راه‌های درمان فشار خون بالا در بارداری
مادران باردار همواره چالش‌های مختلفی را حین دوران بارداری تجربه می‌کنند. فشار خون بالا در بارداری یکی از چالش‌هایی است که می‌تواند برای مادر و جنین بسیار خطرناک باشد. باید توجه داشت که فشار خون چه در دوران بارداری و چه در دوران پس از زایمان ممکن است مشکلات بزرگی را به همراه داشته باشد.
در حال حاضر فشار خون بالا (hypertension) بسیار شایع است. طی بررسی‌ها در بین زنان 20 تا 44.3 در ایالات متحده، فشار خون بالا در 1 مورد از هر 12 تا 17 بارداری رخ می‌دهد.
با توجه به این داده‌ها، فشار خون بالا در بارداری شایع‌تر شده است. با این حال، با کنترل خوب فشار خون، مادر و فرزندش شانس سلامتی بیشتری خواهند داشت.
عوارض فشار خون بالا در بارداری چیست؟
فشار خون بالا در بارداری عوارضی را به دنبال دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
عوارضی که فشار خون بالا برای مادر به دنبال دارد:
پره اکلامپسی (Preeclampsia): پره اکلامپسی فشار خون بالا و علائم آسیب کبدی یا کلیوی است که در زنان بعد از هفته بیستم بارداری رخ می‌دهد. در حالی که این عارضه چندان شایع نیست، ممکن است در یک زن پس از زایمان نوزادش، اغلب در عرض 48 ساعت رخ دهد. به این حالت پره اکلامپسی پس از زایمان می‌گویند.
اکلامپسی (eclampsia): اکلامپسی شروع تشنج یا کما در خانم باردار مبتلا به پره اکلامپسی است. این تشنج‌ها مربوط به یک بیماری مغزی موجود نیست.
در برخی موارد ممکن است سکته مغزی (Stroke) هم رخ دهد.
عوارضی که فشار خون بالا برای جنین به دنبال دارد:
از جمله شایع ترین عوارض فشار خون بالا در بارداری می توان به زایمان زودرس (Preterm Birth) اشاره کرد.
اگر قبل، حین یا بعد از دوران بارداری فشار خون بالا داشته باشید، چه اقداماتی باید انجام دهید؟
پیش از دوران بارداری
برای بارداری برنامه‌ریزی کنید و با پزشک یا تیم مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد موارد زیر صحبت کنید:
- هر گونه مشکل سلامتی که دارید یا داشته‌اید و هر دارویی که مصرف می‌کنید.
- اگر تصمیم به بارداری دارید،این مسئله را با پزشک خود مطح کنید تا از هرگونه مشکلی جلوگیری کنید.
- پزشک می‌تواند نقش موثری در انتخاب داروهایی با خطر کمتر، در این دوران حساس ایفا کند.
دوران بارداری
- مراقبت‌های اولیه و منظم دوران بارداری را دریافت کنید. مرتب شرایط خود را با پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود در میان بگذارید.
- در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید و اینکه کدام داروها بی‌خطر هستند، با پزشک خود صحبت کنید. بدون مشورت با پزشک خود، مصرف هیچ نوع دارویی، از جمله داروهای بدون نسخه را متوقف یا شروع نکنید.
- با فشارسنج خانگی فشار خون خود را در خانه اندازه گیری کنید. اگر فشار خون شما بالاتر از حد معمول است یا اگر علائم پره اکلامپسی دارید با پزشک خود تماس بگیرید. در مورد تهیه مانیتور خانگی با پزشک یا شرکت بیمه خود صحبت کنید. ( نحوه استفاده درست از فشارسنج خانگی را در این مقاله یاد بگیرید)
- به انتخاب و خوردن غذاهای سالم و حفظ وزن سالم ادامه دهید.
پس از دوران بارداری
به وضعیت خود پس از زایمان توجه کنید. اگر در دوران بارداری فشار خون بالا داشتید، خطر سکته مغزی و سایر مشکلات بعد از زایمان بیشتر است. اگر بعد از زایمان علائم پره اکلامپسی داشتید حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
برای درمان فشار خون بالا در بارداری چه اقداماتی باید انجام داد؟
همانطور که گفته شد فشار خون بالا در بارداری باید به دقت کنترل شود تا از عوارض بالقوه تهدید کننده آن جلوگیری شود. با توجه به این شرایط، مراجعه مکرر به پزشک برای نظارت بر جنین و همچنین آزمایش ادرار و خون توصیه می‌شود. پزشک شما احتمالاً از شما می‌خواهد که تعداد دفعات لگد زدن جنین در روز را پیگیری کنید. کاهش حرکت ممکن است مشکل‌ساز باشد و ممکن است نشان‌دهنده نیاز به زایمان زودرس باشد.
همچنین ممکن است پزشک در طول بارداری سونوگرافی انجام دهد تا اطمینان حاصل شود که جنین به درستی رشد می‌کند. بسته به نوع و شدت مشکلات فشار خون بالا ممکن است داروهای مختلفی نیز توصیه شوند.
موارد خفیف افت فشار خون به طور معمول خطر خاصی نداشته و نیازی به درمان ندارند. از سویی دیگر این امکان وجود دارد که پزشک به شما توصیه کند که هنگام ایستادن زمین نخورید. موارد جدی‌تر ممکن است از شما خواسته شود:
- مایعات بیشتری بنوشید، به خصوص آب ( می دانستید خوردن آب کافی فشار خون را کنترل کند؟
- جوراب فشاری بپوشید
- نمک بیشتری مصرف کنید
- کمتر روی پاهای خود بایستید
- پس از هر بار ایستادن به طور مکرر استراحت کنید
داروهای مناسب برای کنترل فشار خون
مصرف داروهای مختلفی برای زنان باردار مبتلا به فشار خون بالا به دلیل پره اکلامپسی مطرح است. این داروها شامل موارد زیر هستند:
متیل دوپا (Methyldopa)
متیل دوپا به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است و توسط بسیاری از متخصصان به عنوان یکی جدی‌ترین گزینه‌های داروهای ضد فشار خون خوراکی در دوران بارداری توصیه می‌شود. متیل دوپا بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و مغز را از ارسال پیام عصبی برای انقباض رگ‌های خونی باز می‌دارد. شایان ذکر است که انقباض عروق خونی (vasoconstriction) فشار خون را افزایش می‌دهد.
متیل دوپا را می‌توان به صورت قرص یا در موارد شدید به صورت داخل وریدی تجویز کرد.
لابتالول (Labetalol)
لابتالول یکی دیگر از داروهای ضد فشار خون خوراکی است که گیرنده‌های عروق خونی را که باعث انقباض عروق می شوند مسدود می کند. لابتالول به صورت قرص یا به صورت داخل وریدی تجویز می شود. این دارو هم مانند متیل دوپا به عنوان یکی از گزینه های اولیه برای کنترل فشار خون بالا در بارداری تجویز می شود.
نیفدیپین (Nifedipine)
نیفدیپین یک مسدود کننده کانال کلسیم است. عملکرد این دارو با شل کردن رگ های خونی و کاهش ضربان قلب همراه است. نیفدیپین به اندازه متیل دوپا و لابتالول مورد استفاده قرار نمی گیرد. اگر تحت درمان با سولفات منیزیم هستید، پزشک شما نیفدیپین را تجویز نمی‌کند. ترکیب این داروها ممکن است باعث کاهش بیش از حد فشار خون شود و ممکن است اثرات منفی بر عضلات و اعصاب داشته باشد. هنگام مصرف این دارو، نباید اجازه دهید زیر زبان شما حل شود. انجام این کار ممکن است باعث شود که سطح فشار خون به طور غیر قابل پیش‌بینی در نوسان باشد.
هیدرالازین (Hydralazine)
هیدرالازین داروی دیگری است که می‌تواند به صورت خوراکی یا داخل وریدی برای کنترل فشار خون بالا در بارداری تجویز شود. این دارو ممکن است به صورت تزریقی در موارد بسیار شدید فشار خون بالا استفاده شود. رگ‌های خونی شما را شل می‌کند، که باعث افزایش اکسیژن و خونی می‌شود که به قلب می‌رود. این فرآیند به قلب شما اجازه می‌دهد تا کار کمتری انجام دهد.
منابع:
