش از 10 سال دیابت داشتهاید یا در حال حاضر بیش از 20 واحد انسولین در روز مصرف میکنید، شانس شما خیلی کم است. از سوی دیگر، اگر اخیراً به دیابت نوع 2 مبتلا شدهاید و طبق نظر پزشک به انسولین کم نیاز دارید یا در وضعیت بدون نیاز به انسولین هستید تا سطح گلوکز خون خود را نزدیک به نرمال نگه دارید، شانس شما برای تأثیر داروها بیشتر است.
قرصهای دیابت گاهی بعد از چند ماه یا چند سال از کار میافتند. علت این مسئله نیز اغلب ناشناخته است. البته بدان معنا نیست که دیابت شما بدتر شده است. هنگامیکه این اتفاق میافتد، درمان ترکیبی خوراکی میتواند کمک کند. حتی اگر قرصهای دیابت سطح گلوکز خون شما را به محدوده طبیعی نزدیک کند، در صورت ابتلا به عفونت شدید یا نیاز به جراحی، ممکن است همچنان نیاز به مصرف انسولین داشته باشید.
در این مواقع استرسزا که سطح گلوکز خون بالا میرود، قرصها ممکن است نتوانند سطح گلوکز را کنترل کنند. همچنین اگر قصد بارداری دارید، باید دیابت خود را با رژیم غذایی و ورزش یا با انسولین کنترل کنید. مصرف داروهای خوراکی دیابت برای زنان باردار بیخطر نیست.
در آخر توجه داشته باشید که هیچ «بهترین» قرص یا درمانی برای درمان دیابت از نوع 2 وجود ندارد. ممکن است لازم باشد بیش از یک نوع قرص، ترکیبی از قرصها یا قرصها بهاضافه انسولین را امتحان کنید.
آیا خطر تداخل دارویی وجود دارد؟
بهطورکلی، قرصهای دیابت بیخطر هستند و بهخوبی تأثیر خود را نشان میدهند. اما مانند هر داروی دیگری، باید آنها را بااحتیاط مصرف کنید. همه قرصهای دیابت نوع 2 میتوانند با داروهای دیگر تداخل داشته باشند. به دلیل احتمال تداخل دارویی، باید پزشک خود را در مورد تمام داروهایی که مصرف میکنید، مطلع کنید.
درحالیکه از قرصهای دیابت استفاده میکنید، قبل از شروع هر دوره مصرف جدید (حتی اقلام بدون نسخه) باید با پزشک متخصص مشورت کنید. هرگونه سولفونیل اوره یا مگلیتینید میتواند باعث کاهش بیشازحد سطح گلوکز خون شود (هیپوگلیسمی). متفورمین یا گلیتازونها بهندرت باعث هیپوگلیسمی میشوند مگر اینکه با محرکهای انسولین (سولفونیل اوره یا رپاگلینید) یا تزریق انسولین مصرف شوند.
همچنین آکاربوز یا میگلیتول که طبق تجویز مصرف میشود، باعث هیپوگلیسمی نمیشود. بااینحال، هیپوگلیسمی ممکن است زمانی رخ دهد که آکاربوز یا میگلیتول همراه با سایر داروهای دیابت مصرف شود.
درمان دیابت با داروهای تزریقی
درمان دیابت با داروهای تزریقی بهصورت تزریق از روی پوست یا درون عضله است. این نوع داروها معمولاً برای کسانی که دیابت نوع 1 دارند و همچنین برای برخی افراد با دیابت نوع 2 که با رژیم غذایی، ورزش و داروهای دهانی کنترلشده نیستند، توصیه میشود. برخی از این داروهای تزریقی عبارتاند از:
- انسولین:
مصرف انسولین بهعنوان داروی تزریقی برای کنترل دیابت بسیار رایج است. انسولین بهصورت تزریقی در دسترس است و معمولاً باید چند بار در روز تزریق شود.
- پراملینتید
پراملینتید (Pramlintide) یک داروی تزریقی است که برای کنترل قند خون در بیماران دیابت نوع 1 و 2 استفاده میشود. این دارو همراه با انسولین استفاده میشود. عملکرد این دارو بر اساس شباهت ساختاری با آمیلین (هورمون پانکراس) است که در تنظیم سطح قند خون نقش دارد. پراملینتید با تثبیت سلولهای بتا در پانکراس، باعث کاهش ترشح گلوکاگون و لایهبندیهای گلوکاگونی در زمان مصرف غذا میشود.
با استفاده از این دارو، میزان مصرف انسولین وابسته به وعده غذایی کاهش مییابد و این باعث کاهش خطر بروز عوارض جانبی مرتبط با انسولین و نیز کاهش نیاز به تزریق انسولین میشود. این دارو میتواند باعث افت شدید قند خون، حالت تهوع و از دست دادن اشتها شود. کودکان مبتلا به دیابت نمیتوانند از این دارو استفاده کنند.
- لانتوس (انسولین گلارژین)
این دارو حاوی انسولین گلارجین است که عملکرد آن بهطور آهسته و پایدار است و بهعنوان یک انسولین پایه برای کنترل قند خون در طول روز به کار میرود. انسولین گلارژین ممکن است همراه با داروهای درمان سریع انسولین و یا بهتنهایی و همراه با دیگر داروهای درمان دیابت مصرف شود.
درمان دیابت با انسولین
دیابت نوع 1 به معنای استفاده از انسولین است. بااینحال، اگر دیابت از نوع 2 دارید، برنامههای درمانی بسته به اینکه در چه سطحی از بیماری هستید، میتواند تغییر کند. برخی از افراد میتوانند آن را با تغذیه سالم و ورزش یا با داروهای خوراکی کنترل کنند. درحالیکه برخی دیگر ممکن است نیاز به استفاده از انسولین داشته باشند.
معمول است که داروی شما باید در طول زمان تغییر کند و این چیز خوبی است. مهمترین مسئله این است که به بهترین سطح از بیماری دیابت نوع 2 خود برسید.
راهنمای سریع انسولین
اگر تازه با انسولین کار میکنید، ممکن است کمی طول بکشد تا به آن عادت کنید. با کمی تمرین، در کمترین زمان یک حرفهای خواهید شد. انسولین یک هورمون طبیعی است که توسط پانکراس ترشح میشود. اگر برای شما انسولین تجویز شده است، ممکن است به این دلیل باشد که بدن شما آن را تولید نمیکند (دیابت نوع 1) یا بدن شما بهدرستی از آن استفاده نمیکند (دیابت از نوع 2).
انواع مختلفی از انسولین در کشورهای مختلف فروخته میشوند که در نحوه ساخت و نحوه عملکرد آنها در بدن و همچنین هزینه خرید متفاوت هستند. معمولاً پزشک به شما توصیه میکند تا نوع مناسب انسولین را برای نیازهای سلامتی خود پیدا کنید. همچنین وقتی صحبت از تزریق با سرنگ میشود، پزشک بر اساس ظرفیت موردنیاز شما، دوز انسولین را توصیه میکند. بهطورکلی، سرنگهای با ظرفیت کوچکتر میتوانند راحتتر استفاده شوند و دوز دقیقتری را ارائه کنند.
البته چند نکته وجود دارد:
- اگر بزرگترین دوز شما نزدیک به حداکثر ظرفیت سرنگ است، در صورت تغییر دوز، سایز دیگری را خریداری کنید.
- اگر نیاز به اندازهگیری دوز در نیم واحد دارید، حتماً سرنگی را انتخاب کنید که دارای این علائم باشد.
- اگر به خارج از کشور سفر میکنید، مطمئن شوید که قدرت انسولین خود را با سرنگ و اندازه مناسب مطابقت دهید.
انسولین چگونه کار میکند؟
گفتیم که مبتلایان دیابت نوع 2، نیاز به این دارو ندارند. اما وقتی نوبت به انسولین برای مبتلایان نوع 1 میرسد، با سه مرحله شروع، زمان اوج مصرف و مدتزمان آن مواجه هستیم. منظور از شروع آن مرحلهای است که انسولین شروع به کاهش قند خون شما کند. زمان اوج زمانی هم آن مرحلهای است که در حداکثر قدرت خود است و منظور از مدتزمان این است که چقدر به کار خود در بدن ادامه میدهد.
در اینجا نگاهی گذرا به انواع مختلف انسولین هم داریم. اگر به ترکیبی از دو نوع نیاز دارید، میتوانید با پزشک خود در مورد دریافت یک منبع از پیش مخلوط شده، صحبت کنید.
- انسولین با اثر سریع: حدود 15 دقیقه پس از تزریق شروع به کار میکند. در حدود 1 ساعت به اوج خود میرسد و 2 تا 4 ساعت به کار خود ادامه میدهد.
- انسولین منظم یا اثر کوتاه: معمولاً در عرض 30 دقیقه پس از تزریق به جریان خون میرسد. بین 2 تا 3 ساعت پس از تزریق به اوج خود میرسد و تقریباً 3 تا 6 ساعت مؤثر است.
- انسولین با اثر متوسط: معمولاً 2 تا 4 ساعت پس از تزریق به جریان خون میرسد. 4 تا 12 ساعت بعد به اوج خود میرسد و حدود 12 تا 18 ساعت مؤثر است.
- انسولین با اثر طولانی: چند ساعت پس از تزریق به جریان خون میرسد و تمایل دارد سطح گلوکز را بهطور نسبتاً مساوی طی 24 ساعت کاهش دهد.
قلم انسولین هوشمند چیست؟
نسل جدید دستگاههای تحویل انسولین متصل به ساده کردن روند درمان شما کمک میکند. قلم انسولین هوشمند یک قلم انژکتوری قابل استفاده مجدد با یک برنامه هوشمند است که میتواند به افراد مبتلا به دیابت کمک کند تا تحویل انسولین را بهتر مدیریت کنند. این سیستم هوشمند دوزها را محاسبه و ردیابی میکند و همچنین یادآورها، هشدارها و گزارشهای مفیدی را ارائه میدهد.
قلمهای انسولین هوشمند بازاری بهسرعت در حال رشد هستند. چرا؟ زیرا معمولاً مقرون بهصرفهتر بوده استفاده از آنها آسانتر است. همچنین مزایای و پیشرفتهای زیادی را برای افرادی که برای مدیریت دیابت خود به انسولین وابسته هستند، ارائه میدهند.
بزرگترین چالش زمان کنترل دیابت نوع 2 برای بسیاری از کاربران قلم انسولین (تزریقهای متعدد روزانه) عبارتاند از:
- مقدار دوز: چه مقدار تزریق شود
- زمان مصرف: عمر مفید، دما و شرایط نگهداری
- کیفیت انسولین: ماندگاری، دما و شرایط نگهداری
پمپهای انسولین، انتخابی مقرونبهصرفه
نکته مهمی که باید بدانید این است که یک پمپ انسولین هم گزینههایی را برای کنترل بیماری در اختیار شما قرار میدهد. میتوانید یک پمپ تهیه کنید، آن را برای مدتی استفاده کنید. درمانهای غیرضروری آن را متوقف کنید و اگر فکر میکنید با درمان شما سازگاری بیشتری دارد، آن را دوباره راهاندازی کنید. همچنین با بیمه خود برای خرید آن همکاری کنید تا با هر چیزی که برای شما مفید است، دست پیدا کنید.
پمپها یک قطعه سختافزار اضافی هستند که به بدن شما متصل میشوند. آنها طوری برنامهریزی شدهاند که برای مدیریت دیابت نوع 2، انسولین را بهطور مداوم (پایه) یا بهصورت دوز افزایشی (بولوس) در بازههای نزدیک به زمان غذا خوردن، اندازهگیری کنند. این دستگاهها با تقلید از ترشح طبیعی انسولین بدن شما کار میکنند.
آیا پمپ انسولین برای شما مناسب است؟
اگر پزشک شما تشخیص دهد که پمپ انسولین برای شما گزینه خوبی است، مهم است که قبل از خرید آن با بیمه تحت پوشش خود مشورت کنید. اکثر ارائهدهندگان بیمه پمپها را پوشش میدهند، اما گاهی اوقات ممکن است پوشش داده نشوند و پمپها گران باشند. علاوه بر هزینه، برخی از ملاحظات در هنگام تهیه پمپ عبارتاند از سبک زندگی، تعهد و ایمنی فردی که به این بیماری دچار شده است. همچنین مهم است که درباره مزایا و معایب پمپهای انسولین و اینکه آیا پمپهای انسولین برای شما مناسب هستند، بیشتر بدانید. پس سؤالات مناسبی را از پزشک بپرسید.
به یاد داشته باشید، استفاده از پمپ به این معنی نیست که دیگر نیازی به بررسی قند خون خود ندارید. ممکن است کمی دیر به آن عادت کنید، اما درنهایت بهترین بهره را خواهید برد. اطمینان حاصل کنید که با گروه مراقبت از دیابت خود در مورد نحوه استفاده صحیح از پمپ انسولین (از راهاندازی و قرار دادن آن روی بدن برای مدیریت روزمره بهتر) و نحوه بررسی کارکرد درست آن، صحبت کردهاید.
پمپهای CGM _انسولین متصل و سامانههای «حلقه بسته»
یک گزینه جدیدتر برای بررسی زمان درمان دیابت نوع 2، استفاده از پمپ ترکیبی CGM- انسولین است. پمپ انسولین شما میتواند دادههای گلوکز را با حسگر CGM ادغام کرده و تغییراتی را در دوز انسولین پیشنهاد کند. همچنین مقدار مناسب پسزمینه یا انسولین پایه را بهتنهایی تنظیم کند. زمانی که شما از رژیم غذایی ناسالم استفاده میکنید یا زمانی که قند خونتان پایین میآید، اندازهگیری دقیق مهم است.
بااینحال، به خاطر داشته باشید که همچنان باید انسولین را برای وعدههای غذایی تجویز کنید. با چندین گزینه موجود و نوظهور در بازار، میتوانید گزینهای را انتخاب کنید که با سبک زندگی و بودجه شما هماهنگی بهتری دارد.
درمان دیابت با جراحی لاغری
پژوهشها نشان دادهاند که جراحی لاغری میتواند برای درمان دیابت نوع ۲ مؤثر باشد و به کنترل سطح قند خون کمک کند. این روش درمانی شامل انواع متنوعی از عملهای جراحی است که بیشتر آنها با روشهای کمتر تهاجمی ازجمله لاپاراسکوپی انجام میشود.
جراحی کاهش وزن با کاهش وزن سریع و مداوم به کاهش علائم دیابت نوع ۲ کمک میکند. اما باید توجه کنید که جراحی لاغری تنها یک روش درمانی است و باید همراه با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب همراه شود. جراحیهای لاغری میتواند با مخاطراتی نظیر عفونت، خونریزی و احتمال افزایش دوباره وزن همراه باشد.
درمان دیابت با طب سنتی
درمان دیابت نیازمند رعایت دقیق دستورات پزشکی است. اما در کنار درمانهای پزشکی، میتوان از برخی درمانهای خانگی بهره برد. این درمانهای خانگی عبارتاند از:
1- مصرف زنجبیل: برای استفاده از آن میتوانید زنجبیل تازه را رنده کرده و به غذا یا نوشیدنی روزانه خود اضافه کنید.
2- استفاده از برگ بلوط: برگ بلوط میتواند به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند. برای استفاده از آن، برگ بلوط را خشک کرده و بهصورت پودر شده به غذاهای خود اضافه کنید.
3- مصرف نعناع: نعناع دارای خواص ضدالتهابی و ضدافسردگی است که میتواند به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند.
4- مصرف زیره سبز: زیره سبز دارای خواص ضدالتهابی و ضد باکتری است. میتوانید زیره سبز را به غذا، سالاد یا ماست اضافه کنید.
کنترل و درمان دیابت نوع یک
با امکانات و پشتیبانی مناسب، میتوانید بهراحتی با دیابت نوع 1 مبارزه کنید. چه در حال کمک به یک فرد مبتلا به دیابت نوع 1 هستید یا اینکه مدتی است وضعیت دیابت خودتان را مدیریت میکنید، در این مقاله به شما کمک میکنیم تا بهراحتی با این بیماری مبارزه کنید.
- تعادل را پیدا کنید
مهم نیست که چگونه به دیابت نوع 1 مبتلا شدهاید. شما میتوانید با متعادل کردن داروهای خود و پایبندی به برنامه ورزشی روزانه و برنامه غذایی خود بهراحتی از پس این بیماری بربیایید. میتوانید از پزشک، خانواده خودتان یا سایر افراد مبتلا به این بیماری کمک بگیرید.
- سلامت روان مهم است
آسیب دیدن سلامت روان همواره با چالشهای فیزیکی همراه است، اما منابع و پشتیبانی زیادی برای کمک به شما وجود دارد.
- مصرف داروی خود را مدیریت کنید
کلید یافتن راه مناسب برای مدیریت دیابت نوع 1 در همکاری با پزشکان برای کشف بهترین داروها نهفته است.
دیابت نوع 2 چگونه پیشرفت میکند؟
پس از تشخیص اولیه دیابت از نوع 2، ممکن است متوجه شوید که دستیابی به اهداف درمان دیابت دشوارتر از تصورات شما است. مهم است بدانید که داروها، برنامه ورزشی، رژیم غذایی یا سایر کارهایی که برای مدیریت بیماری خود انجام میدهید، نیاز به تغییر دارند. درواقع هر چند وقت یکبار، روال شما برای مدیریت دیابت نیاز به تنظیم مجدد خواهد داشت. ممکن است مدیریت دیابت خود را با رژیم غذایی و ورزش بهتنهایی شروع کنید، اما بهمرورزمان به سمت دارو پیش بروید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ترکیبی از داروها ازجمله انسولین داشته باشید.
تغییر از مصرف داروهایی غیر از انسولین، مانند متفورمین، به انسولین میتواند باعث شود که احساس کنید به اندازه کافی برای مدیریت دیابت خود کار نکردهاید. اما این درست نیست بدن شما با افزایش سن تغییر میکند. همچنین دیابت نوع 2 و حتی نوع 1، یک بیماری پیشرونده است؛ بنابراین نیاز شما به داروها و درمانهای مختلف نیز تغییرپذیر خواهد بود.
درحالیکه ممکن است مجبور شوید با تغییر وضعیت بدنی، برنامه درمانی و داروهای خود را تنظیم کنید؛ با کاهش عوارض دیابت همچون نفروپاتی دیابتی یا مشکلات پوستی از این عملکرد راضی خواهید بود.
دلایل پیشرفت دیابت نوع 2
گفتیم که دیابت بهعنوان یک بیماری پیشرونده در نظر گرفته میشود، به همین دلیل اولین قدمی که برای مدیریت بیماری خود برمیدارید در طولانیمدت مؤثر خواهد بود. برای درک نوع بروز دیابت در بدن باید بدانید که وقتی سلولهای بتا در لوزالمعده نمیتوانند انسولین کافی برای جلوگیری از افزایش بیشازحد قند خون (گلوکز خون) تولید کنند، ما با این بیماری مواجه میشویم.
ابتدا، بدن تولید انسولین کافی یا استفاده صحیح از انسولینی که تولید کرده را متوقف میکند. وقتی بهدرستی از انسولین استفاده نکند در وضعیتی قرار میگیرد که به آن «مقاومت به انسولین» میگویند. در ادامه سلولهای بتا مقدار انسولین تولید شده را افزایش میدهند تا مقاومت به انسولین را جبران کنند. با گذشت زمان، بدن برای ساختن انسولین بیشتر سختتر کار میکند و درنهایت نمیتواند این کار را ادامه دهد و درگیر واکنشهای زنجیرهای میشوند.
برخلاف افراد مبتلا به دیابت نوع 1، افراد مبتلا به نوع 2 این بیماری هنوز سلولهای بتا فعال دارند. ازآنجاییکه علائم میتوانند در حداقلترین حالت ممکن باشند و موردتوجه قرار نگیرند، بسیاری از افراد برای مدت طولانی قبل از تشخیص دیابت نوع 2 مشکلی در خود احساس نمیکنند.
گاهی اوقات دیابت از نوع 2 را میتوان با برنامه غذایی و فعالیت بدنی کنترل کرد. نشان داده شده است که ورزش و کاهش وزن نحوه استفاده بدن از انسولین را بهبود میبخشند. علاوه بر این تغییرات سبک زندگی و داروهای تجویز شده هم بسیار مهم هستند. معمولاً اولین دارویی که تجویز میشود، متفورمین است که میزان گلوکز تولید شده توسط کبد را کاهش میدهد. البته ممکن است این داروها کافی نباشند و در مراحل پیشرفتهتر، داروهای بیشتر نیاز داشته باشید.
دلیل پیشرفت زنجیرهای دیابت نوع 2
علیرغم دههها تحقیق، هنوز نمیدانیم چرا برخی از افراد باید بیشتر از دیگران برای مدیریت دیابت خود تلاش کنند. شاید ژنتیک نقش مهمی در این مهم داشته باشد. محققان بیش از 70 ژن مختلف را به دیابت نوع دوم متصل کردهاند، اما هنوز تشخیص تعامل بین آنها دشوار است. پیشرفت دیابت با این نوع، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
برای کند کردن پیشرفت دیابت نوع 2 چه باید کرد؟
تحقیقات در مورد چگونگی کاهش یا حتی توقف پیشرفت نوع 2 این بیماری ادامه دارد. بسیاری از اوقات، پس از کنترل قند خون بدون شیوه زندگی یا دارو، گلوکز خون دوباره افزایش مییابد. درنتیجه تا زمانی که محققان راز پیشرفت دیابت را کشف نکنند، پزشکان رویکرد اثباتشده ورزش، برنامه غذایی و کاهش وزن (در صورت نیاز) را توصیه میکنند. این موارد سطح قند خون را مدیریت میکنند و ممکن است به تأخیر در پیشرفت دیابت نوع 2 کمک کنند.
با توجه به اینکه دیابت روز به روز در کشورمون شایع تر میشه این مطلب میتونه به خیلی ها کمک کنه. ممنون از محتوا خوبتون
ممنون از توجه تون
مطلبتون در مورد دیابت واقعا کامل بود
سپاسگزارم
دیابت واقعا مریضی بدیه
خدا به هیچ کس نشون نده
مخصوصا من که خیلی شیرینی میخورم
در کل اطلاعات مفیدی گفتید ممنونم ازتون
دیابت واقعا مریضی بدیه و آرزو میکنم کسی مبتلا نشه
ولی نوشته کاملیه واقعا قشنگ توضیح دادید
ممنونم