نقص دیواره بین بطنی | جلوگیری از نقص جدار بطنی

ایجاد سوراخ در بین جدار بطنی یک نقص مادرزادی و معمولی قلب است که با نام نقص دیواره بین بطنی یا VSD شناخته می‌شود. این نقص (سوراخ) در دیواره (سپتوم) بین دو حفره پایینی قلب (بطن‌ها) ایجاد می‌شود. بنابراین موجب نشت خون از سمت چپ قلب به سمت راست می‌گردد. سپس خون غنی از اکسیژن به جای خارج شدن از قلب به ریه‌ها منتقل می‌شود و باعث می‌شود قلب به سختی کار کند.

 

نقص دیواره بین بطنی بزرگ می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند در حالیکه بسیاری از VSD های کوچک به خودی خودترمیم می‌شوند. برای جلوگیری از عوارض نقص دیواره بین بطنی متوسط ​​یا بزرگتر ممکن است نیاز به درمان با جراحی در اوایل زندگی باشد.

 

 

علائم نقص دیواره بین بطنی

علائم و نشانه‌های نقص جدار بطنی اغلب در چند روز اول یا ماه‌های اولیه زندگی کودک ظاهر می‌شود.

نقص دیواره بین بطنی (VSD) در کودک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

• سوء تغذیه
• عدم رشد کافی
• تنگی نفس
• خستگی زودهنگام

 

ممکن است که پزشک به هنگام تولد این بیماری را تشخیص ندهد. اگر نقص کوچک باشد، علائم ممکن است تا بعد بزرگسالی ظاهر نشود. در کل علائم و نشانه‌ها بسته به اندازه سوراخ و سایر نقایص مرتبط با قلب متفاوت هستند.

 

به هنگام معاینه بیمار، ممکن است که پزشک با کمک استتوسکوپ بتواند صدای ناهنجار قلب را تشخیص دهد. گاهی اوقات نقص دیواره بین بطنی می‌تواند توسط اولتراسوند، قبل از تولد نوزاد شناسایی شود.

 

گاهی هم نقص دیواره بین بطنی تشخیص داده نمی‌شود تا زمانی که فرد به سن بلوغ برسد. علائم و نشانه‌ها می‌تواند تنگی نفس یا صدای ناهنجار قلبی باشد که دکتر هنگام گوش دادن به صدای قلب با استتوسکوپ می‌شنود.

 

 

زمان مراجعه به پزشک متخصص قلب خوب

هرگاه علائم زیر را در کودک خود مشاهده نمودید، سریعاً او را نزد یک فوق تخصص اکو ببرید:

 

• خستگی زود هنگام در زمان غذا خوردن یا بازی کردن
• عدم از دست دادن وزن
• احساس تنگی نفس در زمان غذا خوردن یا گریه کردن
• تند تند نفس کشیدن و تنفس‌های کوتاه

 

و زمانی که این علائم را در خودتان مشاهده نمودید:

 

• تنگی نفس به هنگام فعالیت یا خوابیدن
• ضربان سریع و نامنظم قلب
• احساس ضعف و غش

 

 

دلایل ایجاد کننده بیماری مادرزادی نقص دیواره بین بطنی

مشکلات قلبی مادرزادی ناشی از نقص به هنگام رشد قلب جنین است، اما اغلب علت مشخصی برای آن وجود ندارد. ژنتیک و عوامل محیطی ممکن است در آن نقش داشته باشد. نقص جدار بطنی می‌تواند به تنهایی یا با سایر نقایص قلبی مادرزادی رخ دهد.

 

در مراحل رشد جنین، نقص دیواره بین بطنی به هنگام ایجاد دیواره عضلانی جدا کننده قلب به حفره‌های پایینی سمت چپ و راست (سپتوم) رخ می‌دهد. در این نقص دیواره به طور کامل بین اتاق‌های پایین قلب (بطن) ایجاد نمی‌شود.

 

به طور معمول، سمت راست قلب، خون را به ریه‌ها برای تبادل اکسیژن، پمپ می‌کند. سمت چپ قلب خون غنی از اکسیژن را به بقیه بدن می‌فرستد. با ایجاد نقص دیواره بین بطنی، خون غنی از اکسیژن با خون فاقد اکسیژن مخلوط می‌شود. بنابراین باعث می‌شود قلب به سختی کار کند تا اکسیژن کافی به بافت‌های بدن برساند.

 

نقص دیواره بین بطنی ممکن است در اندازه‌های مختلف باشند و در چندین محل در دیواره میان بطن‌ها ایجاد شده باشند. حتی ممکن است یک یا چند VSD وجود داشته باشد.

 

همچنین ممکن است VSD بعداً در زندگی، معمولاً پس از حمله قلبی یا به عنوان یک عارضه پس از یک بیماری قلبی، به وجود آید.

 

 

عوامل افزایش دهنده خطر نقص جدار بطنی

نقص دیواره بین بطنی می‌تواند در خانواده‌ها به صورتی ارثی رخ دهد و گاهی اوقات ممکن است با سایر مشکلات ژنتیکی مانند سندرم داون به وجود آید. اگر شما یک فرزند مبتلا به نارسایی قلبی داشته باشید، مشاور ژنتیک می‌تواند در مورد خطر تولد فرزند مبتلا به نقص دیواره بین بطنی به شما کمک کند.

 

عوارض نقص دیواره بین بطنی

نقص جدار بطنی کوچک ممکن است هرگز مشکلی ایجاد نکند. نقص‌های متوسط ​​و بزرگ می‌تواند یک طیف وسیعی از ناتوانی‌های خفیف و تهدید کننده را ایجاد کنند. درمان می‌تواند بسیاری از این عوارض را رفع کند. این عوارض شامل:

 

نارسایی قلبی

در نقص دیواره بین بطنی متوسط ​​یا بزرگ، قلب باید سخت‌تر تلاش کند تا خون کافی برای بدن را پمپاژ کند. به این علت، نارسایی قلبی در صورت عدم درمان نقص دیواره بین بطنی متوسط ​​تا بزرگ، دیده می‌شود.

 

فشار خون ریوی

افزایش جریان خون به ریه‌ها به علت نقص دیواره بین بطنی باعث ایجاد فشار خون بالا در شریان‌های ریوی (فشار خون ریوی) می‌شود که در صورت تداوم این فشار باعث آسیب به شریان‌ها می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث انقباض جریان خون از طریق سوراخ جدار بطنی شود (سندرم آیزن منگر).

 

اندوکاردیت

این عفونت قلب یک عارضه غیر معمول است.

 

مشکلات دیگر قلب

شامل ریتم‌های غیر طبیعی قلب (آریتمی قلب) و مشکلات دریچه‌ای است.

 

 

راه‌های جلوگیری از نقص دیواره بین بطنی

در اغلب موارد نمی‌توان کاری برای جلوگیری از تولد نوزادی با این نقص انجام داد. یکی از بهترین روش‌ها پیشگیری، از طریق طی دوران بارداری سالم است. که شامل:

 

مراقبت‌های اولیه قبل از زایمان

قبل از بارداری مراقبت‌های اولیه را از طریق مشاور دریافت کنید. قبل از اینکه باردار شوید در مورد سلامتی جسمانی و روحی خود و همچنین سبک زندگی سالم برای بارداری با پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین در مورد عوارض داروهایی که مصرف می‌کنید.

 

رژیم غذایی متعادل

داشتن رژیم غذایی متعادل شامل انواع ویتامین‌های مکمل و اسیدفولیک.

 

فعالیت منظم داشته باشید

از پزشک بخواهید که یک برنامه ورزشی مناسب به شما بدهد.

 

اجتناب از سیگار و تنباکو برای جلوگیری از نقص دیواره بین بطنی

 

اجتناب از عفونت

مطمئن شوید که قبل از بارداری واکسیناسیون لازم را انجام داده‌اید. زیرا انواع خاصی از عفونت‌ها می‌توانند برای جنین مضر باشند و او را در معرض خطر قرار دهند.

 

کنترل دیابت

اگر دچار دیابت هستید، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که قبل از بارداری این بیماری به خوبی کنترل شده است.

 

مشاور ژنتیک

اگر سابقه خانوادگی نقص‌های قلب یا سایر اختلالات ژنتیکی دارید، قبل از اینکه باردار شوید با یک مشاور ژنتیک صحبت کنید.

 

 

 

نحوه تشخیص سوراخ جدار بطنی

نقص جدار بطنی (VSD) اغلب موجب ناراحتی قلبی می‌شود که پزشک شما می‌تواند با استفاده از استتوسکوپ صدای ناهنجار آن را بشنود. اگر پزشک دچار شک و تردید در مورد مشکل قلبی باشد ممکن است تست‌هایی را برای بیمار توصیه کند. که شامل:

 

اکوکاردیوگرام

در این آزمون امواج صوتی یک تصویر ویدئویی از قلب تولید می‌کنند. پزشکان می‌توانند از این آزمون برای تشخیص موارد ذیل استفاده کنند:

• نقص جدار بطنی
• اندازه
• محل
• شدت نقص
• سایر نقص‌های قلبی

 

از اکوکاردیوگرافی جنین می‌توان برای تشخیص نقص دیواره بین بطنی در جنین استفاده کرد.

 

الکتروکاردیوگرام (ECG)

این تست فعالیت الکتریکی قلب را از طریق الکترودهای متصل به پوست ثبت می‌کند و به تشخیص نقص‌های قلبی یا ریتم قلب کمک می‌کند.

 

اشعه ایکس قفسه سینه

تصویر اشعه ایکس به پزشک کمک می‌کند تا نقص‌های موجود در قلب و ریه را تشخیص دهد. نقص‌هایی مانند:

• بزرگ شدن قلب
• تجمع مایع در ریه

 

کاتتریزاسیون قلب

در این آزمایش یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) به رگ‌های خونی در کشاله ران یا بازو وارد می‌شود و از طریق رگ‌های خونی به سمت قلب هدایت می‌گردد. پزشکان با استفاده از کاتتریزاسیون قلب قادر به تشخیص:

• بیماری‌های قلبی مادرزادی
• تعیین عملکرد دریچه‌های قلب و حفره‌های آن هستند.

 

پالس اکسیمتری

با کمک گیره کوچک روی انگشت، میزان اکسیژن موجود در خون را اندازه گیری می‌کنند.

 

 

درمان نقص دیواره بین بطنی

درمان بدون جراحی

بسیاری از نوزادان مبتلا به نقص جدار بطنی (VSD) برای بستن سوراخ نیازی به عمل جراحی ندارند. پس از تولد، پزشک با معاینه نوزاد اینگونه تشخیص می‌دهد که به علت کوچکی سوراخ دیواره بین بطنی، با گذشت زمان خود به خود این نقص درمان می‌شود.

 

درمان با جراحی

نوزادانی که نیاز به عمل جراحی دارند اغلب این روش را در سال اول زندگی انجام می‌دهند. کودکان و بزرگسالانی که دارای نقص دیواره بین بطنی متوسط ​​یا بزرگ هستند، علائمی دارند که نیازمند جراحی برای رفع نقص هستند.

 

بعضی از نقص‌های دیواره بین بطنی به منظور جلوگیری از عوارض ناشی از آن، مانند آسیب به دریچه‌های قلبی، با جراحی بسته می‌شوند.

 

نوزادانی که دارای نقص دیواره بین بطنی بزرگ هستند باعث اختلال در تغذیه و در نهایت مانع رشد آن‌ها می‌شود. در اینگونه موارد نوزادان نیازمند تغذیه با کمک لوله برای رشد هستند.

 

داروها

داروهای مورد نیاز برای نقص سپتوم بطنی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

 

داروهای کاهش جریان خون ریوی

انجام این کار سبب کاهش حجم خون می‌شود. با کمک داروهایی به نام دیورتیک ها مثل فوروزماید.

 

داروهای تنظیم ضربان قلب

با استفاده از داروهایی مانند مسدود کننده‌های بتا شامل:

• متپرولول (Lopressor)
• پروپرانولول (Inderal LA)
• دیگوکسین (لانوکین Lanoxin Pediatric)

 

روش‌ها

درمان جراحی برای نقص دیواره بین بطنی شامل اتصال و یا پچ کردن سوراخ غیر طبیعی بین بطن‌ها است. روش‌ها ممکن است عبارتند از:

 

عمل جراحی

این روش انتخابی در اغلب موارد معمولاً شامل جراحی قلب باز تحت بیهوشی عمومی است. جراحی نیاز به دستگاه قلب، ریه و برش در قفسه سینه دارد. پزشک با کمک پچ یا بخیه سوراخ را می‌بندد.

 

روش کاتتر

بستن یک نقص جدار بطنی در طی کاتتریزاسیون نیازی به باز کردن قفسه سینه نیست. در عوض، دکتر یک لوله نازک (کاتتر) را به یک رگ خون در کشاله ران وارد می‌کند و آن را به سمت قلب هدایت می‌کند. بعد از آن پزشک با استفاده از دستگاه مش با اندازه خاصی برای بستن سوراخ استفاده می‌کند.

 

روش ترکیبی

ترکیبی از تکنیک‌های جراحی و کاتتر است. برای دسترسی به قلب، یک برش کوچک روی قفسه سینه ایجاد کرده و این روش بدون متوقف کردن قلب و استفاده از دستگاه قلب و ریه انجام می‌شود. سپس با کمک دستگاه مش سوراخ را می‌بندند.

 

توصیه‌های بعد از جراحی

• پیگیری مراقبت‌های پزشکی
• شیوه زندگی سالم و درمان خانگی
• تحت نظر دو متخصص زنان و متخصص قلب در دوران بارداری باشید، بخصوص وقتی دارو مصرف می‌کنید

 

داشتن جراحی برای درمان نقص دیواره بین بطنی خطر اضافی برای بارداری را ایجاد نمی‌کند. با این حال، داشتن نقص بزرگتر مانند:

• نارسایی قلبی؛
• فشار خون ریوی؛
• ریتم غیر طبیعی قلب؛

یا سایر نقایص قلب، سلامتی مادر و جنین را تهدید می‌کند. پزشکان به شدت به زنان مبتلا به سندرم آیزنمنگر توصیه می‌کنند که به دلیل خطر بالای عوارض، باردار نشوند.