چطور از آسیب عصبی دیابتی یا نوروپاتی پیشگیری کنیم؟
کارهای زیادی برای جلوگیری یا به تأخیر انداختن آسیب عصبی وجود دارد. اگر به نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی) مبتلا هستید، مراحل زیر می‌تواند از آسیب بیشتر جلوگیری کرده یا آن را به تأخیر بیندازد و حتی ممکن است علائم شما را کاهش دهد.
1. سطح قند خون خود را در محدوده هدف نگه دارید
اولین و مهمترین گام در پیشگیری از آسیب نوروپاتی در دیابتی‌ها، کنترل مؤثر بر سطح قند خون و درمان دیابت است. برنامه‌ریزی مداوم برای کنترل قند خون، به‌طور مستقیم خطرات نوروپاتی کاهش می دهد.
برنامه ریزی غذایی، فعالیت بدنی و مصرف داروها در صورت نیاز، می‌توانند به شما در رسیدن به قند خون هدف کمک کنند.
برای بررسی سطح قند خون می توانید از دو راهکار زیر استفاده کنید:
- از دستگاه اندازه گیری قند خون ( دستگاه تست قند) در مورد مراقبت روزانه خود استفاده کنید.
- حداقل دو بار در سال آزمایش A1C را انجام دهید تا میانگین قند خون خود را در 2 الی 3 ماه گذشته مشخص کنید.
بررسی سطح قند خون به شما می‌گوید که آیا برنامه مراقبت از دیابت شما مؤثر واقع می‌شود یا اینکه تغییراتی نیاز دارد.
2. علائم نوروپاتی دیابتی را به پزشک گزارش دهید.
شناسایی زودهنگام نشانه‌های مثل تغییرات در حساسیت پا، درد و سوزش، و عدم توانایی در احساس دمای پوست، امکان اقدامات پیشگیرانه و درمانی را برای نوروپاتی فراهم می‌کند. اگر مشکلی در دست و پاهای خود حس می کنید، فوراً تحت درمان قرار بگیرید. درمان زودهنگام می‌تواند به جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر در آینده کمک کند. به عنوان مثال، اگر زودتر عفونت پا را متوج، می‌توانید به جلوگیری از قطع این عضو کمک کند.
3. از پاها در برابر نوروپاتی به خوبی مراقبت کنید
هر روز پاهای خود را چک کنید. اگر دیگر نمی‌توانید در پاهای خود درد را احساس کنید، ممکن است متوجه آسیب واردشده به پا هم نشوید. در عوض از چشمان خود برای بررسی مشکلات استفاده کنید. می توانید نکته های زیر را برای بررسی فیزیکی پاهای خود استفاده کنید:
- از یک آینه برای دیدن قسمت پایینی پاهای خود استفاده کنید.
- از دستان خود برای احساس کردن لکه‌های گرم یا سرد، برآمدگی‌ها یا پوست خشک استفاده کنید.
- به دنبال زخم، بریدگی یا ترک در پوست پا باشید.
- از نظر وجود میخچه، پینه، تاول، نواحی قرمز، تورم، ناخن‌های فرورفته و عفونت ناخن پا هم بررسی‌های لازم را انجام دهید.
اگر بررسی دقیق پاهایتان برایتان سخت است، از یکی از اعضای خانواده یا پزشک کمک بگیرید.
4. روتین مخصوص پا داشته باشید
اگر پاهای شما خشک است، از لوسیون روی پوست خود استفاده کنید، اما از آن در بین انگشتان پا استفاده نکنید.
کوتاه کردن دقیق و منظم ناخن‌ها و استفاده از مرطوب‌کننده برای نرم‌تر کردن پوست پا، می‌تواند از خشکی و ترک‌خوردگی پوست جلوگیری کرده و عفونت‌ها را کاهش دهد.
کفش و جوراب مناسب بپوشید. استفاده از کفش‌های مناسب به جلوگیری از فشارهای اضافی بر روی اعصاب و بافت‌های نرم پا کمک می کند.
برای شستن پاها از آب گرم استفاده کنید و سپس با دقت آنها را خشک کنید.
در صورت نیاز، کفش مخصوص تهیه کنید. از پزشک خود در مورد این کفش سؤال بپرسید.
5. هر ورزشی مناسب دیابت نیست
برخی از فعالیت‌های بدنی برای افراد مبتلا به نوروپاتی بی خطر نیستند. از فعالیت‌هایی مانند ورزشهای اروبیک، تمرینات مقاومتی و استفاده از فناوری‌های کمکی مانند کفش‌های طبی و شستشوهای پا می‌توان برای حفظ سلامت اعصاب استفاده کرد.
با یک متخصص ورزش دیابت در این مورد صحبت کنید تا به شما کمک کند تا بتوانید ورزشهای مناسب افراد دیابتی را انجام دهید.
6. مراقب فشار خونتان باشید
اندازه‌گیری فشار خون به‌طور منظم و کنترل آن در بیماران دیابتی، نقش بسیار مهمی در جلوگیری از نوروپاتی دیابتی ایفا می‌کند. فشار خون نامتعادل و نامنظم یکی از عوامل خطرساز برای آسیب به عروق خونی و اعصاب است که می‌تواند نوروپاتی دیابتی را تشدید کند.
اگر فشار خون در مراحل نرمال نباشد باعث تخریب عروق خونی و در نتیجه آسیب به اعصاب و بافت‌های مختلف بدن، از جمله عروق پا شود.
اندازه‌گیری منظم و مداوم فشار خون، به‌عنوان بخشی از برنامه مراقبتی مداوم برای بیماران دیابتی تأکید شده و پیشنهاد می‌شود. پس حتما به طور دوره ای فشار خون خود را اندازه گرفته و در صورت داشتن فشار خون بالای همزمان با دیابت، آن را کنترل کنید.
بیماری دیابت با خطرات جدی مانند نوروپاتی عصبی همراه است. نوروپاتی در دیابتی‌ها نه‌تنها به بیماران ناراحتی و درد زیادی وارد می‌کند، بلکه به صورت مستقیم بر کیفیت زندگی آنان و توانایی اجرای وظایف روزانه آنها هم مؤثر است. با انجام تدابیر پیشگیرانه مناسب با کنترل دیابت و جلوگیری از ابتلا به پیش دیابت می‌توان از آسیب نوروپاتی جلوگیری کرد و به بیماران دیابتی کمک کرد تا زندگی سالم‌تر و با کیفیت‌تری داشته باشند.
