آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی و تفاوت آنها
آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی دو روش متفاوت پزشکی هستند که مربوط به رگ های خونی بدن است. از آنژیوگرافی برای بررسی یا معاینه رگهای خونی جهت احتمال وجود مشکلات قلبی استفاده میشود اما آنژیوپلاستی شامل باز کردن شریانهای باریک و درمان این نوع بیماریها است. ما در این مقاله به تعریف و بررسی هر دوی این روش ها می پردازیم.
آنژیوگرافی چیست؟
اگر شما به آنژین (درد قفسه سینه ) و یا به بیماری عروق کرونر که در آن عروق باریک می شوند مبتلا هستید، بیشتر در معرض ابتلا به میوکاردیت و سکته قلبی خواهید بود. پزشک معالج شما ممکن است روشی را برای شناسایی مشکلات جدی قلب و عروق شما توصیه کند. این روش به عنوان آنژیوگرافی شناخته می شود.
در حقیقت آنژیو گرافی معاینه عروق خونی است که می تواند انسداد گردش خون را در عروق بررسی کند. در این آزمایش از یک ماده رادیواکتیو استفاده می شود تا ضمن تهیه اطلاعات دقیق درباره عملکرد قلب، فشار خون و میزان اکسیژن خون، مسیرهای رگهای خونی را نیز به تصویر بکشد. آنژیوگرافی معمولاَ با استفاده از بی حسی موضعی با آرام بخش انجام می شود. پزشک سوزنی را در شریان کشاله ران شما وارد می کند و از طریق یک لوله نازک به نام سوند، ماده رنگی مخصوصی را تزیق می کند، این ماده هر گونه مشکل احتمالی یا ناهنجاری را در رگهای خونی شما نشان می دهد.
آنژیوگرافی به طور کلی بی خطر و بدون درد است و معمولاَ طی دو ساعت با موفقیت انجام می شود. عوارض جانبی آنژیوگرافی مثل کبودی یا درد در ناحیه کشاله ران بعد از چند هفته بر طرف می شود. با این وجود این عمل می تواند به دلیل ماده شیمیایی که به بدن تزریق می شود، شما را دچار سرگیجه، واکنش های آلرژیک به ماده رادیو اکتیو، تنگی نفس، سکته قلبی و یا آسیب کلیوی کند. در بیشتر موارد این عوارض جانبی جدی نیز موقتی بوده و قابل درمان است.
معمولا آنژیوگرافی بیشتر در مواردی انجام می شود که بیمار دچار آنژین بوده و برای شناسایی انسداد عروق که می تواند منجر به سکته قلبی یا مغزی شود، به کار می رود. همچنین از آنژیو گرافی برای بررسی روشهای تهاجمی جهت رفع عروق خونی مسدود یا باریک، تشخیص بیماری های عروق محیطی و همچنین تشخیص انسداد خون رسانی به کلیه ها و یا ریه ها( که منجر به آمبولی ریه می شود) استفاده می شود.
آنژیوپلاستی
آنژیوپلاستی برای باز کردن انسداد شریانی استفاده می گردد. پزشک با کمک اشعه ایکس وسیله خاصی را که مجهز به یک بالون با قابلیت باد کردن است را با سیم از میان محل انسداد هدایت می کند. و سپس در قسمت مسدود شده شریان، بالون را باد می کند تا شریان را باز کرده و باعث از بین رفتن انسداد شود. سپس در حالی که سیم در جای خود در ناحیه درمان شده نگه داشته می شود، باد بالون تخلیه شده و جدا می شود. سپس، برای ارزیابی نتیجه، رنگی به داخل عروق تزریق می گردد. در صورت بهبود جریان خون و انسداد کمتر از ۳۰٪، درمان موفقیت آمیز تلقی می شود. اگر رگ هنوز به طور قابل توجهی باریک است، قرار دادن استنت ممکن است قدم بعدی باشد.
بسته به شدت انسداد های تشخیص داده شده، به دنبال آنژیو گرافی، جراج و پزشک معالج شما ممکن است تصمیم بگیری که یک عمل آنژیوپلاستی را روی عروق خونی شما انجام دهد تا از جراحی های بزرگ قلبی جلوگیری شود.
همانند آنژیوگرافی، در آنژیوپلاستتی، سوند مخصوصی در عروقی که انسداد پیدا کرده اند، قرار می گیرد و جراح، یک بادکنک بادی را در طول انسداد قرار می دهد. این بادکنک حاوی فشار آب است تا میزان فشار خون تجمع یافته را در دیواره رگ کمتر کند. بادکنک باعث می شود که انسداد کاهش یافته و مجددا خون در رگ جریان یابد. این روش معمولا به آنژیو پلاستکی بالون معروف است. گاه در برخی موارد در آنژیوپلاستی ممکن است نیاز به برداشتن انسداد وجود داشته باشد.
در صورت عدم موفقیت، جراح ممکن است از استنت استفاده کند ( یک مفتول فلزی و یا جنس دیگر) از استنت ها برای باز کردن شریان در محل باریک استفاده می شود. وقتی پس از آنژیوپلاستی بالون قسمت باریکی باقی مانده یا جریان خون کافی در یک رگ که درمان شده، وجود ندارد معمولاً استنت ها به صورت دائمی قرار می گیرند. استنت هایی که در پا استفاده می شوند از آلیاژ نیکل – تیتانیوم (نیتینول) ساخته شده اند. این استنت ها در برابر لگد زدن مقاوم بوده و انعطاف پذیر هستند.
آنژیوپلاستی، مانند آنژیوگرافی، یک روش ایمن با حدا اقل عوارض جانبی است. با این حال در فرایند آنژیوپلاستی خطر آسیب رساندن به رگ های خونی وجود دارد و در موارد نادر نیاز به جراحی های اورژانس خواهد داشت. در آنژیوپلاستی ممکن است عبور از یک رگ باریک و مسدود امکان پذیر نباشد. ممکن است در هنگام استفاده از استنت، مجددا رگ مورد نظر مسدود و یا باریک و یا گاهی اوقات بیمار دچار سکته قلبی یا مغزی، مشکلات کلیوی و یا آریتمی شود.
اگر از انسداد عروق رنج می برید و یا دیابت دارید، ممکن است پزشک شما توصیه به عمل جراحی بای پس عروق کرونر کند. در این عمل جراحی یک رگ خونی از قسمت دیگری از بدن شما برداشته شده و جایگزین رگ مسدود شده می شود. بعد از موفقیت آمیز بودن آنژیوپلاستی، بهبودی عموماَ بعد از یک هفته میسر شده و بیمار از بیمارستان مرخص می شود. متخصص قلب و عروق برای جلوگیری از انسداد بیشتر رگهای خونی، داروی های رقیق کننده خون را برای بیمار تجویز می کند.