نوار قلب مشکل دار یا غیر طبیعی
الکتروکاردیوگرام (EKG) فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می‌کند. این آزمایش غیر تهاجمی می‌تواند جنبه‌های مختلفی را اندازه گیری کند، از سرعت ضربان قلب گرفته تا اینکه حفره‌های قلبی چقدر انرژی الکتریکی تولید کرده و آن را منتقل می‌کنند. در نتیجه با یک نوار قلب مشکل دار می‌توان سریع به علت ماجرا پی برد. ما در این مقاله به بررسی نوار قلب غیر طبیعی می پردازیم.
نوار قلب غیرطبیعی می‌تواند معانی بسیاری داشته باشد. گاهی اوقات وجود ناهنجاری در EKG یک تغییر طبیعی از ریتم قلب است که بر سلامتی فرد تأثیر نمی‌گذارد. در موارد دیگر، الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌تواند یک وضعیت اورژانس پزشکی مانند انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی) یا آریتمی خطرناک را نشان دهد.
پزشک یا تکنسینی که قادر به خواندن نوار قلب است، می‌تواند نتایج حاصل از فعالیت الکتریکی قلب را که به صورت نمودار ثبت شده، تفسیر کند. تا تشخیص دهد که آیا شما به درمان‌های بیشتری احتیاج دارید یا خیر. در این صورت باید به دنبال علل ضربان قلب نامنظم بود.
چطور نوار قلب می گیرند؟
دستگاه EKG به طور معمول یک دستگاه قابل حمل بوده که دارای ۱۲ لید طولانی، انعطاف پذیر و شبیه به سیم که به الکترودها چسبیده است. این لیدها در قسمت‌های مشخص شده اطراف قلب و روی بازوها و پاها قرار می‌گیرند. الکترودها نیروی الکتریکی را که از جهات مختلفی به وجود می‌آید حس می‌کنند. انجام تست EKG دردناک نیست. لازم نیست برای انجام این تست، کار خاصی انجام دهید. آزمون به طور معمول پنج دقیقه یا کمتر طول می‌کشد.
دستگاه EKG سیگنال‌های الکتریکی تولید نمی‌کند. درعوض، سیگنال‌های الکتریکی که تولید شده را اندازه گیری می‌کند.
به طور معمول، قلب سیگنال‌ها را در یک مسیر استاندارد از دهلیز راست به دهلیز چپ هدایت می‌کند. جریان الکتریکی سپس به گره دهلیزی (AV) می‌رود، که باعث انقباض بطن‌ها می‌شود. سیپنال‌ها در این ناحیه به اسم این ناحیه نامگذاری می‌شوند. این ناحیه به فیبرهایی تقسیم می‌شود که جریان بطن چپ و راست را ایجاد می‌کند.
هرگونه اختلال در این جریان می‌تواند بر توانایی قلب در عملکرد خوب تأثیر بگذارد. در حالت ایده آل، تست EKG می‌تواند هر گونه اختلال احتمالی را اندازه گیری کند.
نوار قلب نرمال چگونه است؟
در ECG نرمال می‌توان انحرافاتی کوچک از مسیر اصلی این امواج دریافت کرد که معمولاً به عنوان “تغییرات نوار ST” نشان داده می‌شوند. این تغییرات ممکن است در شرایط مختلف نرمال باشند.
همچنین نوار ECG می‌تواند اطلاعاتی از متغیرهای دیگری همچون نرخ ضربان قلب (ضربان در دقیقه)، فاصله‌های زمانی بین امواج مختلف (مانند مدت زمان بین دو موج P) و دیگر پارامترهای قلبی را نیز نمایش دهد.
عکس نوار قلب سالم یا ناسالم چگونه است؟
هر فرد ممکن است تفاوت‌های طبیعی در ECG خود داشته باشد، اما یک ECG نرمال علائم عمده‌ای از نقص یا مشکل قلبی ندارد و فعالیت قلبی به طور صحیح و به نحوی مطلوب نشان می‌دهد. برای تفسیر نوار ECG و تشخیص هرگونه مشکلات قلبی، نیاز به مهارت و تجربه پزشکان و متخصصان قلبی دارید.
نوار قلب غیرطبیعی چه مشکلاتی را نشان می دهد
از آنجا که یک EKG جنبه‌های مختلف عملکرد قلب را اندازه گیری می‌کند، نتایج نوار قلب مشکل دار و غیرطبیعی می‌تواند چندین موضوع را نشان دهد. این شامل:
1. نقص یا ناهنجاری در شکل و اندازه قلب
الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌تواند نشان دهد که یک یا چند قسمت دیواره‌های قلب بزرگتر از دیگری است. حتی می‌تواند نشان دهد که قلب برای پمپ کردن خون سخت‌تر از حد طبیعی کار می‌کند.
2. بزرگ شدن اندازه قلب
بزرگ شدن اندازه قلب معمولا به دلایل متفاوتی رخ می‌دهد. در این بیماری عضله‌های قلبی بزرگ شده و سفت می‌شوند. در نتیجه به خوبی منقبض نشده و عملکرد قلب را کاهش می‌دهند. این موضوع مانع خون رسانی کافی به سراسر بدن می‌شود. به دلیل این کم کاری قلب مجبور می‌شود که بیشتر کار کند که با ادامه این روند قلب ضعیف‌تر خواهد شد.
نتیجه این جریان بزرگ شدن قلب، آریتمی و نارسایی قلبی است. بزرگ شدن قلب می تواند به خاطر موارد زیر باشد:
- نارسایی قلبی
- وجود نقص در دریچه‌های قلبی
- گرفتگی عروق خونی قلب
- برخی از بیماری‌ها و عفونت ها
3. عدم تعادل الکترولیت:
الکترولیت‌ها ذرات رسانای الکتریکی در بدن هستند که به ضربان ماهیچه‌های قلبی کمک می‌کنند. پتاسیم، کلسیم و منیزیم الکترولیت هستند. اگر الکترولیت‌ها دچار عدم تعادل شوند، ممکن است نوار قلب مشکل دار و غیرطبیعی شود.
4. حمله قلبی یا ایسکمی:
در طی سکته قلبی، جریان خون در قلب تحت تأثیر قرار می‌گیرد و بافت قلب با کمبود اکسیژن مواجه شده و ممکن است که بمیرد. در نتیجه بافت نمی‌تواند به خوبی جریان الکتریسیته را هدایت کند، که به نوبه خود می‌تواند باعث EKG غیر طبیعی شود. بنابراین ایسکمی یا فقدان جریان خون و به دنبال آن کمبود اکسیژن نیز ممکن است باعث الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی شود.
همان طور که در بالا گفته شد، حمله قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون حاوی اکسیژن به سمت قلب مسدود شود. این زمانی رخ می‌دهد که عروق قلبی به دلیل چربی و رسوب پلاک‌ها مسدود شوند. که علت رسوب پلاک‌ها می‌تواند چاقی، وزن بالا، کلسترول بالای خون و… باشد.
5. ناهنجاری‌های ضربان قلب:
ضربان قلب معمولی انسان بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه است. الکتروکاردیوگرام می‌تواند تشخیص دهد که ضربان قلب خیلی سریع است یا کند می‌زند.
6. ناهنجاری‌های ریتم قلب:
قلب معمولاً با ریتمی ثابت می‌تپد. نوار قلب می‌تواند نشان دهد که آیا قلب ریتم طبیعی دارد یا نه ریتم قلب غیر طبیعی بوده و یا به اصطلاح قلب دچار آریتمی شده است.
7. عوارض جانبی دارو:
مصرف برخی داروهای خاص می‌تواند بر ضربان قلب و ریتم آن تأثیر بگذارد. بعضی اوقات، داروهای قلبی داده شده برای بهبود ریتم قلب می‌توانند اثر معکوس داشته و باعث ایجاد آریتمی شوند. نمونه‌هایی از داروهایی که بر ریتم قلب تأثیر می‌گذارد شامل:
- مسدود کننده‌های بتا
- مسدود کننده کانال سدیم
- مسدود کننده کانال‌های کلسیم
8. از کار افتادگی و مرگ قلبی
ECG می‌تواند تغییراتی نشان دهد که ممکن است به عنوان نمونه‌های از مرگ قلبی یا کار افتادگی در نظر گرفته شوند، اما نیاز به تحلیل دقیق و تفسیر توسط پزشک و سایر آزمایش های تشخیصی دارند.
این تغییرات می‌تواند شامل افزایش مارکرهای قلبی مانند CK-MB یا تروپونین، تغییرات در نمودار ECG شامل تغییرات ST، T، یا Q و دیگر نشانه‌هایی باشد که در کنار سابقه بالینی و اطلاعات اضافی به تشخیص کمک می‌کند.
چه زمانی به الکتروکاردیوگرام نیاز پیدا می‌کنید؟
علائم مختلفی نشان می‌دهد که شما ممکن است به EKG نیاز داشته باشید تا مشخص کنید که، قلب عملکرد طبیعی دارد یا خیر. در مورادی مانند موارد زیر که یک وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود، شما به الکتروکاردیوگرام نیاز پیدا می‌کنید.
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- مشکلات تنفسی و تنگی نفس
- تپش قلب یا احساس ضربان قلب عجیب و غریب
- احساسی که ممکن است دچار بی‌حالی شوید
- ضربان قلب سریع
- احساس فشردگی در قفسه سینه
- ضعف ناگهانی
نتیجه
بعضی اوقات، پزشک ممکن است هیچ درمانی برای نوار قلب مشکل دار غیر توصیه نکند. این ممکن است در صورتی اتفاق بیوفتد که شخص علائم یا مشکلی نداشته باشد یا ناهنجاری‌ها باعث نگرانی نشوند. اما بهترین توصیه این است که با توجه به این ناهنجاری سعی کنید که طی دوره‌های متعددی نسبت به کنترل وضعیت قلب اقدام کنید و به کلینیک اکوکاردیوگرافی رفته و از یک متخصص بخواهید که وضعیت سلامتی قلبی شما را چک کند.
