بیماری کاوازاکی در کودکان

بیماری کاوازاکی باعث ایجاد التهاب در دیواره‌ی رگ‌ها می‌شود. این بیماری در درجه اول کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این التهاب تمایل دارد تا عروق کرونر قلبی که وظیفه خون رسانی به عضله قلب را بر عهده دارند را تحت تأثیر قرار دهد. ما در این مقاله به بررسی این عارضه در کودکان، عوارض و نحوه درمان آن می پردازیم.

بیماری کاوازاکی چیست؟

بیماری کاوازاکی یک بیماری التهابی عروق خونی است که بیشتر در کودکان زیر ۵ سال دیده می‌شود. این بیماری باعث التهاب و ورم عروق خونی در سراسر بدن می‌شود، به ویژه در عروق کوچک و متوسط.

بیماری کاوازاکی بعضاً سندرم غدد لنفاوی مخاطی نیز نامیده می‌شود، زیرا بر غدد لنفاوی پوست و غشاهای مخاطی داخل دهان، بینی و گلو نیز تأثیر می‌گذارد.

 بیماری کاوازاکی معمولاً قابل درمان است و بیشتر کودکان مبتلا به سندرم غدد لنفاوی مخاطی بدون داشتن مشکلات جدی بهبود می‌یابند.

علائم بیماری کاوازاکی

علائم سندرم غدد لنفاوی مخاطی معمولاً در سه مرحله ظاهر می‌شود.

مرحله اول علائم کاوازاکی

علائم و نشانه‌های مرحله اول که ممکن است اتفاق بیافتد، عبارتند از:

• تب که اغلب بیشتر از ۱۰۲٫۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد) است و بیشتر از سه روز ادامه دارد.
• چشم‌های قرمز (کونژوکتیویت)
• خارش در بخش اصلی بدن (تنه) و در ناحیه تناسلی
• لب‌های سرخ، خشک، ترک خورده و زبان بسیار سرخ و متورم
• تورم و قرمزی پوست در کف دست‌ها و کف پاها
• گره‌های لنفی متورم در گردن یا جاهای دیگر
• تحریک پذیری

مرحله دوم

در مرحله دوم بیماری، کودک شما ممکن است این علائم را داشته باشد:

• لایه لایه شدن پوست روی دست و پا (به خصوص نوک انگشتان)
• درد مفاصل
• اسهال
• استفراغ
• درد شکم

مرحله سوم بیماری

در مرحله سوم بیماری، علائم و نشانه‌ها به آرامی از بین می‌روند مگر اینکه عوارض توسعه پیدا کنند. ممکن است هشت هفته طول بکشد تا سطح انرژی بدن به حالت قبل برگردد.

علل سندرم غدد لنفاوی مخاطی

هیچ کس نمی‌داند چه عواملی باعث ایجاد بیماری کاوازاکی می‌شود، اما دانشمندان معتقد نیستند که این بیماری واگیر دار باشد. تعدادی از تئوری‌ها این بیماری را به باکتری‌ها، ویروس‌ها یا سایر عوامل محیطی مرتبط می‌کنند، اما هیچ کدام تا به اکنون اثبات نشده است. برخی ژن‌ها ممکن است حساسیت کودکان را به بیماری کاوازاکی افزایش دهند.

عوامل خطرساز

سه چیز برای افزایش خطر سلامتی فرزند شما در مورد بیماری کاوازاکی شناخته شده است، از جمله:

• سن: کودکان زیر ۵ سال بیشتر در معرض خطر بیماری کاوازاکی هستند.
• جنسیت: پسران کمی بیشتر از دختران مبتلا به بیماری کاوازاکی دچار می شوند.
• قومیت: کودکانی که از نژاد جزیره های آسیایی یا اقیانوس آرام مانند ژاپن یا کره‌ هستند، بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

آیا کرونا باعث بیماری کاوازاکی می شود؟

ارتباط میان بیماری کاوازاکی و کووید-19 هنوز مشخص نیست. اما متخصصان این اطمینان را به والدین داده‌اند که ریسک ابتلا به ویروس کرونا با علائم شدید در کودکان، پایین است.

در کودکانی که تحت درمان قرار گرفته‌اند، نیمی از آن‌ها تب، تقریباً 40 درصدشان سرفه داشته‌اند و کمتر از 10 درصد آن‌ها دچار علائم گوارشی  شده اند.

 طبق تحقیقات انجام شده در آژانس بهداشت عمومی فرانسه، در التهاب رگ‌های خونی و آسیب‌های قلبی در کودکانی که مظنون به کرونا هستند در مقایسه با بیماران کلاسیک کاوازاکی در گذشته بسیار مشهود است.

تشخیص ویروس کووید ۱۹ در کودکان بیشتر بر اساس ابتلای خانواده این کودک به کرونا ویروس است. تست های تشخیصی می تواند ابتلای کودکان به کووید ۱۹ را به صورت دقیق تری مشخص کند.

عوارض قلبی بیماری کاوازاکی

بیماری کاوازاکی علت اصلی بیماری قلبی اکتسابی در کودکان است، اما با درمان مؤثر تنها درصد کمی از کودکان، آسیب‌های ماندگار قلبی دارند.

عوارض قلبی شامل موارد زیر است:

• التهاب رگ‌های خونی (واسکولیت) که معمولاً رگ‌های کرونر هستند و خون ماهیچه قلب را تأمین می‌کنند.
• التهاب عضله قلب (میوکاردیت)
• مشکلات دریچه قلب مثل افتادگی دریچه میترال
• تنگی دریچه آئورت

هر یک از این عوارض می‌تواند به قلب کودک شما آسیب برساند. التهاب عروق کرونر می‌تواند منجر به ضعیف شدن و شکاف دیواره رگ‌ها (آنوریسم) شود. آنوریسم ها خطر تشکیل لخته خون و انسداد رگ‌ها را افزایش می‌دهند که می‌تواند منجر به حمله قلبی یا خونریزی داخلی شود.

برای درصد بسیار کمی از کودکانی که به مشکلات عروق کرونر مبتلا هستند، بیماری کاوازاکی حتی اگر درمان شود برای آن‌ها می‌تواند کشنده باشد.

نحوه تشخیص اختلال کاوازاکی

آزمایش خاصی برای تشخیص بیماری کاوازاکی در دسترس نیست. اما فرایندی برای تشخیص برخی بیماری‌هایی که علائم مشابه بیماری کاوازاکی دارند، وجود دارد. این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• تب اسکارلت که در اثر باکتری‌های استرپتوکوکی ایجاد می‌شود و منجر به تب، بثورات، لرز و گلودرد می‌شود.
• آرتریت روماتوئید نوجوان
• سندرم استیونز-جانسون، اختلال در غشاهای مخاطی
• سندرم شوک سمی
• سرخک
• برخی از بیماری‌های ناشی از کنه مانند تب خال Rocky Mountain (تب خال یک بیماری باکتریایی است که به وسیله کنه گسترش می‌یابد، به طور معمول با تب و سردرد آغاز می‌شود و چند روز بعد با ایجاد بثورات دنبال می‌شود. علائم دیگر ممکن است شامل دردهای عضلانی و استفراغ باشد)

پزشک، معاینه جسمی را انجام می‌دهد و فرزند شما را برای انجام تست‌های دیگر جهت کمک به تشخیص بیماری‌ها، آماده می‌کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش ادرار

این آزمایش به رد بیماری‌های دیگر کمک می‌کند.

آزمایش خون

این آزمایش علاوه بر کمک به رد کردن سایر بیماری‌ها، به شمارش گلبول‌های سفید خون که احتمالاً بالا می‌رود و وجود کم خونی و التهاب را که از علائم بیماری کاوازاکی است، نشان می‌دهد.

آزمایش ماده‌ پپتید ناتریورتیک (B-type natriuretic peptide (BNP

این ماده هنگامی که قلب تحت استرس قرار می‌گیرد، آزاد می‌شود. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ممکن است در تشخیص زودتر بیماری کاوازاکی مفید باشد. اما برای تأیید این یافته تحقیقات بیشتری لازم است.

نوار قلب

در این آزمایش از الکترودهای متصل به پوست برای اندازه گیری ضربان های الکتریکی ضربان قلب کودک استفاده می‌شود. بیماری کاوازاکی می‌تواند باعث عوارض ریتم قلب شود.

اکوکاردیوگرام یا اکوی قلب

اکوی قلب از تصاویر سونوگرافی استفاده می کند تا نشان دهد چقدر قلب عملکرد خوبی دارد و در صورت وجود مشکل، می‌تواند به شناسایی ناهنجاری‌های عروق کرونر کمک کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• تب بالا و بیشتر از سه روز
• قرمز شدن هر دو چشم
• قرمز و متورم شدن زبان
• قرمزی کف دست یا پا
• لایه برداری پوست
• بثورات (خارش، جوش)
• تورم غدد لنفاوی

ممکن است وقت شما با پزشک محدود باشد، بنابراین تهیه لیستی از سؤالات به شما کمک می‌کند تا از قرارهای ملاقات خود نهایت استفاده را ببرید. در مورد بیماری کاوازاکی، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک فرزند خود بپرسید عبارتند از:

• علت علائم فرزند من چیست؟
• آیا علل احتمالی دیگری برای علائم و نشانه‌های او وجود دارد؟
• آیا فرزند من به آزمایش نیاز دارد؟
• علائم چه مدت طول خواهد کشید؟
• چه درمانی وجود دارد و کدام یک را توصیه می‌کنید؟
• عوارض جانبی احتمالی این درمان‌ها چیست؟
• آیا برای راحت‌تر شدن فرزندم می‌توانم اقداماتی انجام دهم؟
• چه علائمی می‌تواند نشانه بدتر شدن او باشد؟
• پیش بینی شما برای وضعیت فرزند من در آینده چیست؟

پزشک فرزند شما احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید. بهتر است برای آماده سازی خود برای پاسخگویی از این سؤالات اطلاع کسب کنید:

• چه زمانی علائم در کودک شما ظاهر شده است؟
• علائم و نشانه‌ها چقدر شدید هستند؟
• تب فرزند شما چقدر بالا بوده است و چقدر طول کشیده؟
• آیا فرزند شما در معرض بیماریهای عفونی قرار گرفته است؟
• آیا فرزند شما داروهای خاصی مصرف کرده است؟
• آیا فرزند شما آلرژی دارد؟

نحوه درمان بیماری کاوازاکی

برای کاهش خطر عوارض، پزشک فرزند شما مایل است هرچه سریعتر پس از ظهور علائم درمان بیماری کاوازاکی را شروع کند، ترجیحاً درمان زمانی شروع می‌شود که فرزند شما هنوز تب دارد. اهداف درمان اولیه، کاهش تب و التهاب و جلوگیری از آسیب قلبی است.

برای تحقق این اهداف، پزشک فرزند شما ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• تزریق گاما گلوبولین یا ایمونوگلوبولین

درمان بیماری کاوازاکی معمولاً با داخل وریدی (IVIG) انجام می‌شود. IVIG یک نوع دارو است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. تزریق پروتئین ایمنی (گاما گلوبولین) از طریق ورید (به صورت داخل رگ) می‌تواند خطر بروز مشکلات رگ‌های کرونر را کاهش دهد.

اگر فرزند شما با گاما گلوبولین معالجه شده است، بهتر است که حداقل ۱۱ ماه صبر کنید تا واکسن آبله مرغان یا سرخک را دریافت کند.

• آسپرین

دوزهای زیاد آسپیرین ممکن است به درمان التهاب کمک کند. آسپرین همچنین می‌تواند تب، درد و التهاب مفاصل را کاهش دهد.

پس از کاهش تب، ممکن است کودک شما در صورت ایجاد آنوریسم عروق کرونر حداقل شش هفته و یا بیشتر، آسپرین با دوز کم مصرف کند. قرص آسپرین به جلوگیری از لخته شدن کمک می‌کند.

با این حال، اگر فرزند شما در طول درمان آنفولانزا یا آبله مرغان بگیرد، ممکن است لازم باشد مصرف آسپرین را متوقف کند. مصرف آسپرین با سندرم ریه مرتبط است و می‌تواند خون، کبد و مغز کودکان و نوجوانان را پس از یک عفونت ویروسی تحت تأثیر قرار دهد.

به کودک خود بدون مشورت پزشک متخصص آسپیرین ندهید، زیرا در کودکان و نوجوانان مصرف آسپرین در طی برخی از عفونت‌های ویروسی با ابتلا به سندرم ریه (یک اختلال نادر اما بالقوه تهدید کننده زندگی) همراه بوده است.

درمان خانگی بیماری کاوازاکی

ابتدا شما می‌توانید به کودک خود استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید تا تب را کاهش دهد و او را راحت‌تر کند. با این حال، درمان تب فرزند شما می‌تواند اندازه گیری دقیق میزان شدت تب و مدت زمان واقعی آن را دشوار کند، پس توصیه می‌شود که این کار را انجام ندهید.

درمان کاوازاکی چه قدر طول می کشد؟

درمان بیماری کاوازاکی به طور متوسط ۱۲ روز طول می‌کشد، اگرچه عوارض قلبی ممکن است بعداً مشهود و ماندگار باشد. فرزند شما ممکن است به زودی پس از اولین درمان گاما گلوبولین، بهبود یابد.

درمان به موقع بیماری کاوازاکی، در طی ده روز احتمال ماندگاری عوارض قلبی را به شدت کاهش می دهد.

نظارت بر عوارض قلبی بیماری کاوازاکی

اگر فرزند شما نشانه‌ای از مشکلات قلبی دارد، پزشک ممکن است آزمایشات پیگیری را برای نظارت بر سلامت قلب در فواصل منظم ، اغلب در شش تا هشت هفته پس از شروع بیماری و سپس دوباره پس از شش ماه توصیه کند.

اگر فرزند شما دچار مشکلات قلبی مداوم شود، پزشک ممکن است شما را به پزشک متخصص در معالجه بیماری‌های قلبی در کودکان (متخصص قلب و عروق) ارجاع دهد. در بعضی موارد، کودک مبتلا به آنوریسم عروق کرونر ممکن است نیاز داشته باشد، از موارد زیر استفاده کند:

• داروهای ضد انعقاد: این داروها از جمله آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، وارفارین (کوادمین، جانتوفن) و هپارین به جلوگیری از ایجاد لخته‌ها کمک می‌کنند.
• آنژیوپلاستی عروق کرونر: رگ‌هایی را باز می‌کند که باریک شده‌اند تا جایی که مانع جریان خون به قلب می‌شوند.
• قرار دادن استنت: این روش شامل کاشت وسیله‌ای در عروق مسدود شده برای کمک به باز شدن آن و کاهش احتمال انسداد دیگر است، قرارگیری استنت ممکن است همراه با آنژیوپلاستی باشد.
• پیوند عروق کرونر: این عمل شامل تجدید خون در اطراف رگ‌های کرونری بیمار با پیوند بخشی از رگ خونی از پا، قفسه سینه یا بازو برای استفاده به عنوان مسیر متناوب است.