الکتروکاردیوگرام | روش های کنترل فعالیت الکتریکی قلبی ECG

الکتروکاردیوگرام منحنی است که نشان دهنده سیگنال‌های الکتریکی قلب است. این یک آزمایش معمول است که برای تشخیص مشکلات قلبی و نظارت بر وضعیت قلب در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. الکتروکاردیوگرام که همچنین ECG یا EKG نامیده می‌شود، اغلب در مطب، کلینیک یا اتاق بیمارستان انجام می‌شود.

 

• ECG  یک آزمایش بدون درد و دردسر، ولی با نتایج سریع است.
• در طول ECG، سنسورها (الکترودها) که می‌توانند فعالیت الکتریکی قلب را دریافت کنند، به قفسه سینه و گاهی انگشتان دست و پا متصل می‌شوند.
• از این حسگرها معمولاً به مدت ۱۵ دقیقه به صورت اتصال به بدن، استفاده می‌کنند.
• پزشک می‌تواند در همان لحظه نوار قلب شما را مطالعه کرده و نتیجه را تفسیر کند.

 

روش‌های دیگر کنترل عملکرد قلبی

در صورتی که دارای مشکل قلبی هستید که علائم آن لحظاتی بروز می‌نماید و سپس ناپدید می‌شود، ممکن است در طی چند دقیقه تست الکتروکاردیوگرام، این علائم ثبت نشود. در این حالت، پزشک ممکن است نوع دیگری از روش‌های تست عملکرد قلبی را توصیه کند.

هول‌تر قلب

• مانیتور Holter  وسیله‌ای کوچک و قابل حمل است که معمولاً الکتروکاردیوگرام یا ECG مداوم را برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت ثبت می‌کند.
• سیم از الکترودهای متصل به قفسه سینه به یک دستگاه ضبط کوچک منتقل می‌شود که می‌تواند درون جیب قرار بگیرد یا روی کمربند یا بند شانه قرار بگیرد.
• وقتی که مانیتور هولتر را با خود به همراه دارید، می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را ادامه دهید.
• اما باید توجه داشته باشید که الکترودها به قفسه سینه متصل باقی مانده باشند و هولتر هم خیس نباشد.
• علاوه بر این، پزشک احتمالاً از شما خواسته است تا در صورت بروز علائم، آن‌ها و زمان وقع آن را درون یک دفترچه یادداشت کنید.
• پزشک می‌تواند علائمی که شما یادداشت کرده‌اید به همراه زمان وقوع آن‌ها را با هم مقایسه کرده و مشکل قلبی شما را علت یابی کند.

 

مانیتور رویداد

اگر در زمان استفاده از هولتر، علائم مربوط به مشکل قلبی شما بروز نکند، ممکن است که پزشک مانیتور رویداد را به شما توصیه کند. این دستگاه قابل حمل شبیه مانیتور Holter است، اما قابلیت ثبت فعالیت الکتریکی قلب را به مدت بیشتری نسبت به هولتر، معمولاً به مدت سی روز، دارد.

زمانی که علائمی مثل تپش قلب یا ضربان سریع دارید می‌توانید مانیتور رویداد را تنها با فشردن یک دکمه فعال کنید.

مانیتورهای رویداد به طور خودکار ریتم‌های غیر طبیعی قلب را تشخیص می‌دهند و سپس شروع به ضبط آن می‌کنند.

بعد از آن شما از طریق تلفن خود، گزارش الکتروکاردیوگرام را به دکتر خود ارسال می‌کنید.

او از سیگنال‌های الکتریکی ضبط شده استفاده می‌کند تا بیماری شما را تشخیص دهد.

 

تست استرس

اگر علائم شما اغلب در طول ورزش اتفاق می افتد، پزشک ممکن است از شما بخواهد بر روی یک تردمیل راه بروید یا به هنگام دوچرخه زدن تست ECG از شما گرفته شود. این تست، آزمون استرس نامیده می‌شود. اگر شرایط پزشکی شما اجازه ورزش را به شما نمی‌دهد، پزشک شما ممکن است اثر تمرین و ورزش را با تزریق دارو، بر قلبتان اعمال کند.

 

ایمپلنت ثبت کننده الکتروکاردیوگرام

این دستگاهی مشابه هولتر است که می‌تواند ضربان قلب را به مدت طولانی ضبط کند. این دستگاه قابل لمس، با جراحی زیر پوست قفسه سینه قرار داده می‌شود و تاریخ انقضای این دستگاه سه ساله است.

 

 

عملکرد الکتروکاردیوگرام

هر ضربان قلب، توسط یک شوک الکتریکی که معمولاً توسط سلول‌های خاصی در قسمت سمت راست قلب است (سلول‌های ضربان ساز)، ایجاد می‌شود. الکتروکاردیوگرام زمان و قدرت این سیگنال‌ها به هنگام عبور از قلب، است.

 

الکتروکاردیوگرام نیز به نام ۱۲-لید ECG  یا ۱۲-لید EKG  نامیده می‌شود، زیرا اطلاعات را از ۱۲ قسمت مختلف قلب جمع آوری می‌کند. این گزارش توسط الکترودها، به طور معمول از ۱۰ قسمت روی پوست قفسه سینه و گاهی اندام تهیه می‌شود. فعالیت الکتریکی، به صورت امواجی با الگوهای مختلف مربوط به هر مرحله الکتریکی قلب، بر روی یک نمودار ثبت می‌شود.

 

یک ECG استاندارد می‌تواند ریتم غیرطبیعی قلب را، تنها در صورتی که در طول آزمون اتفاق افتد، ضبط کند.

بعضی از ریتم‌های غیر طبیعی قلب گاه گاهی بروز می‌کنند و سپس از بین می‌روند، بنابراین ممکن است پزشک شما برای نظارت بر علت علائم شما، از یک نوع ثبت کننده ریتم قلب مانند یک مانیتور Holter استفاده کند.

 

کاربرد الکتروکاردیوگرام

الکتروکاردیوگرام یک راه بی دردسر و غیرمخرب برای تشخیص بسیاری از مشکلات رایج قلب در افراد مختلف است.

پزشک شما ممکن است از الکتروکاردیوگرام برای تشخیص:

 

• ناهنجاری‌های ریتم قلب (آریتمی)
• انسداد یا تنگی عروق قلبی یا عروق کرونری که باعث ایجاد درد در قفسه سینه می‌شود.
• مشکلات و ناهنجاری مربوط به ساختار قلب
• حمله قلبی
• نحوه کار ضربان سازی که برای درمان برخی بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار گرفته است.

 

 

زمان اورژانسی انجام ECG

در صورتی که یکی از علائم زیر را دارید، نیازمند تست الکتروکاردیوگرام هستید:

 

• تپش قلب
• ضربان سریع قلب
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• غش، سرگیجه یا احساس گیجی
• ضعف، خستگی یا کاهش توانایی به هنگام ورزش

 

انجمن پزشکی استفاده از الکتروکاردیوگرام را برای افراد بزرگسالی که هیچ یک از علائم بالا را ندارد، توصیه نمی‌کند. اما اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی دارید، پزشک ممکن است یک آزمایش الکتروکاردیوگرام را به عنوان تست غربالگری اولیه توصیه کند، حتی اگر علائم در آن‌ها وجود ندارد.

 

خطرات الکتروکاردیوگرام

 

الکتروکاردیوگرام

الکتروکاردیوگرام یک روش مطمئن است. زیرا شما در معرض خطر ابتلا به شوک الکتریکی در طول آزمایش نیستید و الکترودها روی بدن شما قرار نمی‌گیرند. آن‌ها فقط فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کنند.

 

هنگامی که الکترودها برداشته شوند، ممکن است ناراحتی جزئی داشته باشید، همانند برداشتن یک باند. به ندرت ممکن است که چسب مربوط به الکترودها باعث بروز واکنشی مانند قرمزی و تورم روی پوست شوند.

 

تست استرس

آزمایش استرس ممکن است منجر به ریتم نامنظم قلب و به ندرت یک حمله قلبی شود. البته این اثرات توسط ورزش یا دارو به وجود می‌آید، نه الکتروکاردیوگرام.

 

هولتر

مانیتور هولتر ممکن است باعث ایجاد سوزش‌های پوستی شود اگر الکترودها به مدت طولانی حرکت داده نشود.

 

مانیتور ایمپلنت قلب

مانیتورینگ قابل لمس، دارای خطر کم عفونت است. زیرا شامل یک عمل جراحی جزئی است. برخی از افراد ممکن است نسبت به این دستگاه واکنش نشان دهند و باعث التهاب شود.

 

 

آماده شدن برای ECG

برای الکتروکاردیوگرام استاندارد، هیچ آماده سازی خاصی لازم نیست. در مورد هر دارو و مکملی که مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا برخی از این داروها ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.

 

در طول  ECG چه کاری باید انجام دهید

• الکتروکاردیوگرام را می‌توان در مطب هم انجام داد و اغلب توسط تکنسین انجام می‌شود.
• برای انجام تست از بیمار خواسته می‌شود که روی یک تخت دراز بکشد.
• الکترود به پوست قفسه سینه و گاهی به انگشتان دست و پا متصل می‌شود. الکترودها تکه‌های چسبنده‌ای هستند که برای کمک به ضبط فعالیت الکتریکی قلب مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر کدام دارای سیمی متصل به مانیتور است. موهای این ناحیه برای ثبت فعالیت الکتریکی باید زدوده شود.
• شما می‌توانید در طول الکتروکاردیوگرام به طور معمول نفس بکشید. اطمینان حاصل کنید که حرکت، صحبت کردن یا لرزش ممکن است نتایج آزمون را تحریف کند. یک ECG استاندارد در حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.

 

در طول مدت زمانی که شما به پشت روی تخت دراز کشیده‌اید، الکترودها فعالیت الکتریکی قلب را به دستگاه الکتروکاردیوگراف منتقل می‌کنند. درون دستگاه امواج روی نوار کاغذی ثبت می‌شود.

 

پس از  ECG

بعد از تست شما می‌توانید فعالیت طبیعی خود را از سر بگیرید.

 

پزشک با مشاهده نتیجه الکتروکاردیوگرام شما می‌تواند تشخیص دهد که آیا عملکرد قلب شما طبیعی است یا نه.

 

در صورت طبیعی بودن الکتروکاردیوگرام، ممکن است نیازی به آزمایش دیگری نباشد. اگر نتایج نشان دهنده اختلال درون قلب باشد، ممکن است نیاز به یک آزمایش ECG یا سایر آزمایش‌های تشخیصی مانند اکوکاردیوگرام باشد. ناگفته نماند که درمان بستگی به علائم و نشانه‌های شما دارد.

 

نتایج

پزشک شما یک ریتم پایدار، حتی قلب و ضربان قلب بین ۵۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه، را دنبال خواهد کرد. داشتن ضربان قلب سریع‌تر، کندتر یا نامنظم، نکاتی درباره سلامت قلب را شامل می‌شود، از جمله:

 

ضربان قلب

• به طور معمول، ضربان قلب را می‌توان با بررسی پالس‌های قلب اندازه گیری کرد.
• EKG زمانی که ضربان قلب خیلی آهسته یا خیلی سریع است، می‌تواند مفید واقع شود.
• الکتروکاردیوگرام می‌تواند به شما کمک کند که ضربان قلب غیرمعمول تاکی کاردی قلب یا برادیکاردی را تشخیص دهید.

 

ریتم قلب

ECG می‌تواند بی نظمی‌های ریتم قلب (آریتمی ها) را نشان دهد. این شرایط ممکن است زمانی رخ دهد که هیچ یک از بخش‌های سیستم الکتریکی قلبی به خوبی کار نمی‌کند.

در موارد دیگر، داروهایی نظیر :

• بتا بلوکرها،
• کوکائین،
• آمفتامین
• داروهای ضد سرماخوردگی
• و ضدعفونی بدون نسخه،
• می‌توانند آریتمی را ایجاد کنند.

 

حمله قلبی

یک EKG می‌تواند شواهدی از یک حمله قلبی قبلی یا حمله قلبی که در حال توسعه است را نشان دهد. الگوهای ECG ممکن است نشان دهند که کدام قسمت از قلب شما با چه شدتی آسیب دیده است.

 

خون و اکسیژن ناکافی برای قلب

ECG  انجام شده در حالی که دارای علائم هستید می‌تواند به پزشک شما در تعیین اینکه آیا درد قفسه سینه ناشی از کاهش جریان خون به عضله قلب است، مانند درد قفسه سینه در اثر آنژین ناپایدار، کمک کند.

 

ناهنجاری‌های ساختاری

الکتروکاردیوگرام می‌تواند علائم مربوط به:

• بزرگ شدن حفره‌های قلبی،
• ناهنجاری دیواره‌های قلبی
• نقایص قلبی
• و سایر مشکلات قلب را ارائه دهد.

 

در صورتی که پزشک اختلالی در الکتروکاردیوگرام مشاهده کند، ممکن است آزمایشات بیشتری را برای بیمار توصیه کند.