آنژیوپلاستی برای رفع تنگی و گرفتگی عروق مناسب است؟

آنژیوپلاستی کرونری که همچنین با نام جراحی عروق کرونر به صورت زیر پوستی شناخته شده، یک روش برای رفع تنگی و گرفتگی عروق قلب است. آنژیوپلاستی روش موقتی برای وارد کردن بالونی به درون رگ مسدود شده است.در این روش با باد کردن بالون به گشاد شدن رگ مسدودی کمک می‌کنند.

 

• در آنژیوپلاستی همواره یک سیم مش دائمی به نام استنت را درون رگ قرار می‌دهند تا رگی که در اثر لخته خون مسدود شده، باز شود.
• برخی از استنت ها با داروها پوشش داده شده‌اند تا به باز نگه داشتن رگ کمک کنند، در حالیکه برخی دیگر اینگونه نبوده و فاقد هر گونه دارویی هستند.

آنژیوپلاستی می‌تواند علائم گرفتگی عروق را بهبود بخشد، مانند:

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• آنژیوپلاستی همچنین می‌تواند در طی حمله قلبی استفاده شود تا سریعاً گرفتگی عروق را باز کند و میزان آسیب به قلب را کاهش دهد.

دلیل استفاده از آنژیوپلاستی چیست؟

آنژیوپلاستی برای درمان نوعی بیماری قلبی شناخته شده به نام آترواسکلروز  ( تنگی و گرفتگی عروق کرونر قلب) استفاده می‌شود. آترواسکلروز، تولید آرام پلاک چربی در عروق خونی قلب است. پزشک ممکن است آنژیوپلاستی را به عنوان یک گزینه درمانی انتخاب کند. زمانی که:

• داروها یا تغییرات شیوه زندگی به اندازه کافی برای بهبود سلامت قلب مناسب نیست
• در زمان ابتلا به حمله قلبی
• بدتر شدن درد قفسه سینه (آنژین صدری)
• و سایر علائم

چه زمانی جراحی بای پس عروق کرونری به آنژیوپلاستی ترجیح داده می شود؟

• آنژیوپلاستی برای همه بیماران مناسب نیست.
• اگر شریان اصلی که خون را به سمت چپ قلب وارد می‌کند، تنگ شود،
• اگر عضله قلب ضعیف باشد یا اگر بیماری قلبی عروقی چندگانه دارید،

عمل جراحی بای پس عروق کرونر ممکن است گزینه‌ای بهتری نسبت به آنژیوپلاستی باشد. در عمل جراحی بای پس عروق کرونر، قسمت مسدود شده شریان با استفاده از رگ‌های خونی قسمت دیگری از بدن، پیوند داده می‌شوند.

• در صورتی که مبتلا به دیابت هستید
• یا چندین رگ کرونری شما مسدود شده است

پزشک ممکن است عمل جراحی بای پس عروق کرونر را پیشنهاد کند.

تصمیم گیری در مورد انتخاب آنژیوپلاستی در مقابل جراحی بای پس قلب به عنوان روش درمانی، بستگی به شدت بیماری قلبی و وضعیت کلی پزشکی شما دارد.

 

خطرات درمان با آنژیوپلاستی

اگرچه آنژیوپلاستی یک روش کمتر تهاجمی (کم خطر) نسبت به جراحی بای پس و باز کردن قفسه سینه است، اما این روش هنوز هم خطراتی را دارد.

رایج‌ترین خطرات آنژیوپلاستی عبارتند از:

تنگ شدن مجدد مجرای شریانی  (restenosis)

در  آنژیوپلاستی تنها و بدون قرار دادن استنت، حدود ۳۰ درصد احتمال گرفتگی مجدد عروق وجود دارد. استنت ها برای کاهش خطر گرفتگی مجدد توسعه داده شدند. استنت های فلزی عاری از دارو، احتمال بازگشت تنگی عروق را به حدود ۱۵ درصد کاهش می‌دهند. در حالیکه استفاده از استنت های آغشته به دارو باعث کاهش خطر  بازگشت تنگی عروق به کمتر از ۱۰ درصد می‌شوند.

 

لخته شدن خون

لخته شدن خون در استنت ها حتی بعد از عمل می‌تواند اتفاق افتد. این لخته‌ها می‌توانند سرخرگ را مسدود کنند و باعث حمله قلبی شوند. مهم است که از داروهایی نظیر؛

• آسپرین
• کلوپیدوگرل (پلاویکس)
• پوزوگرل (Effient)
• یا داروهای دیگر کاهنده خطر لخته شدن خون

که برای کاهش خطر لخته شدن خون قبل از عمل استفاده می‌شود، بعد از استنت گذاری هم، برای جلوگیری از لخته شدن خون درون آن‌ها استفاده شود.

در مورد مدت زمان لازم برای مصرف این داروها باید با پزشک مشورت کنید. هرگز این داروها را بدون مشورت با پزشک متخصص قلب خوب، قطع نکنید.

 

خون ریزی

در اثر قرار دادن کاتتر درون رگ، ممکن است دچار خون ریزی شوید. در صورتی که خون ریزی کم باشد ممکن است دچار کبودی شوید. اما در صورتی که خون ریزی جدی باشد، ممکن است نیاز به جراحی و دریافت خون داشته باشید.

 

سایر خطرات نادر angioplasty عبارتند از:

حمله قلبی؛

اگرچه نادر است، اما ممکن است در طی درمان، حمله قلبی اتفاق بیفتند.

آسیب به عروق کرونر؛

شریان کرونری ممکن است در طول جراحی پاره یا متلاشی شود. این عوارض ممکن است به جراحی بای پس اورژانسی نیاز داشته باشد.

مشکلات کلیوی؛

رنگ مورد استفاده در هنگام آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت می‌تواند باعث آسیب به کلیه، به ویژه در افراد مبتلا به مشکلات کلیوی شود. اگر در معرض این خطر هستید، پزشک ممکن است اقدام به محافظت از کلیه با محدود کردن میزان رنگ کنتراست و اطمینان از اینکه در طی این روش به خوبی آب مصرف کرده باشید، نماید.

 

سکته؛

در طی آنژیوپلاستی، وقتی که کاتترها از طریق آئورت وارد می‌شوند، سکته می‌تواند رخ دهد. لخته‌های خون نیز می‌توانند در کاتتر با شکسته شدن آن رها شده و به مغز برسند. سکته مغزی یک عارضه بسیار نادر از آنژیوپلاستی کرونری است که در طول درمان، ممکن است اتفاق افتد.

 

ریتم‌های غیرطبیعی قلب؛

در طی مراحل جراحی، ضربان قلب ممکن است خیلی سریع یا خیلی کند باشد. این مشکلات ریتم قلب معمولاً کوتاه مدت است، اما گاهی اوقات استفاده از دارو یا یک ضربان ساز موقت، ضروری است.

 

نحوه آماده سازی برای آنژیوپلاستی

قبل از انجام angioplasty، پزشک سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.

همچنین بیمار باید آزمایشات تصویربرداری آنژیوگرافی عروق کرونر  را انجام دهد تا پزشک تشخیص دهد که گرفتگی عروق کرونری با آنژیو درمان می‌شود یا خیر و اینکه آیا شریان مسدود شده یا تنگ شده است.

 

آنژیوگرافی

در یک آنژیوگرافی عروق کرونر، مایع رنگی به داخل عروق قلبی از طریق یک کاتتر تزریق می‌شود. کاتتر لوله‌ی طویل و نازکی است که از طریق یک شریان از کشاله ران، بازو یا مچ دست به یکی از رگ‌های قلبی بیمار متصل می‌شود. با پر شدن عروق از ماده رنگی، انسدادها به راحتی در تصویربرداری با اشعه ایکس و تصاویر ویدئویی قابل مشاهده می‌شوند.

بنابراین پزشک می‌تواند ببیند شریان‌ها در کدام مناطق مسدود شده‌اند. اگر پزشک در طی آنژیوگرافی عروق کرونری را مسدود ببیند، ممکن است تصمیم به انجام آنژیوپلاستی و استنت گذاری بلافاصله پس از آنژیوگرافی، در حالی که هنوز کاتتر درون قلب است، بگیرد.

 

قبل از آنژیوپلاستی دستورالعمل‌هایی در مورد خوردن یا نوشیدن دریافت خواهید کرد.

معمولاً، قبل از جراحی به مدت شش تا هشت ساعت باید از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

آمادگی بیمار برای جراحی، بسته به اینکه قبلاً در بیمارستان بستری بوده یا خیر متفاوت است.

 

برای انجام آنژیوپلاستی چه از قبل وقت جراحی داشته‌اید و چه به عنوان یک بیمار اورژانسی به بیمارستان آمده‌اید، باید برخی از آزمون‌های روتین اولیه، از جمله:

• رادیوگرافی قفسه سینه،
• الکتروکاردیوگرام
• و آزمایش خون را انجام دهید.

 

شب قبل از جراحی باید:

دستورالعمل پزشک را در مورد تنظیم داروهای مصرفی فعلی قبل از آنژیوپلاستی را دنبال کنید. پزشک ممکن است دستورالعمل‌هایی را برای جلوگیری از مصرف داروهای خاص قبل از آنژیوپلاستی مانند داروهای خاص دیابت را توصیه کند.

• تمام داروهای مصرفی، از جمله نیتروگلیسیرین، را با خود به بیمارستان ببرید.
• داروهای لازم را با مقدار کمی آب مصرف کنید.

 

 

روند درمانی در طول آنژیوپلاستی

در طول روند

بدن به جز یک برش بسیار کوچک در پوست روی یک رگ خونی در پا، بازو یا مچ دست که از طریق آن لوله کوچک (کاتتر) رشته‌ای وارد می‌شود، زخم دیگری نخواهد داشت.

مدت زمان لازم برای انجام آنژیوپلاستی، بسته به

• شدت مشکل
• تعداد انسدادها
• و هر عارضه دیگری می‌تواند تا چند ساعت طول بکشد.

آنژیوپلاستی توسط یک متخصص قلب خوب (فوق تخصص قلب) و یک تیم پرستاری و تکنسین‌های تخصصی قلبی عروقی در یک اتاق عمل خاص به نام اتاق کاتتریزاسیون قلب انجام می‌شود.

این اتاق اغلب به نام اتاق عمل کات معروف است.

آنژیوپلاستی معمولاً از طریق یک شریان در کشاله ران (سرخرگ فمورال) انجام می‌شود.

شایع‌ترین حالت این است که، جراحی با استفاده از یک شریان در ناحیه بازو یا مچ دست انجام شود.

قبل از عمل، منطقه با یک محلول ضد عفونی کننده آماده می‌شود و ورق استریل روی بدن قرار می‌گیرد.

سپس بی حس کننده موضعی تزریق می‌شود تا از درد قرار دادن کاتتر بکاهد.

پدهای کوچک الکترود روی قفسه سینه قرار داده می‌شود تا در طول جراحی، قلب را کنترل کند.

بیهوشی عمومی مورد نیاز نیست.

در طول جراحی به بیمار آرام بخش داده می‌شود اما بیمار بیدار است.

بیمار از طریق کاتتر می‌تواند مایعات، داروهای آرام بخش و داروهای ضد خونریزی (ضد انعقادی)  را قبل جراحی دریافت کند.

 

سپس، آنژیوپلاستی آغاز می‌شود:

پس از ایجاد برش کوچک روی پوست، سوند کوچکی برای دسترسی به عروق مورد نیاز در آن قسمت قرار داده می‌شود.

پزشک کاتتر را به عنوان هدایت کننده برای باز کردن انسداد رگ، وارد بدن می‌کند.

با قرار دادن سوند درون رگ ممکن است به علت فشار، سوزشی را بیمار احساس کند. اما دردی حس نخواهد کرد. همچنین وجود کاتتر را درون بدن احساس نخواهد کرد.

مقدار کمی رنگ از طریق کاتتر تزریق می‌شود که به پزشک کمک می‌کند تا انسداد را روی تصاویر اشعه ایکس به نام آنژیوگرام بررسی کند.

یک بالون کوچک در انتهای کاتتر قرار دارد که با افزایش حجم، باعث باز شدن سرخرگ مسدود شده می‌شود.

پس از باز شدن شریان، بالون تخلیه و برداشته می‌شود.

پزشک ممکن است چند بار قبل از برداشتن بالون، بادکنک را پر از باد کرده و آن را تخلیه کند، هر بار رگ کمی بیشتر باز می‌شود.

اگر چند  گرفتگی عروق داشته باشید، این روش ممکن است در هر انسداد تکرار شود. از آنجا که بالون به طور موقت جریان خون را به بخشی از قلب متوقف می‌کند، غالباً به هنگام پر شدن آن احساس درد در قفسه سینه وجود خواهد داشت.

 

 

قرار دادن استنت

اکثر افراد مبتلا به انسداد عروق، استنتی را در جریان آنژیوپلاستی درون رگ قرار داده‌اند.

استنت معمولاً بعد از آن که انسداد بوسیله بالون باز شد، قرار می‌گیرد.

استنت مانع انسداد عروق بعد از آنژیوپلاستی می‌شود.

نحوه قرار دادن استنت در عروق کرونر

• استنت در اطراف بالون قرار داده می‌شود.
• سپس با کاتتر، استنت به همراه بالون وارد رگ می‌شود.
• بالون با رسیدن به قسمت انسدادی، پر شده و باعث گشادی عروق بسته شده می‌شود.
• بعد از باز شدن رگ مسدود شده، بالون تخلیه شده و خارج می‌گردد.
• اما استنت اطراف بالون در قسمت بسته شده رگ باقی می‌ماند و به عنوان یک روش دائمی برای باز نگه داشتن رگ عمل می‌کند.
• ممکن است از چند استنت برای باز کردن عروق بسته شده استفاده کنند.
• پس از قرار دادن استنت، ممکن است نیاز به درمان طولانی مدت با داروهایی مانند آسپرین یا کلوپیدوگرل (Plavix)  وجود داشته باشد تا احتمال لخته شدن خون در استنت کاهش یابد.

 

بعد از آنژیوپلاستی

بعد از جراحی ممکن است برای یک روز در بیمارستان بستری شوید. اما تا یک هفته بعد از آنژیوپلاستی می‌توانید به فعالیت خود ادامه دهید. اما در صورتی که بعد از حمله قلبی این جراحی را انجام داده باشید، ممکن است روند بهبودی طولانی‌تر شود.

 

بعد از بازگشت به خانه:

• مایعات بیشتری برای خروج کلی رنگ کنتراست از بدن بنوشید.
• از بلند کردن اجسام سنگین تا چند روز بعد از آنژیوپلاستی خودداری کنید.
• برای انجام ورزش با پزشک خود مشورت کنید.