داروهای ادرارآور (دیورتیک)
داروهای ادرارآور که به دیورتیک یا “قرص آب” معروف اند برای درمان نارسایی احتقانی قلب (CHF)، فشار خون بالا یا ِادِم (احتباس آب) و در انواع خاصی از بیماری های کلیوی یا کبدی تجویز می شود.
عملکرد داروهای ادرارآور
3 نوع دیورتیک با عملکردهای متفاوت وجود دارد، اما در نهایت همگی مقدار نمک و آب را در بدن کاهش داده و منجر به کاهش فشار خون می شوند.
- دیورتیک های تیازیدی: برای درمان فشار خون بالا از طریق کاهش سدیم و آب در بدن تجویز می شوند؛ این دیورتیک رگ‌های خونی را گشاد و به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
- دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم: ضمن کاهش میزان آب در بدن، برخلاف سایر داروهای ادرارآور، باعث از دست دادن پتاسیم بدن نمی شوند.
- دیورتیک های عملکرد حلقه ای: میزان ادرار را در کلیه ها افزایش می دهند که به کاهش میزان آب در بدن و کاهش فشار خون کمک می کند.
میزان مصرف دیورتیک
دیورتیک ها انواع مختلف دارند و بنابراین میزان مصرف آنها متفاوت است. بهتر است دارو را با تجویز پزشک یا داروساز استفاده و برای اطلاع از زمان و چگونگی مصرف با پزشک مشورت کنید.
تداخلات دارویی
برخی داروها ممکن است با دیورتیک ها تداخل دارویی ایجاد کرده و موجب کاهش یا افزایش تاثیر آنها شوند. پزشک باید پیش از تجویز داروهای ادرارآور از کلیه داروهای گیاهی یا شیمیایی دیگری که شما در حال حاضر مصرف می کنید مطلع شود. برخی موارد تداخل دارویی احتمالی به شرح زیر است:
- دیجیتالیس و دیگوکسین؛ به خصوص اگر سطح پتاسیم بدن پایین باشد
- برخی داروهای ضد افسردگی؛ به خصوص با تیازید یا دیورتیک‌های عملکرد حلقه ای
- سایر داروهای فشار خون بالا
- لیتیم
- سیکلوسپورین؛ به خصوص با دیورتیک نگهدارنده پتاسیم
نکاتی که پزشک باید بداند
- سابقه پزشکی بیمار
- حساسیت های دارویی
- تصمیم به بارداری یا قرارداشتن در حالت بارداری یا شیردهی
- دیابت (تیازید و دیروتیک حلقه ای می توانند قند خون را افزایش دهند)
- استعداد بالای کاهش آب بدن
- مشکلات کلیوی
- ابتلا به لوپوس در گذشته یا در حال حاضر (تیازید می تواند لوپوس را بدتر کند)
- نقرس یا ریسک ابتلا به نقرس (در مورد تیازید)
- مشکلات قاعدگی (برای دیورتیک نگهدارنده پتاسیم)
عوارض جانبی
عوارض متداول
- ضعف عمومی
- گرفتگی عضلات
- خارش پوستی
- افزایش حساسیت به نور خورشید (برای تیازید)
- استفراغ
- اسهال
- گرفتگی
- گیجی و خواب آلودگی
- درد مفاصل
عوارض کمتر متداول داروهای ادرارآور
- کاهش میل جنسی یا ناتوانی جنسی
عوارض نادر
- ضربان قلب نامنظم
در صورت بروز هر یک از این علائم، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که قطع مصرف داروهای ادرارآور بدون تجویز پزشک می تواند شرایط را بدتر کند.