اکو مری یا اکوکاردیوگرافی از راه مری (TEE)
اکوکاردیوگرافی قلب از راه مری (TEE) همانند یک اکوی قلب استاندارد از امواج صوتی برای تولید تصویر از قلب و بررسی نحوه عملکرد آن استفاده می کند. اما فرق اکو مری در این است که امواج صوتی از طریق دستگاه لوله مانندی که از راه دهان به مری هدایت شده به قلب تابیده می شود (مری لوله ای است که گلو را به معده متصل می کند). ما در این مقاله به بررسی اکومری می پردازیم.
اکو مری چیست
اکو مری یکی از انواع اکوکاردیوگرافی است که با استفاده از امواج صوتی، تصاویر متحرک با کیفیت بالایی را از قلب و عروق خونی ایجاد میکند. اکوی قلب از راه مری از انواع کاردیوگرافی است. در اکو اندازه و شکل قلب و چگونگی کارکرد خوب حفرهها و دریچههای قلب نشان داده میشود.
پزشک متخصص از اکو مری برای تشخیص موارد زیر استفاده میکند:
- بیماریهای عروق کرونر
- بیماریهای قلبی مادرزادی
- حملات قلبی
- آنوریسم آئورت
- کاردیومیوپاتی
- بیماریهای دریچه قلب
- آندوکاردیت
- آسیب دیدگی آئورت یا قلب
- تشخیص لختههای خونی که منجر به سکته مغزی میشوند.
اکو مری اندازه، شکل، حرکت ماهیچه های قلب، وضعیت سرخرگ آئورت، نحوه عملکرد دریچه های قلب، چگونگی جریان خون در قلب و نحوه کارکرد عروق خونی قلب را به پزشکان نشان می دهد. پزشک معالج شما زمانی که نتواند با استفاده از اکوکاردیوگرافی استاندارد تصاویر واضحی از قلب را مشاهده و بررسی کند، این آزمایش را برای شما تجویز می کند.
اکو مری چگونه انجام می شود
به هنگام اکو مری، وسیله کوچکی که مبدل نام دارد را برای فرستادن امواج صوتی به قلب را راه دهان وارد مری می کنند. زمانی که امواج صوتی از ساختار قلب عبور میکند، کامپیوتری در دستگاه اکو آنها را به صورت تصاویر روی صفحه نمایش نشان میدهد.
با این کار پزشک تصاویر بسیار دقیقی از قلب شما دریافت میکند زیرا مری بلافاصله پشت قلب قرار دارد.
اگر تصاویر حاصل از اکوی قلب از عرض سینه اطلاعات کافی به پزشک ندهد، اکو مری برای گرفتن تصاویر با جزئیات بیشتر پیشنهاد میشود.
چه کسانی باید اکوکاردیوگرافی قلب از راه مری انجام دهند
اکوی قلب (Echocardiography) از راه مری برای افرادی که به مشکلات قلبی مختلف مبتلا هستند، انجام میشود.معمولاً متخصصین قلب و عروق (کاردیولوژیستها) یا متخصصین اکوکاردیوگرافیست این آزمایش را انجام می دهند.
افرادی که باید اکوکاردیوگرافی قلب از راه مری انجام دهند عبارتند از:
- افراد با علائم مشکوک به مشکلات قلبی: شامل درد در قفسه سینه، ضعف نفس، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم یا دیگر علائمی که به مشکلات قلبی اشاره دارند.
- بیماران مبتلا بیماریهای قلبی: افراد دارای بیماریهای قلبی مانند نارسایی قلبی، بیماریهای عروق کرونری، کاردیومیوپاتی (افزایش حجم قلب) و سایر بیماریهای قلبی.
- افرادی که نیاز به ارزیابی دقیق عملکرد قلب و ساختارهای قلبی دارند: این شامل بررسی ابعاد و پمپاژ قلب، ارزیابی وضعیت ساختارهای قلبی مانند دریچههای قلب و دیگر عناصر میشود.
- پیگیری درمان: برای پیگیری و مانیتورینگ تغییرات در عملکرد و ساختار قلب در طی درمان یا برنامههای رفتاری.
با توجه به نیازها و شرایط خاص هر بیمار، پزشک معالج تصمیم میگیرد که آیا اکوکاردیوگرافی قلب از راه مری مناسب است یا نه، و این تصمیم بر اساس تاریخچه بیماری و نیازهای خاص هر بیمار اتخاذ میشود.
انواع اکو مری
در اکو مری تصاویر دوبعدی هستند. گرفتن تصاویر سه بعدی در این تست امکانپذیر است. این تصاویر جزئیات بسیار دقیقی درباره ساختار و کارکرد قلب و عروق خونی در اختیار پزشک قرار میدهد.
ممکن است پزشکان از اکو مری سه بعدی برای تشخیص مشکلات قلب، مانند بیماریهای مادرزادی قلب و دریچه قلب یا به عنوان روش کمکی به هنگام جراحی قلب استفاده کنند.
اکوی قلب از راه مری و کاتتریزاسیون قلبی
کاتتریزاسیون قلبی یا آنژیوگرافی کرونر روش درمانی است که در تشخیص یا درمان مشکلات قلبی کاربرد دارد. به هنگام انجام این روش، یک لوله نازک، بلند و قابل انعطاف که کاتتر نام دارد وارد سیاهرگ یا سرخرگ از طریق بازو، قسمت بالایی ران و گردن میشود.
ممکن است پزشکان به هنگام انجام کاتتریزاسیون از اکوی قلب از راه مری نیز به منظور هدایت کردن کاتتر استفاده کنند.
این روش نسبت به سایر روشهای دیگر در تشخیص بیماریهای قلبی، اطلاعات دقیقتر و کاملتری درباره عملکرد قلب به پزشک میدهد.
کاربرد اکو مری در جراحی
ممکن است پزشکان از اکوی قلب از راه مری استفاده کنند تا بیمار را برای جراحی آماده کنند یا خطرات احتمالی را شناسایی نمایند.
به عنوان مثال با استفاده از اکو مری، لختههای خونی احتمالی را در قلب و آئورت جستجو میکنند. این لختهها ممکن است در طول جراحی باعث سکته قلبی شوند.
ممکن است در اتاق جراحی بعد از اینکه به بیمار دارو داده شد، از اکو مری استفاده شود تا او را در طول جراحی به خواب ببرند. این تست عملکرد و ساختار قلب را نشان میدهد تا راهنمای پزشک به هنگام جراحی باشد.
برای پیبردن به وضعیت بیمار در طول جراحی، از اکو مری استفاده میشود که به عنوان مثال میتواند مشکلات مربوط به جریان خون و فشار خون را نشان دهد.
در پایان جراحی نیز ممکن است از اکو مری استفاده شود تا از نتیجهبخش بودن جراحی اطمینان حاصل شود و به خوب کار کردن دریچههای قلب و پمپاژ قلب پیبرد.
حتی افرادی که جراحی دیگری به جز قلب انجام میدهند نیز ممکن است از اکو مری برای بررسی عملکرد قلبشان استفاده شود.
قبل از اکو مری چه چیزهایی را باید بدانید؟
در اغلب موارد این تست در بیمارستان انجام میشود. معمولاً از شما خواسته میشود که تا چند ساعت قبل از این تست چیزی نخورید و نیاشامید که مدت زمان دقیق آن را پزشک به شما میگوید.
اگر از داروهای رقیقکننده استفاده کردهاید یا مشکل بلع دارید و در صورت داشتن حساسیت به داروی خاصی باید پزشکتان را مطلع کنید و اگر دندان مصنوعی یا پروتز دارید، باید قبل از اکو مری آن را از دهان خارج کنید.
برای این که در زمان انجام این تست احساس آرامش کنید ممکن است به شما داروی آرامبخش داده شود، پس بهتر است برای رفتن به منزل اقدامات لازم را انجام دهید تا کسی شما را همراهی کند زیرا دارو باعث خوابآلودگی میشود.
به هنگام اکو مری چه چیزهایی را باید بدانید؟
زمانی که اکو مری انجام میشود، پزشک از لولهای نازک و انعطافپذیر که مبدلی بر سر آن قرار دارد، استفاده میکند. این مبدل امواج صوتی را به قلب میفرستد. لولهها سایزهای مختلفی دارند و سایزهای کوچکتر آن برای کودکان و نوزادان استفاده میشود.
قبل از فرستادن لوله به گلو، انتهای دهان را با ژل یا اسپری مخصوصی بیحس میکنند. ممکن است زمانی که لوله از دهان شما به سمت مری حرکت داده میشود احساس ناراحتی کنید.
به هنگام اکو مری در افراد بزرگسال، ممکن است داروی آرامبخش به آنها تزریق شود. در کودکان همیشه از داروی آرامبخش استفاده میشود که باعث میشود کودکان به خواب بروند و حرکتی نکنند.
در حالی که پزشک لوله را به سمت گلوی شما حرکت میدهد مراقب دهان و دندان شما هست که آسیب نبینند و این کار را با آرامش هر چه تمامتر انجام میدهد.
بعد از اکو مری چه چیزهایی را باید بدانید ؟
بعد از اکو مری فشار خون، سطح اکسیژی خون و علائم حیاتی دیگر همچنان به دقت چک میشود. احتمالاً چند ساعت بعد از انجام تست میتوانید به خانه بروید.
ممکن است بعد از اکو مری به مدت چند ساعت در حنجره خود احساس زخم و ناراحتی کنید. در موارد نادری لوله میتواند به مری آسیب برساند. نباید تا یک ساعت چیزی بخورید یا بیاشامید. اکثر افراد بعد از ۲۴ ساعت میتوانند فعالیتهای طبیعی خود را انجام دهند.
خطرات اکو مری چه در بزرگسالان و چه در کودکان بسیار نادر و محدود است. برای کاهش ریسک ناشی از انجام تست، علائم حیاتی و ضربان قلب به دقت از سوی کادر پزشکی تحت نظر قرار میگیرد.
بعضی از این خطرات به داروی آرامبخش برمیگردد که ممکن است عکسالعمل مناسبی نسبت به آن نداشته باشید. عوارضی مانند مشکلات تنفسی یا حالت تهوع. معمولاً این مشکلات بدون مصرف دارو و درمان خودبهخود رفع میشوند.
نحوه انجام اکو مری
- شما نباید حداقل 4 ساعت قبل از انجام اکو مری بخورید یا بیاشامید. مقدار دقیق را پزشک به شما می گوید
- در مورد داروهای مصرفی (نسخه ای، بدون نسخه یا مکمل) با پزشک معالج صحبت کنید. شاید لازم باشد قبل از اکوکاردیوگرافی ترانس مری مصرف آنها را قطع کنید.
- در گام بعدی تکنیسن گلوی شما را با یک ماده بی حس کننده اسپری می کند تا بی حسی شود.
- سپس یک آنژیوکد در بازوی شما گذاشته می شودکه یک لوله به آن متصل است. این لوله IV نامیده می شودبرای اینکه در حین آنژیو گرافی احساس درد یا ناراحتی نکنید، از طریق این لوله یک داروی آرامبخش به شما تزریق می شود.
- یک تکنسین روی نواحی خاصی از بدن شما که معمولاً قفسه سینه، پشت، مچ دست و مچ پا است الکترودهایی را نصب می کند. الکترودها دارای سیم هایی به نام لید هستند که به دستگاه نوار قلب متصل می شوند. این دستگاه ریتم قلب شما را در طول اکو مری کنترل می کند.
- سپس یک لوله انعطاف پذیر کوچک به نام پروب در گلوی شما فرو می رود. تکنسین از شما می خواهد که پشت سر هم قورت دهید تا این لوله به سمت پایین و مری هدایت شود. این بخش از آزمایش اکو مری اغلب ناخوشایندترین بخش است. اگر احساس خفه شدن کردید نگران نباشید، این حس کاملاً رایج است. هنگامی که پروب در جای خود قرار گرفت، نباید دیگر دردی احساس کنید.
- در انتهای پروب مبدل قرار دارد که با فرستادن امواج صوتی، تصاویر بسیار واضحی از قلب شما را به مانیتور ارسال می کند. تکنسین برای گرفتن تصاویر از از زوایای مختلف قلب پروب را کمی جابه جا خواهد کرد.
- پس از گرفتن تصاویر کافی پروب، IV و الکترود های دستگاه نوار قلب از روی بدن شما برداشته می شود.
- ممکن است تا زمانی که اثر داروی آرام بخش از بین برود کمی احساس خواب آلودگی کنید. تا مدتی که ضربان قلب و فشار خون شما به حالت طبیعی باز گردد تحت نظر خواهید بود.
- گلودرد یا مشکل در بلع بعد از اکو مری عوارضی است که معمولاَ پس از یک روز یا بیشتر از بین می روند.
خلاصه
اکو مری یک روش تصویربرداری پزشکیو یکی از انواع اکوکاردیوگرافی است که برای ارزیابی و تشخیص مشکلات قلبی و عروقی استفاده میشود. اکوکاردیوگرافی از راه مری با استفاده از امواج فراصوتی که از راه مری نزدیک قلب فرستاده می شود، تصاویری دقیق از قلب و عروق تولید میکند. اکومری یک آزمایش غیر تهاجمی است و اطلاعات مفصلی از عملکرد قلب، ابعاد اندازهگیری شده، پمپاژ خون، ساختارهای دیواره قلب، دریچههای قلبی و جریان خون ارائه میدهد.
