اثرات مصرف کافئین زیاد روی سلامت قلب
مصرف کافئین می تواند یک عامل انرژی زا برای تمام روز باشد. اما کافئین بیش از حد احساس اضطراب و استرس را افزایش می دهد. با ترشح آدرنالین و کورتیزول جریان خون نیز افزایش می یابد. این امر موجب انقباضات قلب و منجر به تپش قلب (آریتمی) شده و سلامت قلب و عروق را به خطر بیندازد.
در کنار جنبه های مثبت و خوب مصرف قهوه، یک جنبه دیگر نیز وجود دارد: کافئین بیش از حد می تواند باعث احساس اضطراب و استرس بالا ببرد. کافئین (پرمصرف ترین داروی روانگردان در جهان) محرکی است که در قهوه، چای، نوشابه و شکلات یافت می شود. همچنین از کافئین در برخی داروها و مکمل ها به ویژه محصولات کنترل وزن و البته نوشیدنی های انرژی زا استفاده می شود.
کافئین به طور کلی در مقادیر متوسط (زیر 400 میلی گرم در روز) برای بزرگسالان سالم بی خطر است. قهوه ای که ما هر روز استفاده می کنیم معمولاً حاوی 80 تا 100 میلی گرم کافئین در هر فنجان است. هر فنجان نوشیدنی های انرژی زا نیز بین 40 تا 250 میلی گرم کافئین دارد.
طبق گفته دکتر جیمز جیوردانو، عصب‌شناس، نوشیدنی‌های انرژی‌زا حاوی برخی مواد شیمیایی گیاهی هستند که اثر محرکی دارند یا بر پایه کافئین موجود در نوشیدنی ساخته می‌شوند.
چگونه مصرف کافئین بیش از حد استرس را افزایش می دهد؟
هنگامی که کافئین در جریان خون جذب و وارد مغز می شود، ماده شیمیایی ای را با نام آدنوزین را که باعث خواب آلودگی می شوند، مسدود می کند. این انسداد موجب افزایش فعالیت در مغز، تحریک سیستم عصبی و در نهایت فعال شدن پاسخ استرسی بدن می شود.
در واقع این مجموعه ای از واکنش های شیمیایی از جمله ترشح آدرنالین و کورتیزول (هورمون استرس) است که بدن شما را برای مرحله “جنگ یا فرار” آماده می کند. در این مرحله شما نه تنها احساس هوشیاری بیشتری می‌کنید بلکه ضربان قلب‌تان نیز سریع‌تر می‌شود، جریان خون افزایش می‌یابد و ماهیچه‌ها منقبض می‌شوند.
به گفته دکتر جن وولکین، عصب‌روان‌شناس مصرف کافئین بیش از حد می‌تواند تحریک‌کنندگی بالایی ایجاد کرده و منجر به اثرات نامطلوب مانند عصبانیت شود.
بیایید اینطور تصور کنیم افرادی برای انجام فعالیت‌های ناگهانی آماده شده‌اند، اما جایی برای رفتن و انجام این حرکات وجود ندارد. ماهیچه ها هم اینگونه هستند و به چیزی تبدیل می‌شود که ما به عنوان لرزش بدن می‌شناسیم. افزایش جریان خون و انقباضات قلب حتی می تواند منجر به تپش قلب و حملات پانیک شود.
به گفته دکتر لینا بگداچ، متخصص تغذیه، این امر مثل این است که روی آتش بنزین بریزیم! کافئین در مقادیر کم واقعاً می تواند خلق و خوی شما را تقویت کند اما مصرف کافئین بیش از مقدار نرمال، پاسخ استرس بدن را بیش از حد خواهد کرد.
اثرات مصرف قهوه زیاد روی سلامت قلب
تحقیقات نشان می دهد که مصرف کافئین می تواند اختلال اضطراب را تشدید کند. تأثیر قهوه آنقدر مهم است که در بیمارانی که دچار اختلال اضطرابی هستند، درباره مصرف کافئین دستور العمل داده می شود. بدین صورت که اگر بیمار متوجه شد که خوردن قهوه و مواد کافئین دار اضطرابش را تشدید و یا حفظ می کند توصیه می‌شود که مصرف کافئین را به مرور حذف کند.
به گفته دکتر جنیکا انگلر که یک روانشناس است، مصرف کافئین برای افرادی که دارای اضطراب زمینه ای هستند به یک چرخه معیوب تبدیل شود. به عنوان مثال فردی که مضطرب است ممکن است به دلیل مشکلات خواب با خستگی دست و پنجه نرم کند. بنابراین در طول روز به خوردن قهوه روی می آورد. اما مصرف بیش از حد کافئین باعث می شود که بیشتر احساس اضطراب کرده و مشکلات خواب آنها نیز بدتر شود.
خوردن چند فنجان قهوه توصیه می شود؟
خوب پاسخ این سؤال به چند عامل بستگی دارد. اثر کافئین روی بدن بر اساس وزن بدن، جنسیت، آستانه تحمل و غیره متفاوت است. اما به گفته دکتر راشمی گویال، متخصص داخلی، به طور کلی حدود دو فنجان قهوه (200 میلی گرم کافئین) برای افراد عادی توصیه شده و علائم حاد تولید نمی کند. اما بیش از 400 میلی گرم کافئین (حدود 4 فنجان قهوه) ممکن است علائم اضطرابی به وجود بیاورد. نوشیدن بیش از 1200 میلی گرم می تواند باعث تشنج در برخی افراد شود.
با این حال، همه این اعداد و ارقام به میزان متابولیسم بدن افراد بستگی دارد. افرادی که کافئین را با سرعت کمتری متابولیزه می کنند در نهایت کافئین بیشتری در سیستم خود جمع می کنند و تأثیر فنجان های قهوه کمتری درک می کنند. برعکس افرادی که متابولیسم‌های سریعتری دارند، کافئین را سریع‌تر جذب و تجزیه می کنند.
برخی از افراد که دچار نقص ژنتیکی در آنزیمهای کبدی دارند به خاطر متابولیسم پایین، کافئین را دیرتر جذب می کنند. کافئین همچنین روی افرادی که هورمون‌های جنسی بیشتر و زنانی که سطح استروژن بالاتری دارند تأثیر می‌گذارد.
دکتر جووردانو می‌گوید برخی از افراد ممکن است به دلیل مصرف برخی داروها یا داشتن بیماری های زمینه ای، حساسیت بیشتری به کافئین داشته باشند.
چگونه حد خوردن کافئین خود را پیدا کنیم
از آنجایی که هیچ فرمول یکسانی برای همه افراد درباره مصرف کافئین وجود ندارد، مهم است که آستانه تحمل کافئینتان را تعیین کنید. خوب روش اصولی و اصلی برای انجام این کار توجه به احساسی است که هنگام نوشیدن قهوه یا سایر نوشیدنی های کافئین دار در طول روز دارید.
برای مثال برخی از افراد در اوایل بعدازظهر مصرف کافئین بیش از حد، آنها را مضطرب بیقرار یا به راحتی آشفته می کند. ممکن است شخص دیگری متوجه شود که در طول شب این مشکلات برایش پیش می آید.
وقتی بعد از مصرف قهوه یا هر ماده که کافئین دارد شروع به بی قراری می کنید، نشانه آن است که به حد مجاز مصرف کافئین خود رسیده اید. توجه داشته باشید کهبا مشاهده این احساسات و علائم بالینی، چقدر کافئین مصرف کرده اید. سعی کنید قبل از رسیدن به آن مقدار مصرف خود را محدود کنید.
کارشناسان نسبت به ترک یکباره مصرف کافئین نیز هشدار می دهند. علائم ترک کافئین می تواند بسیار ناخوشایند باشد مثل:
- سردرد
- خستگی
- مشکل در تمرک
- تحریک پذیری
- درد عضلانی
متخصصان توصیه می‌کنند که به تدریج میزان کافئین مصرفی خود را کاهش دهید تا سیستم بدن شما به حالت عادی بازگردد. اگر اهل نوشیدن قهوه هستید و قهوه را به خاطر طعم دلپذیرش دوست دارید به دنبال قهوه های معمولی و بدون کافئین باشید.
حداقل دو تا سه هفته این کار را امتحان کنید و ببینید نوشیدن قهوه چه تأثیری روی شما می گذارد. به این ترتیب، می توانید به آرامی به میزان متعادل مصرف قهوه برگردید.
در کنار مزیت های خوب مصرف کافئین روی خلق و خو و البته عملکرد عروق، مصرف بیش از اندازه کافئین به خصوص قهوه موجب انقباضات عضلانی قلبی، تپش قلب و حتی سکته قلبی می شود. مصرف کافئین می تواند به شما کمک کند تا احساس خواب آلودگی نکنید و فعالتر شوید، اما عوارض کافئین می تواند در برخی از افراد اثرات نامطلوبی همچون تشدید اضطراب و تپش قلب و بی قراری، افزایش فشار خون ایجاد کند. بنابراین بهتر است با یک برنامه منطم میزان کافئین مصرفی خود را در حد متناسب نگه دارید، به خصوص افرادی که دچار بیماری های قلبی عروقی هستند، حتما به علائم بیماری خود هنگام مصرف نوشیدنی های کافئین دار بررسی کنند.
منبع:
