نوسان فشار خون و دلایل بروز آن
اگر دچار نوسان فشار خون هستید، بدانید که تنها نیستید. برخی از تغییرات فشار خون در طول روز طبیعی است. دلایل زیادی برای این امر وجود دارد، از جمله تغییرات کوچک در سبک زندگی روزمره مثل استرس، ورزش یا حتی میزان خواب در شب.
دانستن و اندازه گیری منظم فشار خون می تواند نوسانی را که می خواهید تحت نظر پزشک خود قرار بگیرد، مشاهده و بررسی کنید. پیگیری ارقام خوانش فشار خون به پزشک کمک می کند تا روش درمانی را تعیین کند. دانستن و کنترل عوامل ایجاد نوسانات فشار خون دارای اهمیت است. ما در این مقاله به بررسی برخی از این عوامل پرداخته ایم.
1. سندرم کت سفید:
حدود 20٪ از افراد مبتلا به فشار خون بالا (HBP) هنگام اندازه گیری فشار خون در مطب پزشک دچار افزایش موقت فشار خون ناشی از استرس می شوند. به این عارضه سندم کت سفید می گویند.
2. پرفشاری خون نقابدار
برخی از افراد به طور غیر معمول هنگامی که فشار خونشان را در مطلب پزشک اندازه گیری می شود، میزان نرمالی را نشان می دهد، اما ممکن است این مقدار در خانه بالا باشد. این وضعیت برعکس سندرم کت سفید بوده و “فشار خون بالای نقابدار” نام دارد.
3. تأثیر زمان در نوسان فشار خون
نوسان فشار خون معمولاً بین ساعات بیداری و خواب معمول است. به طور کلی در هنگام خواب کمترین میزان فشار خون، در طول روز افزایش و اواخر بعد از ظهر دوباره شروع به پایین آمدن می کند. پزشکان توصیه می کنند فشار خون خود را هر روز در یک زمان مشخص بگیرید.
4. تأثیر دما در نوسان فشار خون
فشار خون معمولاً در سرما بیشتر و در گرما کمتر است. دمای سرد رگ های خونی شما را باریک می کند و فشار مورد نیاز برای پمپاژ خون از طریق آنها را افزایش می دهد. تغییرات آب و هوایی مانند رطوبت، یا تغییر فشار اتمسفر ناشی از ارتفاع نیزمی تواند فشار خون را تحت تأثیر قرار دهد. به خصوص در افراد بالای 65 سال.
قبل از اندازه گیری فشار خون به مدت 30 دقیقه از مصرف دخانیات، نوشیدنی های کافئین دار یا ورزش خودداری کنید. چرا که این فعالیت ها ممکن است بر دمای بدن شما تأثیر بگذارند.
5. استرس:
استرس روزانه می تواند باعث افزایش موقتی فشار خون شود. در کنار کار و فعالیت روزانه، استرس شخصی یا مرتبط با سلامتی یا مراجعه به پزشک می تواند برای برخی از افراد استرس آور باشد. قبل از اندازه گیری فشار خون، حداقل 5 دقیقه استراحت کنید. کمی تنفس عمیق نیز به شما کمک می کند.
6. داروهای سرماخوردگی بدون نسخه:
اگر از داروهای ضد سرماخوردگی OTC که حاوی ضد احتقان هستند استفاده می کنید (به عنوان مثال سودوافدرین، افدرین، فنیل افرین، ناپازولین و اکسی متازولین)، این دارو ها می توانند باعث افزایش موقتی فشار خون شود.
7. ورزش و نوسان فشار خون
افزایش موقتی فشار خون در حین ورزش و فعالیت های بدنی طبیعی است. برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار خون هنگام کار با وزنه، این نکات را رعایت کنید:
- از فرم و وزنه مناسب استفاده کنید.
- در حین انجام کار با وزنه نفس خود را حبس نکنید.
- روی تکرارهای زیاد با وزنه های سبک تمرکز کنید.
- مراقب سرگیجه، نفس شدید و درد یا فشار قفسه سینه باشید.
در آخر به خاطر داشته باشید که سبک زندگی فعال راهی عالی برای کاهش فشار خون در طولانی مدت است.
8. مثانه پر:
هنگامی که مثانه تان خالی است، فشار خون شما پایین می آید. فشار خون سیستولیک (اولین عدد خوانش در فشار خون) با پر شدن مثانه می تواند 10 تا 15 میلی متر جیوه افزایش یابد.
9. غذاهای دارای تیرامین:
تیرامین از آمینو اسید تیروزین مشتق شده است و می توانند باعث افزایش موقت فشار خون شوند. برخی از غذاهای دارای تیرامین عبارتند از:
- پنیر کهنه
- مشروبات الکلی
- گوشت های فرآوری شده
- غذاهای فاسد
تأثیر تیرامین بر فشار خون می تواند برای افرادی که از داروهای ضد افسردگی به نام بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MAOI) استفاده می کنند خطرناک باشد. در صورت استفاده از این نوع دارو ها و وجود نوسانات فشار خون، حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
10. کافئین:
کافئین می تواند باعث افزایش موقتی اما قابل ملاحظه فشار خون شود. البته هنوز برخی از کارشناسان معتقدند که مصرف کافئین موجب انسداد رگ های خونی می شود و برخی دیگر نیز معتقدند کافئین باعث افزایش آدرنالین در خون می شود.
نوسان فشار خون می تواند منجر به افزایش خطر حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ شود و مشکلات قلبی عروقی را نیز به وجود آورد. برای تشخیص انواع فشار خون و کنترل و درمان آن مراجعه به پزشک و تعیین علل این نوسانات دارای اهمیت فراوانی است.
پرسش: سلام و خسته نباشید خدمت شما، مادر من ۴۷ سال سن داره. حدودا به فاصله ۲ ماه یکبار فشارش ۱۴_۱۵میشه بعد درست میشه در حالت نرمال فشار ۱۱ هست و با درد شدید پشت سر مواجه می شن. دکتر قبلی قرص هیدروکلروتیازید ۵۰ صبح ها نصفی تجویز کردن. ایا برای نوسان فشار خون نیاز به مصرف دارو هست؟
پاسخ دکتر پرگل نوروزی:
پاسخ دکتر پرگل نوروزی:با سلام. در مورد بیمارانی که دچار نوسان فشار خون می شوند به گونه ای که برای مثال یک بار فشار خون آنها حدود 14- 15 باشد و بار دیگر 12 باشد. برای تشخیص قطعی فشار خون بالا بهتر است که حتما از هولتر فشار خون 24 ساعته ( پایش 24 ساعته فشار خون با دستگاه) استفاده شود. این کار کمک می کند تا ما تشخیص قطعی دهیم که آیا اصلا بیمار و مادر شما واقعا دچار فشار خون بالا است یا خیر. بعد از تشخیص قطعی شروع به دارو درمانی کنیم.
اگر هولتر فشار خون 24 ساعته، فشار خون را نرمال گزارش کند، آن وقت دیگر نیازی به مصرف داروهای کنترل فشار خون بالا وجود ندارد. اما اینکه می گویید نوسان فشار خون دوبار برای مادر شما اتفاق افتاده است و با فاصله زمانی بوده است. درگام اول بهتر است که فشار خون بالا در ایشان تشخیص داده شود.
مطمئن شوید که دستگاهی که فشار خون را با آن اندازه گرفته اید کالیبره و درست باشد. چرا که معمولا فشار خون بالا اینگونه نیست که به طور ناگهانی 14-15 واحد باشد و بقیه زمانها نرمال. در فشار خون بالا در اکثر مواقع در حد نسبی بالاست. مگر اینکه فشار خون مادر شما در وضعیت خاصی چک شده باشد. برای مثال در هنگام استرس، عصبی بودن، بدون اینکه قبل از گرفتن فشار خون 5 دقیقه استراحت کرده باشند یا بالافاصله بعد از تحرک. در این مواقع نوسان فشار خون، دقت فشار خون پایین آمده و ارزشی ندارد.
به همین دلیل بهتر است در این موارد که نوسان فشار خون وجود دارد از هولتر فشار خون برای تشخیص قطعی فشار خون بالا برای ایشان استفاده شده و سپس شروع به دارو درمانی کنیم.
منابع:
