خطرناک ترین بیماری در جهان و راههای پیشگیری
هنگامی که مردم در مورد خطرناک ترین بیماری در جهان فکر میکنند، ذهن آنها حول بیماریهای مختلفی در گردش خواهد بود. اما در واقع، بسیاری از این نوع بیماریها در ۱۰ علت اصلی مرگ و میر جهانی هم قرار نمیگیرند. تخمین زده میشود ۵۶٫۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ در سراسر جهان از بین رفتند که ۶۸ درصد از آنها به علت بیماریهایی که به آرامی پیشرفت کردند، از بین رفت.
شاید حتی شگفت آورتر باشد که بدانید، خطرناک ترین بیماری جهان هم تا حدی قابل پیشگیری است. عوامل غیر قابل پیشگیری شامل جایی است که یک فرد زندگی میکند، دسترسی به مراقبتهای پیشگیرانه و کیفیت مراقبتهای بهداشتی از جمله عوامیل پیشگیرانه است. اما هنوز گامهایی وجود دارد که همه میتوانند برای کاهش خطر بیماریهای مرگ آور اقدام کنند.
طبق خبری از سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در این مقاله در مورد خطرناک ترین بیماریها در سراسر جهان و راههای پیشگیری و جلوگیری از آنها صحبت خواهیم کرد.
خطرناک ترین بیماری در سراسر جهان
بیماری قلبی ایسکمیک یا بیماری عروق کرونر
خطرناک ترین بیماری در جهان بیماری عروق کرونر (CAD) است که همچنین بیماری ایسکمیک قلبی نامیده میشود. CAD هنگامی رخ میدهد که رگهای خونی که خون را به قلب منتقل میکنند، تنگ میشوند. در صورتی که این بیماری درمان نشود میتواند منجر به درد قفسه سینه، نارسایی قلبی و آریتمی شود.
تأثیر CAD در سراسر جهان
اگر چه هنوز علت اصلی مرگ است، اما میزان مرگ و میر در بسیاری از کشورهای اروپایی و ایالات متحده کاهش یافته است. این ممکن است به خاطر آموزش بهداشت عمومی، دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و پیشگیری بهتر و به موقع از این بیماری مرگ آور باشد. با این حال، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نرخ مرگ و میر CAD در حال افزایش است. افزایش طول عمر، تغییرات اجتماعی – اقتصادی و عوامل خطرساز شیوه زندگی، در شیوع و افزایش این بیماری نقش دارد.
عوامل خطر و پیشگیری
عوامل خطر برای بیماری CAD عبارتند از:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- سیگار کشیدن
- سابقه خانوادگی بیماری CAD
- دیابت
- چاقی و اضافه وزن داشتن
اگر یک یا چند مورد از این عوامل خطرساز را دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
شما میتوانید با کمک داروها و مراقبتهای درست سلامت قلبی از این بیماری جلوگیری کنید. برخی از اقداماتی که میتوانید برای کاهش خطر خطرناک ترین بیماری انجام دهید عبارتند از:
- ورزش منظم
- حفظ وزن سالم و متعادل
- خوردن یک رژیم غذایی متعادل که دارای سدیم کم و میوهها و سبزیجات زیاد است.
- اجتناب از سیگار کشیدن
سکته
سکته مغزی زمانی رخ میدهد که یک رگ در مغز مسدود شده باشد یا نست کند. در اینصورت خون و مواد غذایی به اندازه کافی به سلولهای مغزی نمیرسد و در عرض چند دقیقه فرد را در حالت مرگ قرار میدهند. در طول سکته مغزی، احساس بی حالی و سردرگمی ناگهانی داشته و یا در راه رفتن و دیدن دچار مشکل میشوید. اگر این بیماری به موقع درمان نشود، میتواند باعث ناتوانی دراز مدت شود.
در واقع، سکته مغزی منجر به معلولیت درازمدت میشود. افرادی که درمان را تا ۳ ساعت پس از سکته مغزی دریافت میکنند، به احتمال زیاد دچار معلولیت میشوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) میگوید که ۹۳ درصد از مردم میدانند که بیحسی ناگهانی و گزگز کردن در یک طرف بدن، نشانه سکته مغزی است. اما تنها ۳۸ درصد از آنان با مشاهده این علائم سریعاً به اورژانس مراجعه میکنند.
عوامل خطر و پیشگیری از دومین نوع خطرناک ترین بیماری
عوامل خطر سکته مغزی عبارتند از:
- فشار خون بالا
- سابقه خانوادگی سکته مغزی
- سیگار کشیدن، به ویژه هنگامی که با قرصهای ضد بارداری مصرف میشود
- جنسیت (زن بودن)
برخی از عوامل خطر سکته میتواند با مراقبتهای پیشگیرانه، داروها و تغییرات شیوه زندگی کاهش یابد. به طور کلی، عادتهای خوب سلامتی میتوانند خطر بیماری را کاهش دهند.
روشهای پیشگیری از سکته مغزی
این روشها شامل:
- کنترل فشار خون بالا با دارو یا جراحی
- داشتن شیوه زندگی سالم همراه با ورزش منظم و رژیم غذایی سالم کم نمک
- اجتناب از سیگار کشیدن
عفونتهای تنفسی
این بیماری درواقع عفونت در مویرگهای هوایی و ریهها است. که میتواند به دلایل زیر باشد:
- آنفلوآنزا
- ذات الریه
- برونشیت
- بیماری سل
ویروسها معمولاً باعث عفونتهای تنفسی میشوند. آنها همچنین میتوانند توسط باکتری ایجاد شوند. سرفه علائم اصلی عفونت تنفسی یکی دیگر از خطرناک ترین بیماری است. شما ممکن است احساس نفخ، خس خس سینه و احساس تنگی در سینه داشته باشید. عفونتهای تنفسی در صورت عدم درمان میتوانند منجر به نارسایی تنفسی و مرگ شوند.
تأثیر عفونتهای تنفسی در سراسر جهان
عوامل خطر و پیشگیری
عوامل خطر عفونت تنفسی عبارتند از:
- سرماخوردگی
- کیفیت پایین هوا یا مواجهه مکرر با موهای ریز و پرز
- سیگار کشیدن
- سیستم ایمنی ضعیف
- آسم
- اچ آی وی
یکی از بهترین اقدامات پیشگیرانهای که میتوانید در برابر عفونتهای تنفسی انجام دهید این است مانع بیماری آنفولانزا شوید. افرادی که در معرض خطر ابتلا به پنومونی هستند میتوانند واکسن دریافت کنند. دستها را به طور منظم با آب و صابون بشویید تا مانع انقال باکتریهای مولد بیماری شوید. مخصوصاً قبل از دست زدن به صورت و قبل غذا خوردن.
بیماری مزمن انسداد ریوی
بیماری مزمن انسداد ریه (COPD) یک بیماری پیشرفته ریوی در طولانی مدت است که باعث تنفس دشوار میشود. برونشیت مزمن و آمفیزم نوعی COPD است. در سال ۲۰۰۴، حدود ۶۴ میلیون نفر در سراسر جهان تحت درمان با COPD قرار گرفتند.
تأثیر COPD در سراسر جهان
عوامل خطر و پیشگیری
عوامل خطر COPD عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- تحریک کننده ریه مانند گازهای شیمیایی
- سابقه خانوادگی بیماری
تاریخچه عفونتهای تنفسی
هیچ درمانی برای COPD وجود ندارد، اما با کمک دارو میتوان مانع پیشرفت بیماری شد. بهترین راه برای جلوگیری از COPD، اجتناب از سیگار کشیدن است. اگر علائم COPD را دارید، در اسرع وقت با درمان به موقع باعث طولانی شدن عمر خود در برابر خطرناک ترین بیماری شوید.
سرطان نای، نایژه و ریه
سرطانهای تنفسی شامل سرطانهای نای، حنجره، نایژه و ریه هستند. علل اصلی این بیماریها، سیگار کشیدن و سموم محیطی است. اما آلایندههای خانگی مانند سوخت نیز تشدید کننده این بیماری است.
تأثیر سرطانهای تنفسی در سراسر جهان
یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان میدهد که سرطان تنفسی سالانه حدود ۴ میلیون مرگ و میر را در جهان شامل میشود. در کشورهای در حال توسعه، محققان با توجه به آلودگی و سیگار کشیدن، افزایش ۸۱ تا ۱۰۰ درصدی خطر ابتلا به سرطانهای تنفسی را تخمین زدهاند. بسیاری از کشورهای آسیایی، به ویژه هند، از ذغال سنگ برای پخت و پز استفاده میکنند. انتشار سوخت جامد باعث مرگ و میر در اثر ایجاد سرطان ریه به میزان ۱۷ درصد در مردان و ۲۲ درصد در زنان است.
عوامل خطر و پیشگیری
سرطان نای، نایژه و ریه میتواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما به احتمال زیاد بر کسانی که سابقه سیگار کشیدن و یا مصرف دخانیات را دارند، بیشتر تأثیر میگذارد. سایر عوامل خطر برای این سرطان شامل سابقه خانوادگی و قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مانند گازهای دیزلی است.
به غیر از اجتناب از دود و فرآوردههای تنباکو، معلوم نیست که آیا چیز دیگری برای جلوگیری از سرطان ریه وجود دارد. با این حال، تشخیص زود هنگام میتواند عواقب این بیماری را بهبود بخشد و علائم سرطان تنفسی را کاهش دهد.
دیابت
دیابت به عنوان گروه دیگری از خطرناک ترین بیماری در جهان معرفی شده که در این بیماری تولید و استفاده از انسولین تحت تأثیر قرار میگیرد. در دیابت نوع ۱، پانکراس نمیتواند انسولین تولید کندو علت اصلی آن شناخته شده نیست. در دیابت نوع ۲، پانکراس انسولین کافی تولید نمیکند و یا انسولین نمیتواند به طور مؤثر استفاده شود. دیابت نوع ۲ میتواند ناشی از تعدادی از عوامل، از جمله رژیم غذایی نامناسب، عدم ورزش و اضافه وزن باشد.
تأثیر دیابت در سراسر جهان
افرادی که در کشورهای کم درآمد و متوسط زندگی میکنند، بیشتر در اثر دیابت میمیرند.
عوامل خطر و پیشگیری
عوامل خطر برای دیابت عبارتند از:
- وزن اضافی بدن
- فشار خون بالا
- بالا بودن سن
- ورزش نامنظم
- رژیم غذایی نامناسب
در حالی که دیابت همیشه قابل پیشگیری نیست، میتوانید شدت علائم را با تمرین منظم و حفظ تغذیه خوب کنترل کنید. اضافه کردن فیبر بیشتری به رژیم غذایی میتواند به کنترل قند خون کمک کند.
بیماری آلزایمر و زوال عقل
هنگامی که در مورد بیماری آلزایمر یا زوال عقل فکر میکنید، تصور شما تنها از دست دادن حافظه است، در حالیکه به معنی از دست دادن زندگی است. بیماری آلزایمر یک بیماری پیشرفته است که حافظه را از بین میبرد و اختلالات عملکردی روانی را مختل میکند. که شامل تفکر، استدلال و رفتار معمولی است.
بیماری آلزایمر شایعترین نوع زوال عقل است، ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد ابتلا به زوال عقل در واقع آلزایمر است. بیماری با ایجاد مشکلات حافظه ملایم، مشکل در یادآوری اطلاعات و لغزش در یادگیری شروع میشود. با گذشت زمان، بیماری پیشرفت میکند.
عوامل خطر و پیشگیری
عوامل خطر برای بیماری آلزایمر عبارتند از:
- سن بالای ۶۵ سال
- سابقه خانوادگی این بیماری
- به ارث بردن ژنهای بیماری از والدین
- اختلال شناختی خفیف
- سندرم داون
- شیوه زندگی ناسالم
- جنسیت
- ضربه خوردن به سر
در حال حاضر راه پیشگیری از بیماری آلزایمر این بیماری مرگ آور وجود ندارد. تحقیقات انجام شده، نشان نداده که چرا این بیماری در برخی از افراد توسعه پیدا میکند و در برخی دیگر نه. اما تحقیقات همچنان برای یافتن علت این اتفاق و راههای پیشگیرانه ادامه دارد.
یکی از روشهایی که میتواند در کاهش خطر ابتلا به این بیماری مفید باشد، داشتن رژیم غذایی قلب سالم است. رژیم غذایی سرشار از میوهها و سبزیجات، اشباع شده از گوشت و لبنیات کم چرب و منابع غنی چربیهای خوب مانند آجیل، روغن زیتون و ماهی که میتواند در کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و آلزایمر مغز کمک کند.
