وقتی قلب شما به طور عادی کار می کند، خون غنی از اکسیژن را از طریق ریه ها به سایر نقاط بدن شما پمپ می کند. بطن چپ قلب بیشتر نیروی پمپاژ قلب را تأمین می کند. بنابراین وقتی نارسایی سمت چپ قلب دارید، قلب شما نمی تواند خون کافی را به بدن شما پمپاژ کند. بطن راست خون “استفاده شده” را از قلب شما به سمت ریه ها بر می گرداند تا مجددا اکسیژن بگیرد. بنابراین وقتی نارسایی سمت راست قلب دارید، بطن راست توانایی پمپاژ خود را از دست داده است. این بدان معنی است که قلب شما نمی تواند با خون کافی پر شود و خون به رگ ها بازگردد. اگر این اتفاق بیفتد، پاها، مچ پا و شکم شما اغلب متورم می شود.

علل نارسایی قلبی

گاهی اوقات فقط نارسایی سمت راست اتفاق می افتد، اما معمولاً نارسایی قلبی سمت چپ است که باعث نارسایی قلبی سمت راست می شود. بطوریکه بطن چپ قلب برخی از توانایی های پمپاژ خود را از دست می دهد، خون به سمت عقب باز می گردد و بعضی اوقات به سمت ریه ها. نارسایی قلبی یک بیماری طولانی مدت است که با گذشت زمان بدتر می شود. در بیشتر موارد، این اتفاق می افتد زیرا سایر مشکلات سلامتی نیز وجود دارد که باعث آسیب یا ضعیف شدن قلب شما شده است. برخی دیگر از دلایل نارسایی سمت راست قلب عبارتند از:

• بیماری عروق کرونر. این شایع ترین نوع بیماری قلبی و علت نارسایی قلبی است. هنگامی که مبتلا به بیماری عروق کرونر هستید، پلاک شریانهای شما را مسدود می کند و باعث می شود جریان خون به عضله قلب شما کُند یا حتی متوقف شود.
• فشار خون بالا. این سنجش نشان می دهد که قلب شما خون را از طریق شریان ها تا چه اندازه به سختی پمپ می کند. هرچه فشار خون شما بیشتر باشد، کار قلب برای پمپاژ سخت تر خواهد بود. این بدان معناست که با گذشت زمان، عضلات قلب شما به دلیل کار اضافی که انجام می دهند می توانند ضخیم و ضعیف شوند.
• دریچه های قلب آسیب دیده. دریچه ها خون را در جهت صحیح از طریق قلب شما جاری می کنند. به عنوان مثال در صورت آسیب دیدن در اثر عفونت یا نقص قلبی، قلب شما باید برای پمپ کردن خون سخت تر کار کند. سرانجام ضعیف می شود.
• نقایص مادرزادی قلب. برخی از نوزادان با مشکلاتی در ساختار قلب خود به دنیا می آیند. در این صورت شانس نارسایی قلبی افزایش می یابد.
• آریتمی. زمانی که قلب شما ضربان نامنظمی دارد. ممکن است خیلی سریع، خیلی آهسته باشد، یا آن طور که باید، طبیعی نباشد. بیشتر اوقات، آریتمی بی ضرر است. اما همچنین می تواند موجب شود که قلب شما مقدار کافی خون را به بدن پمپ نکند. اگر درمان نشود، می تواند با گذشت زمان قلب شما را تضعیف کند.
• بیماری ریه. با گذشت زمان، مشکلات ریوی باعث می شود که سمت راست قلب بزرگ شده و از بین برود. پزشک ممکن است این را “cor pulmonale” بنامد.
• سایر مشکلات طولانی مدت سلامت. مشکلات دیابت، ایدز و تیروئید نمونه هایی از موضوعات بهداشتی هستند که از بین نمی روند و در نهایت می توانند در نارسایی قلبی نقش داشته باشند.
• چاقی
• قطع موقت تنفس در خواب (آپنه)
• مصرف زیاد الکل

عوامل خطر

عوامل خطر نارسایی قلبی سمت راست می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سن. مردان در سنین ۵۰ تا ۷۰ سال که غالباً قبلاً دچار حمله قلبی شده اند، نارسایی سمت راست قلب را تجربه می کنند.
• نقص مادرزادی قلب. نقایص ساختاری قلب ممکن است مانع گردش مناسب خون از قلب شود.
• بیماریهای مزمن. بیماری های ریه مانند انسداد مزمن ریوی یا فیبروز ریوی، دیابت، ایدز، پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید یا تولید آهن یا پروتئین می تواند منجر به نارسایی سمت راست قلب شود.
• ضربان قلب نامنظم. ضربان قلب غیر طبیعی، به خصوص اگر بسیار مکرر و سریع باشند، می توانند عضله قلب را تضعیف کنند.
• نارسایی سمت چپ قلب. بطن چپ ضعیف یا سفت شده قلب، نمی تواند خون را بطور موثر به تمام بدن پمپاژ نمی کند. این باعث می شود فشار مایع ایجاد شود و درنهایت به سمت راست قلب آسیب برساند.
• شنت چپ به راست. یک ارتباط غیر طبیعی بین طرف راست و چپ قلب باعث می شود حجم خون بطن راست بیش از حد زیاد شود.
• وضعیت ریه. لخته شدن خون در ریه ها یا فشار خون ریوی می تواند خطر ابتلا به نارسایی سمت راست قلب را افزایش دهد.
• انقباض پریکارد. التهاب باعث زخم شدن پریکارد (پرده دور قلب)، ضخیم و فشرده شدن عضله قلب می شود.
• سابقه حمله قلبی. آسیب به عضله قلب ممکن است بر توانایی آن در پمپاژ خون تأثیر بگذارد.
• برخی از داروهای شیمی درمانی و دیابت.
• بیماری دریچه قلب. آسیب یا نقص در یکی از چهار دریچه قلب می تواند مانع از پمپاژ خون بطور موثر شود.
• عفونت ویروسی. برخی عفونت های ویروسی می توانند به عضله قلب آسیب برساند.

علایم

ممکن است پاها، ساق پاها و مچ پا شما متورم شوند، زیرا خون در رگ های شما باز می گردد. به این علامت ادم گفته می شود. اگر به معده یا کبد شما برگردد، ممکن است متوجه شوید که شکم شما نیز متورم و بزرگ شده است. شاید متوجه شوید که نیاز بیشتری برای رفتن به دستشویی دارید، مخصوصاً در شب. این نیز در اثر تولید مایعات ایجاد می شود. هرچه نارسایی قلبی شما بدتر شود، ممکن است برخی از این علائم را نیز مشاهده کنید:

 

• نفس کشیدن سخت است.
• رگهای گردن شما متورم است.
• نبض شما سریع است یا حس می کنید نمی زند.
• قفسه سینه شما درد می کند.
• شما از مایعات اضافی وزن می گیرید.
• تمایل به غذا خوردن ندارید.
• پوست شما سرد و خیس است.
• شما خیلی خسته هستید.
• شما گیج هستید و چیزها را فراموش می کنید.

پیشگیری 

در حالی که شما نمی توانید از همه عوامل خطر مرتبط با نارسایی سمت راست قلب جلوگیری کنید، می توانید برای کاهش خطرات در مورد بیماری ها یا شرایطی که می توانند باعث بروز یا عوارض بیماری شوند، قدم بردارید.

• قند خون خود را متعادل کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید، باید مراقب آنچه را که می خورید باشید و قند خون خود را مرتباً بررسی کنید. با پزشک خود در مورد داروهایی که قند خون را کنترل می کنند صحبت کنید.
• فعال باشید. ورزش با شدت متوسط به گردش خون کمک می کند و استرس روی عضله قلب شما را کاهش می دهد.
• رژیم غذایی سالم بخورید. قند، چربی اشباع، کلسترول و نمک را محدود کنید و مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم چرب استفاده کنید.
• چکاپ های منظم را انجام دهید. و اگر علائم جدید یا در حال تغییر یا عوارض جانبی داروها را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید.
• حفظ وزن سالم. کاهش وزن و حفظ وزن سالم، استرس کمتری را بر قلب شما وارد می کند.
• مدیریت آپنه خواب.
• کاهش استرس. استرس می تواند در ضربان قلب سریع یا نامنظم نقش داشته باشد.
• قطع مصرف الکل
• مصرف سیگار را متوقف کنید. سیگار کشیدن به رگ های خونی آسیب می رساند، فشار خون را بالا می برد، میزان اکسیژن خون را کاهش می دهد و باعث تند شدن ضربان قلب می شود.
• داروهای خود را مطابق تجویز مصرف کنید. اگر دارویی برای نارسایی احتقانی قلب یا بیماری ایجاد شده برای شما تجویز کرده اند، حتما آن را طبق تجویز مصرف کنید.

تشخیص نارسایی قلبی

برای تعیین اینکه بیمار دچار نارسایی سمت راست قلب است، ما از فناوری پیشرفته برای تشخیص موثر، اعلام درمان و نظارت دقیق بر شرایط استفاده می کنیم. روش ها و فن آوری های تشخیصی می توانند شامل موارد زیر باشند:

• آزمایش خون. این آزمایشات می تواند میزان موادی را که در افراد مبتلا به نارسایی قلبی بالا می رود، اندازه گیری کنند و عملکرد کلیه، کبد و تیروئید را بررسی کرده و به دنبال علائم بیماری های دیگری باشد که قلب را تحت تأثیر قرار می دهند.
• سی تی اسکن قلب. از اشعه X و رایانه ها برای ایجاد تصاویری از قلب استفاده می شود. سی تی اسکن قلب تصویر دقیق تری نسبت به سونوگرافی ارائه می دهد.
• عکسبرداری با اشعه X از قفسه سینه. یک آزمایش تصویربرداری متداول برای مشاهده قلب و ریه ها است.
• کاتتریزاسیون قلبی. یک لوله انعطاف پذیر و باریک از طریق رگ خونی در بازو یا کشاله ران به قلب هدایت می شود. مواد کنتراست از طریق لوله تزریق می شود و نوعی فیلم با اشعه ایکس برای نمایش انسداد در قلب گرفته می شود. این روش ممکن است همراه با آنژیوگرافی عروق کرونر انجام شود.
• آنژیوگرافی عروق کرونر. در طی این روش، رنگی که با اشعه ایکس دیده می شود، در محفظه های قلب یا عروق کرونر تزریق می شود. این رنگ به پزشک اجازه می دهد تا جریان خون را از طریق قلب و رگ های خونی بررسی کند تا هرگونه انسداد را تشخیص دهد. آنژیوگرافی ممکن است همراه با سوند قلبی انجام شود.
• اکوکاردیوگرافی. این آزمایش سونوگرافی، از امواج صوتی برای گرفتن تصاویر متحرک از محفظه ها و دریچه های قلب استفاده می کند.
• الکتروکاردیوگرام (نوار قلب). این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند و می تواند در تعیین بزرگ شدن یا کار کردن بیش از حد قسمت های قلب کمک کند.
• بیوپسی میوکارد. یک لوله انعطاف پذیر و باریک و بلند از طریق رگ خونی در بازو، کشاله ران یا گردن به سمت قلب هدایت می شود تا یک قطعه کوچک از ماهیچه قلب برداشته شود. این بافت قلب زیر میکروسکوپ بررسی می شود که آیا بیماری قلبی وجود دارد که باعث نارسایی سمت راست قلب شود یا خیر.
• مطالعات عملکرد ریوی. در طی این آزمایشات، شما از لوله ای که به یک دستگاه اندازه گیری متصل است، عمل دم و بازدم را انجام می دهید. این دستگاه نشان می دهد که تا چه اندازه خوب می توانید هوا را به داخل و خارج ریه ها بفرستید.
• تست استرس. این تست در حین ورزش انجام می شود تا قلب در حین انجام آزمایشات سخت کار کند و ضربانش سریع شود. اگر بیمار نتواند ورزش کند، برای افزایش ضربان قلب دارو مصرف می شود. استرس اکو همراه با نوار قلب می تواند تغییرات را در ضربان قلب، ریتم یا فعالیت الکتریکی و همچنین فشار خون نشان دهد.

درمان

درمانی برای نارسایی قلبی وجود ندارد، اما درمانهایی برای علایم آن وجود دارد. با پزشک خود صحبت کنید. او ممکن است داروهایی را برای راحتی بیشتر شما پیشنهاد کند. در بعضی موارد ممکن است یک اقدام یا جراحی ضروری باشد. پزشک همچنین به شما پیشنهاد می کند که برای کاهش دادن استرس روی قلب، کارهای متفاوتی انجام دهید. که شامل موارد زیر است:

• وزن خود را کم کنید، یا در وزنی که بهترین احساس را دارید، بمانید.
• سیگار کشیدن را ترک کنید.
• ورزش کردن.
• یک رژیم غذایی پر پروتئین بدون چربی، لبنیات کم چرب، غلات کامل، میوه ها و سبزیجات تازه میل کنید.
• سدیم، چربی های اشباع شده (موجود در گوشت و لبنیات پر چرب)، قندهای اضافه و کربوهیدرات ها را قطع کنید.
• استراحت کافی داشته باشید.

نارسایی قلبی با گذشت زمان اتفاق می افتد. اما اگر تخت نظر پزشک هستید، ممکن است آسیب ها متوقف شده و زندگی سالم و شادی را پشت سر بگذارید.