درمان آمبولی ریه | عوارض روش های درمانی آمبولی
برای درمان آمبولی ریه باید این بیماری به موقع تشخیص داده شود. همان طور که گفته شد، آمبولی ریه در اثر انسداد شریان‌های ریوی ایجاد می‌شود. اما علت انسداد رگ‌های ناحیه ریه چیست؟ و آیا این بیماری ارثی است؟
بر اثر شرایط سلامتی و بدن فرد، سابقه خانوادگی و مهم‌تر از همه در اثر عدم مراقبت خود فرد این بیماری ممکن است به وجود آید. اما چگونه؟
اگر فردی دارای سابقه بیماری‌های قلبی خانوادگی باشد ممکن است خود شخص هم به این بیماری دچار شود. دلیل آن هم این است که شرایط به وجود آورنده این بیماری می‌تواند بر خون و ژنتیک تأثیر گذاشته و به نسل بعد منتقل شود. اما در بیشتر موارد این بیماری در دوران زندگی فرد به وجود می‌آید.
علت ایجاد بیماری آمبولی ریوی
تشکیل لخته‌های خون در بدن عامل اصلی به وجود آمدن بیماری آمبولی است.
- اما علت ایجاد لخته خون چیست؟
- چه چیزی باعث ایجاد لخته خون می‌شود؟
لخته خون مکانیسم دفاعی و طبیعی بدن برای جلوگیری از خون ریزی است. معمولاً زمانی که بدن زخمی می‌شود، پلاکت‌ها در محل حضور یافته و به همراه پروتئین‌های انعقادی بدن رشته‌هایی را تشکیل می‌دهند. این رشته‌های پروتئینی به هم متصل شده و موجب لخته شدن خون و مانع خون ریزی و از دست دادن خون می‌شود.
گاهی برخی عوامل مانند:
- بیماری‌های قلبی
- موادی که برای درمان سرطان‌ها استفاده می‌شود،
- خود سرطان‌ها
- عدم تحرک برای مدت طولانی،
از دلایل ایجاد لخته خون هستند. بنابراین این عوامل به طور غیر مستقیم از عوامل ایجاد کننده بیماری آمبولی محسوب می‌شوند.
بسته به اینکه میزان بیماری تا چه اندازه بوده و در چه مرحله‌ای تشخیص داده می‌شود، می‌توان با درمان آمبولی ریه، بیمار را از خطر مرگ نجات داد. بنابراین تشخیص زودهنگام و درمان بیماری آمبولی، به موقع باعث افزایش کیفیت زندگی بیمار خواهد شد.
نحوه تشخیص بیماری برای درمان آمبولی ریه
تشخیص بیماری در افرادی که به بیماری قلبی و ریوی مبتلا هستند، احتمال بیشتری دارد. دلیل آن این است که پزشک برای پیگیری پیشرفت بیماری و روند درمان در این افراد به طور مرتب آزمایش‌هایی را توصیه می‌کند. تشخیص آمبولی در این تست‌ها به مراتب بیشتر است.
از جمله این تست‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
آزمایش خون
اندازه گیری سطح D dimer
فوق تخصص قلب ممکن است، آزمایش خون برای ماده D dimer که حلال لخته خونی است، توصیه کند. سطح بالای این ماده نشان دهنده حضور لخته‌های بیشتر در رگ‌ها است. اگرچه ممکن است که شرایط دیگری عامل بالا برنده سطح این ماده در بدن باشد.
سنجش سطح اکسیژن و دی اکسید کربن خون
آزمایش خون همچنین می‌تواند مقدار اکسیژن و دی اکسید کربن را در خون اندازه گیری نماید. در صورتی که لخته‌های خون درون بدن وجود داشته باشند، سطح اکسیژن بدن کاهش می‌یابد.
تشخیص عامل بیماری
از طرف دیگر ممکن است این تست برای پی بردن به این که آیا بیماری ارثی است یا نه، گرفته شود.
اشعه ایکس قفسه سینه
این تست غیر تهاجمی تصاویری از قلب و ریه را نشان می‌دهد. اگرچه اشعه ایکس نمی‌تواند آمبولی ریوی را تشخیص دهد و حتی ممکن است، زمانی که این بیماری وجود دارد شرایط را طبیعی نشان دهد. ممکن است شرایطی که تقلید کننده بیماری است را رد کند.
سونوگرافی
در آزمایش غیر تهاجمی دیگر به نام سونوگرافی دوتایی (گاهی اوقات اسکن دوتایی یا سونوگرافی فشرده سازی نامیده می‌شود)، از امواج صوتی برای بررسی لخته‌های خون موجود در رگ‌های پا استفاده می‌کنند.
در این آزمایش، پزشک از دستگاهی به نام مبدل برای هدایت امواج صوتی به رگ‌های مورد آزمایش استفاده می‌کند. این امواج پس از بازتابی، توسط مبدل جمع آوری شده و پس از تحلیل درون مانیتور، نتایج به تصاویری متحرک تبدیل می‌شود. عدم وجود لخته خون احتمال DVT را کاهش می‌دهد. اگر عروق فوقانی ران فاقد لخته باشد، سونوگرافی از رگ‌های پشت زانو به منظور یافتن لخته خون انجام می‌شود. اگر لخته خون تشخیص داده شود، بلافاصله برای درمان آمبولی ریه اقدام می‌شود.
سی تی اسکن اسپیرال
در سیگنال اسکن مارپیچی (اسپیرال)، اسکنر برای ایجاد تصاویر ۳ بعدی در اطراف بدن بیمار به صورت مارپیچی می‌چرخد.
- این نوع CT اسکن می‌تواند ناهنجاری‌های داخل شریان‌های ریه را با دقت بیشتری نسبت به CT های معمولی تشخیص دهد.
- در برخی موارد، مواد کنتراست در طی CT اسکن به داخل رگ‌های بیمار تزریق می‌شود، تا رگ‌ها به خوبی دیده شوند.
آنژیوگرافی ریوی برای درمان آمبولی ریه
این آزمایش یک تصویر واضح از جریان خون درون شریان‌های ریه فراهم می‌کند. این روشی دقیق‌تر برای تشخیص و درمان آمبولی ریه است. اما به دلایل زیر در مراحل پایانی که دیگر تست‌ها برای تشخیص و درمان آمبولی ریه پاسخگو نباشد، انجام می‌گیرد:
- نیازمند مهارت بالای مدیریتی است
- خطرات جدی به همراه دارد
نحوه انجام آنژیوگرافی ریه
به هنگام انجام این آزمایش، یک لوله انعطاف پذیر (کاتتر) به یک ورید بزرگ، معمولاً در کشاله ران، وارد می‌شود و از طریق قلب به داخل رگ‌های ریوی وارد می‌شود. سپس یک رنگ مخصوص به کاتتر تزریق می‌شود و اشعه ایکس، همانطور که رنگ درون شریان‌های ریه حرکت می‌کند، گرفته می‌شود.
خطرات آنژیوگرافی ریه
- تغییر موقت در ریتم قلب
- رنگ موجب آسیب به کلیه افرادی که عملکرد ضعیف کلیوی دارند، خواهد شد
MRI
در MRI از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌کنند.
از این آزمایش به مراتب کمتر استفاده می‌شود زیرا؛
- MRI گران است،
- برای زنان باردار مضر است (به علت تابش اشعه به جنین)
- برای افرادی که کلیه‌هایشان در ازمایشات قبلی آسیب دیده، مضر است
درمان آمبولی ریه
هدف از درمان آمبولی ریه جلوگیری از پیشرفت لخته‌های موجود و تشکیل لخته جدید است. اما درمان آمبولی ریه به موقع و سریع برای جلوگیری از عوارض جدی یا مرگ ضروری است.
داروها
رقیق کننده خون (ضد انعقاد خون)
این داروها از ایجاد لخته‌های جدید جلوگیری می‌کند در حالی که بدن برای از بین بردن لخته‌ها تلاش می‌کند. هپارین یک ضد انعقاد طبیعی است که برای استفاده به صورت تزریق وریدی یا زیر پوستی عمل می‌کنند. این عمل به سرعت انجام می‌شود و اغلب برای چندین روز با یک ضد انعقاد خوراکی مانند وارفارین همزمان استفاده می‌شود، تا زمانی که تأثیر خود را نشان دهد.
نوع جدید ضد انعقاد
نوع جدیدتر ضد انعقاد که به عنوان ضد انعقاد خوراکی جدید (NOAC) نامیده می‌شود، برای ترومبوآمبولی وریدی، از جمله درمان آمبولی ریه، مورد آزمایش قرار گرفته است. این داروها به سرعت کار می‌کنند و تعامل کمتر با سایر داروها دارند. با این حال، همه داروهای ضد انعقادی دارای عوارض جانبی هستند، زیرا خونریزی امری شایع است.
انحلال لخته‌ها (ترومبولیتیک)
در حالی که لخته‌ها در حال متلاشی شدن هستند، داروهایی که از طریق ورید دریافت می‌شوند نیز می‌توانند لخته‌ها را به سرعت حل کنند. از آنجاییکه این داروها ممکن است خونریزی ناگهانی و شدید ایجاد کنند، تا زمانی که آمبولی برای زندگی تهدید کننده نباشد، استفاده نمی‌شوند.
جراحی و دیگر روش‌ها
حذف لخته‌ها
در صورتی که لخته بزرگ و تهدیدکننده زندگی در شش وجود داشته باشد، ممکن است دکتر آن را از طریق یک لوله نازک و انعطاف پذیر که به درون رگ‌های خونی وارد کرده است، از بین ببرد.
فیلتر وین
برای قرار دادن فیلتر درون ورید، از کاتتر استفاده می‌کنند، که به این روش فیلتر وین گفته می‌شود. استفاده از فیلتر از حرکت لخته‌های خونی درون رگ به سمت راست قلب جلوگیری می‌کند. در نهایت این فیلتر مانع رسیدن لخته خون به ریه‌ها خواهد شد. این روش معمولاً برای افرادی که نمی‌توانند داروهای ضد انعقادی مصرف کنند و یا داروهای ضد انعقادی به اندازه کافی خوب و سریع عمل نمی‌کنند، استفاده می‌شود. برخی از فیلترها می‌توانند زمانی که دیگر مورد نیاز نیستند، برداشته شوند.
مشورت با متخصص برای درمان آمبولی ریه
در اغلب موارد برای درمان آمبولی ریه، این اختلال در ابتدا در بیمارستان‌ها، اتاق‌های اورژانس و مراکز مراقبت‌های ویژه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در صورتی که حدس می‌زنید ممکن است این بیماری را داشته باشید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
برای درمان آمبولی ریه چه کار می‌توان کرد؟
لیستی تهیه کنید که شامل موارد زیر باشد:
- شرح مفصلی از علائم مربوط به آمبولی ریوی
- اطلاعاتی از مشکلات پزشکی که داشته‌اید
- جراحی‌ها و یا بیماری‌هایی که برای چند روز طول کشیده‌اند
- جزئیات سفرهای طولانی با هواپیما یا ماشین
- اطلاعات پزشکی خانواده
- داروهایی که مصرف می‌کنید
- سوالاتی که در مورد درمان آمبولی ریه از پزشک دارید
ارزیابی بیمار توسط پزشک
در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است پاها را برای بررسی علائم آمبولی ریوی (تورم و قرمزی) و حضور یک لخته خون (ترومبوز ورید عمقی)، بررسی کند. او همچنین به قلب و ریه‌ها گوش می‌دهد و فشار خون شما را بررسی می‌کند.
پیشگیری به جای درمان آمبولی ریه
همیشه بهترین و ارزان‌ترین راه، پیشگیری است. به منظور کاهش هزینه، وقت و سلامت بیشتر نکاتی که در زیر نام برده می‌شود را رعایت نمایید تا از ابتلا به این بیماری خطرناک جلوگیری کنید.
- داشتن سبک زندگی سالم
- مصرف غذای سالم (فاقد کلسترول و چربی اشباع شده، مصرف بیشتر سبزیجات و میوه‌های تازه)
- ورزش کنید (برنامه ورزشی متناسب با خود را داشته باشید)
- حفظ وزن متعادل و جلوگیری از چاقی
- اجتناب از کشیدن سیگار
- اجتناب از سفرهای طولانی مدت بدون فعالیت
- انجام تست‌های لازم برای حفظ سلامت قلب و عروق
- در صورت برخورد ضربه به قسمت‌های پایین بدن سریعاً به پزشک مراجعه کنید
- تحت نظر بودن به هنگام بارداری و رعایت اصول آن بخصوص در خانم‌هایی که مستعد ابتلا به این بیماری هستند
