استرس اکو یا اکوکاردیوگرافی استرس چیست
اکو استرس یا استرس اکو، روشی است که نحوه عملکرد قلب در هنگام استرس فیزیکی را مورد بررسی قرار می‌دهد. تشخیص برخی از مشکلات قلب در حالت‌هایی که قلب شما در حالت فعالیت سخت و ضربان سریع قرار می‌گیرد، ساده‌تر است. در طول استرس اکو، شما در حالت پیاده‌روی روی تردمیل یا دوچرخه سواری با دوچرخه ثابت قرار می‌گیرید. در این مقاله درباره این نوع روش اکوی قلب مفصل توضیح می دهیم.
اکو استرس چه نوع آزمایشی است؟
اکو استرس آزمایشی مشابه تست ورزش است با این تفاوت که وقتی ضربان قلب شما به عدد خاصی رسید، از شما خواسته می شود که از روی تردمیل یا دوچرخه ثابت خارج شوید و دراز بکشید.
برای بیمارانی که امکان ورزش کردن ندارند پزشکان با تزریق دارویی همچون دوبوتامین یا آدنوزین موجب می شوند که همان فشار روی قلب آورده شود چند نمونه از داروهایی که ممکن است داده شوند هستند (با نام اکو استرس دوبوتامین شناخته می شود).
اکوی استرس چگونه کار می کند؟
اکوکاردیوگرافی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا تصاویر متحرکی از قلب شما را ایجاد می کند. امواج صوتی با وسیله ای به نام مبدل به بدن ارسال می شود. امواج صوتی پس از برخورد به قلب، منعکس شده و به عنوان پژواک به مبدل باز می گردند. این پژواک ها به تصاویردو یا سه بعدی روی مانیتور تلویزیون تبدیل می شوند.
این کار به منظور سخت‌تر کردن فعالیت قلب شما و سریع‌تر شدن چرخش آن صورت می‌گیرد. سپس در حالی که ورزش می کنید، اکو استرس روی قلب شما انجام می‌شود.
یک پزشک متخصص در زمینه قلب و عروق در کنار شما کوچکترین تغییرات در سیستم قلب و عروق و سیستم تنفس و گردش خون شما را تحت نظر دارد. برای انجام تست ورزش یا اکو استرس به متخصص قلب و عروق و بهترین متخصص اکو قلب در تهران مراجعه کنید. یک پزشک متخصص خوب علاوه بر آشنایی با جزئیات عملکرد سیستم قلب و عروق و نحوه تشخیص انسداد به تجهیزات پزشکی کارآمد نیز مجهز است.
ممکن است شما دارای آرتریت یا یک مشکل پزشکی دیگر باشید که مانع از تمرین شما در طول اکو استرس شود. در چنین مواردی با دستور پزشک، داروهایی برای شما تجویز خواهد شد. این داروها سطح فعالیت قلب شما را به سطح فعالیتی شبیه آن چه در هنگام ورزش رخ می‌دهد، می‌رسانند. به این روش اکوکاردیوگرفی استرس یا استرس اکو گفته می‌شود.
درباره اکو استرس چه می‌دانید؟
پزشکان معمولا، برای کمک به تشخیص بیماری قلبی عروقی CHD و همچنین شدت بیماری قلبی از استرس اکو استفاده می‌کنند.
CHD یک بیماری است که در آن یک ماده مومی به نام پلاک plak در شریان‌های عروق کرونر ایجاد می‌شود. این شریان‌ها خون غنی شده با اکسیژن را به قلب شما می‌رسانند.
به‌وجود آمدن پلاک منجر به باریک شدن رگ‌ها و کاهش جریان خون به عضله قلب شما می‌شود. ایجاد پلاک همچنین باعث می‌شود که لخته‌های خون در شریان‌ها ایجاد شود. لخته‌‌شدن خون می‌تواند بیشتر و یا به طور کامل، جریان خون یک شریان را متوقف کند. این اتفاق می‌تواند به درد قفسه سینه، آنژین یا حمله قلبی منجر شود.
وقتی قلب شما در حالت استراحت است، ممکن است علائم یا نشانه‌ای از CHD نداشته باشید. اما زمانی که قلب شما در طول ورزش باید سخت‌تر کار کند، نیاز به خون و اکسیژن بیشتری دارد. شریان‌های باریک نمی‌توانند خون کافی برای قلب را عبور دهند. در نتیجه نشانه‌ها و علائم CHD ممکن است فقط در طی ورزش رخ دهد.
استرس اکو چه چیزی از قلب را نشان می دهد؟
استرس اکو می‌تواند مشکلات زیر را تشخیص دهد که ممکن است نشان‌دهنده این باشد که قلب شما در طول ورزش به اندازه کافی خون دریافت نکرده است:
- تغییرات غیر‌طبیعی در ضربان قلب یا فشار خون شما
- نشانه‌هایی مانند تنگی‌نفس یا درد قفسه سینه، به ویژه اگر در سطح فعالیت پایین رخ دهد
- تغییر غیر طبیعی در ریتم ضربان قلب
- ارزیابی مشکلات دیگری مانند بیماری قلبی یا نارسایی قلب استفاده کنند.
در طول استرس اکو، اگر نتوانید متناسب با سن خود و به طور طبیعی ورزش کنید، ممکن است نشانه‌ای از این باشد که خون کافی به قلب شما نرسیده است. با این حال، عوامل دیگری علاوه بر CHD می‌تواند مانع انجام تمرینات طولانی مدت شود. از جمله این عوامل می‌توان به بیماری ریه، کم خونی یا عدم تناسب اندام اشاره کرد.
انواع استرس اکو
استرس اکو با تردمیل یا دوچرخه
در استرس اکوی تصویری، تصویربرداری از قلب شما در حالی که ورزش می‌کنید و همچنین در حال استراحت انجام می‌شود. اکو استرس تصویری نشان می‌دهد که نحوه جریان خون در قلب شما و ضربان آن چگونه است.
اکو استرس همچنین می‌تواند مناطقی که جریان خون ضعیف به قلب شما ضعیف است را نشان دهد. در اکو استرس، همچنین بافت‌های مرده عضله قلب و دیواره‌های عضلانی آسیب‌دیده قلب نشان داده می‌شود . این آسیب‌ها ممکن است طی حمله قلبی رخ داده باشند.
استرس اکو با تزریق
تست استرس اکو با دارو یک روش تشخیصی در پزشکی است که بدون نیاز به ورزش فیزیکی انجام می‌شود. در این تست، بیمار داروی تحریک‌کننده خاصی را مصرف می‌کند که باعث افزایش ضربان قلب و تنش عروق می‌شود. سپس دستگاه اکوکاردیوگرافی تصاویر صوتی از قلب و عروق تولید و عملکرد آنها را در شرایط استراحت و تحت تاثیر دارو بررسی می‌کند.
این تست به پزشک اطلاعات دقیقی از عملکرد قلب و عروق فراهم می‌کند و به تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی، مانند تنگی شریان‌ها یا عیوب قلبی، کمک می‌کند. از مزایای این روش نسبت به تست استرس با ورزش این است که برخی بیماران قادر به انجام ورزش نیستند یا شرایط جسمی خاصی دارند که ممکن است نتوانند بدوند.
استرس اکو با مواد کنتراست
آزمایش استرس اکوکاردیوگرافی با مواد کنتراست به صورت زیر انجام می‌شود:
- تزریق ماده کنتراست وریدی به بیمار.
- تصاویر اکوکاردیوگرافی در شرایط استراحت گرفته می‌شود.
- بیمار تحت تنش قرار می‌گیرد که می‌تواند با ورزش فیزیکی یا مصرف داروهای تحریک‌کننده قلبی ایجاد شود.
- تصاویر مجدداً گرفته شده و تحلیل می‌شوند.
- هر تغییر در عملکرد قلب و عروق که توسط ماده کنتراست تقویت شده است، بررسی و شناسایی
استرس اکو با توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) | اسکن PET
این نوع اکو استرس یک روش تشخیصی پیشرفته و حاصل ترکیب دو روش تشخیصی متفاوت باهم است:
- استرس اکوکاردیوگرافی: در این مرحله، با استفاده از اکوکاردیوگرافی، تصاویری از قلب و عروق بدست آمده و عملکرد آنها در شرایط استراحت و تحت تنش ارزیابی می‌شود.
- توموگرافی انتشار پوزیترون (PET): در مرحله دوم، بیمار داروی ردیابی حاوی مواد رادیواکتیو را تزریق می‌کند. این داروها به قلب و عروق منتقل می‌شوند و انتشار پوزیترون‌ها (ذرات بتا) از آنها در تصویربرداری PET ردیابی می‌شود. این فرآیند به پزشک اطلاعاتی از جریان خون و عملکرد قلبی در شرایط تحت تنش ارائه می‌دهد.
ترکیب این دو روش به پزشک کمک می‌کند تا اطلاعات دقیق‌تری از عملکرد قلب و عروق در وضعیت استراحت و تحت تنش بدست آورد و بیماری‌های قلبی و عروقی را تشخیص دهد. این روش معمولاً در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نیاز به تشخیص دقیق‌تر و اطلاعات عمیق‌تری از وضعیت قلب و عروق دارید.
تابش‌های این تست برای شما امن است. با‌این‌حال، اگر باردار هستید، نباید این تست را انجام دهید.
چه کسانی به اکو استرس احتیاج دارند؟
- اگر دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس یا سایر علائم نشان‌دهنده جریان کم خون به قلب هستید، احتمالا به اکو استرس نیاز دارید.
- همچنین اگر در هنگام ورزش، احساس خفگی، ضربان قلب سریع و یا علائم دیگری از آریتمی یا ضربان قلب نامنظم داشته باشید، ممکن است اکو استرس برای شما لازم باشد .
- اگر در هنگام ورزش نفس‌نفس بزنید بدون این‌که دچار درد قفسه سینه شوید، پزشک ممکن است اکو استرس را به شما پیشنهاد کند. اکو استرس نشان می‌دهد که مشکل قلبی وجود دارد یا مشکل مربوط به ریه و مشکلات تنفسی است.
استرس اکو نباید به عنوان یک آزمون غربالگری معمول برای CHD استفاده شود. معمولا، قبل از این‌که دکتر اکو استرس را توصیه کند، باید علائم CHD را داشته باشید.
با این حال، اگر شما دیابت دارید، پزشک شما ممکن است بخواهد از یک اکو استرس برای نمایش CHD استفاده کند. این بیماری خطر ابتلا به CHD را افزایش می دهد.
عوارض خطرات اکو استرس
در انجام اکو استرس، ریسک کمی برای خطرات جدی مثل حمله قلبی یا مرگ وجود دارد. این احتمال کمتر از ۱ در ۵۰۰۰ است. اما ممکن است عوارض جانبی رایج‌تر ولی کم خطر ناشی از اکو استرس رخ دهند. این عوارض عبارتند از:
- آریتمی یا ضربان نامنظم قلب: اغلب پس از استراحت بعد از تست اکو، آریتمی به سرعت از بین می‌رود. اما اگر همچنان ادامه یابد، ممکن است نیاز به مراقبت و درمان در بیمارستان داشته باشید.
- فشار خون پایین: می‌تواند موجب سردرد یا ضعف شود.
- سردرد و ضعف: این مشکل زمانی‌که فعالیت سنگین خود را تمام کنید، از بین می‌رود و معمولا درمان لازم نیست.
- درد و یا عوارض ناشی از مصرف دارو: در صورتی‌‌که شما نتوانید ورزش کنید، برای افزایش ضربان قلب و شبیه سازی فعالیت بدنی لازم برای اکو استرس، پزشک برای شما دارو تجویز خواهد کرد. این عوارض پس از قطع مصرف دارو، بین می‌روند. البته گاهی اوقات ممکن است از بین رفتن علائم چند ساعت طول بکشد.
- خس خس، تنگی نفس و سایر علائم آسم: بعضی از داروهای مورد استفاده برای اکو استرس می‌توانند موجب شوند. گاهی اوقات این علائم شدید هستند و نیاز به درمان دارند.
در مراحل قبل، بعد و حین اکو استرس چه رخ می‌دهد؟
قبل از اکو
تست استرس در مطب دکتر یا در یک بیمارستان انجام می‌شود. برای انجام اکو استرس شما باید کفش و لباس هایی که بتوانید راحت ورزش کنید بپوشید. گاهی اوقات به شما لباس مناسب استرس اکو داده می‌شود.
پزشک شما ممکن است توصیه هایی در خصوص خوردن و آشامیدن و داروهایی که مصرف می‌کنید داشته باشد. حتما در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.
حین اکو
در طول تمام انواع اکو استرس، یک پزشک، پرستار یا تکنسین با شما خواهد بود تا وضعیت سلامتی خود را دقیقا بررسی کنید.
ابتدا پرستار تکه های چسبنده‌ای به نام الکترود را بر روی پوست سینه، بازو و پاهای شما قرار می‌دهد.
سپس الکترود به یک دستگاه الکتروکاردیوگرام متصل می‌شود. این دستگاه فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت می‌کند. این نشان می‌دهد که نحوه ضربان قلب شما را بررسی می‌کند.
پرستار فشار خون شما رادر طول اکو استرس بررسی می‌کند. همچنین ممکن است مجبور شوید در یک لوله مخصوص نفس بکشید تا گازهایی که بیرون می‌دهید اندازه گیری شود.
پس از آن، شما روی یک تردمیل یا دوچرخه ایستاده تمرین می‌کنید. در طول اکو استرس، سطح تمرین سخت تر خواهد شد. شما می‌توانید هر زمان که احساس می‌کنید ورزش برای شما بیش از حد سنگین شده توقف کنید.
بعد از اکو
پس از اکو استرس، می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. اگر شما آزمایش هایی داشتید که حاوی رنگ رادیواکتیو بودند، ممکن است پزشک شما از شما بخواهد مقدار زیادی مایعات بنوشید تا آن را از بدن خود خارج کنید. برخی از آزمایشات تصویربرداری دیگر تا زمانی که رنگ در بدن شما وجود داشته باشد نباید انجام شوند. دکتر شما می‌تواند در این زمینه به شما بیشتر راهنمایی کند.
تست استرس اکوکاردیوگرافی یا استرس اکو یک روش تشخیصی در پزشکی قلبی است که با استفاده از دستگاه اکوکاردیوگرافی، عملکرد قلب و عروق را در شرایط استراحت و تحت تنش (استرس) ارزیابی می‌کند. در این تست، بیمار به صورت فیزیکی ورزش می‌کند یا مواد تحریک‌کننده مصرف می‌کند تا ضربان قلب و عملکرد قلبی افزایش یابد. در حین انجام تست، دستگاه اکوکاردیوگرافی تصاویری از قلب و عروق تولید می‌کند که به پزشک اطلاعات دقیقی در مورد انقباضات قلبی، حرکت دریچه‌های قلب و تغییرات جریان خون ارائه می‌دهد.
