بیماری مزمن انسدادی ریه” یا COPD یک نوع بیماری مزمن به شمار می آید که به تورم ریه ها ارتباط دارد. این بیماری، باعث انسداد جریان هوا از ریه ها می شود. بیشتر اوقات، این بیماری با قرارگیری طولانی مدت در برابر گازهای مضر ایجاد می شود و اکثر بیماران را افراد سیگاری تشکیل می دهند. COPD را باید جدی گرفت، زیرا این بیماری ریسک ابتلا به بیماری های قلبی، سرطان ریه و حتی سایر بیماری ها را افزایش می دهد.
علائم بیماری مزمن انسدادی ریه
علائمCOPD مشخص نمی شود، مگر اینکه به ریه ها آسیب رسیده باشد و به مرور زمان، بدتر شده باشند. علائم بیماری مزمن انسدادی ریه عبارت است از:
- مشکلات تنفسی (مخصوصا در حین فعالیت های فیزیکی)
- سرفه
- تولید مخاط زرد یا سبز
- خس خس کردن
- احساس سفتی در قفسه سینه
- کاهش وزن
- تورم در پاها.
COPD چه مشکلاتی را به دنبال دارد؟
ابتلا به COPD می تواند مشکلات متعددی را به دنبال داشته باشد؛ مثل:
- عفونت های تنفسی: افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه، به احتمال بیشتری دچار انواع سرماخوردگی ها، آنفلوانزا و التهاب ریه می شوند. هر نوع عفونت تنفسی می تواند فرآیند نفس کشیدن را سخت تر کند و در نتیجه، آسیب های بیشتری را به بافت ریه وارد کند.
- مشکلات قلبی: به دلایل ناشناخته ای، COPD می تواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی و حتی حمله قلبی را افزایش دهد.
- سرطان ریه: افراد مبتلا بهCOPD، بیشتر در معرض ابتلا به سطان ریه یا پیشرفت این بیماری دارند.
- فشار خون بالا در سرخرگ های ریه: ممکن است COPD منجر به فشار خون بالا در سرخرگ هایی می شود که خون را به ریه های شما انتقال می دهند. (فشار خون ریوی)
- افسردگی: مشکلات تنفسی می تواند مانعی برای انجام فعالیت های فیزیکی ای باشند که از انجام آنها لذت می برید و وقتی به بیماری مزمنی مبتلا می شوید، احتمال افسردگی هم افزایش می یابد.
علت ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه
علت اصلی COPD، مصرف سیگار و فرآورده های تنباکویی است. این بیماری در افرادی که به دلایل مختلف در معرض دودهای ناشی از مواد سوختنی هستند هم دیده می شود. البته، تنها افرادی که به طور افراطی و در مدت زمان طولانی سیگار می کشند، در معرض ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه هستند.
جدا از مصرف سیگار، عوامل ژنتیکی هم در ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه بی تاثیر نیستند. آلودگی هوا هم نقش مهمی در ابتلا به COPD ایفا می کند. قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی، دودها و گازهای مضر در محل کار هم جزو علل ابتلا به این بیماری محسوب می شوند.
چه بیماری های با COPD ارتباط دارند؟
برونشیت یا التهاب مزمن نایژه ها از جمله رایج ترین بیماری هایی هستند که با بیماری مزمن انسدادی ریه ارتباط مستقیم دارد. در 1% از افراد مبتلا به COPD، اختلال ژنتیکی ای به نام “نقص آنتی تریپسین آلفا-1 ” تاثیرگذار است. این اختلال، منجر به کاهش سطوح پروتئین AAT می شود. پروتئین AAT در کبد ساخته می شود و در جریان خون ترشح می شود تا به محافظت از ریه ها کمک کند. نقص آنتی تریپسین آلفا-1 می تواند منجر به بیماری کبد، بیماری ریه ها یا حتی هر دو این موارد شود.
بیماری آسم هم ممکن است منجر به افزایش احتمال ابتلا بهCOPD بیماری مزمن انسدادی ریه شود، ولی توجه داشته باشید که ترکیب بیماری آسم و مصرف سیگار این احتمال را بسیار افزایش می دهد.
چگونه ریه ها در COPD آسیب می بیند؟
هوا از از طریق نای و دو لوله دراز (نایژه ها) به ریه های شما وارد می شود. در درون ریه ها، لوله های نایژه به دفعات مکرر تقسیم بندی می شوند و به تعداد زبادی از لوله های کوچک تر (نایژک ها) تقسیم می شوند که در نهایت، به دسته ای از کیسه های هوایی می رسند. این کیسه های هوایی، دیواره های بسیار نازکی دارند که پر از رگ های خونی است. اکسیژن هوا وارد این رگ های خونی شده و در نهایت، وارد جریان خود شما می شود. در عین حال هم، کربن دی کسید بازدم می شود.
ریه های شما به قابلیت ارتجاعی طبیعی لوله های نایژه ای و کیسه های هوایی متکی است تا هوا را از بدن شما بیرون کند. بیماری مزمن انسدادی ریه باعث می شود لوله های نایژه ای و کیسه های هوایی قابلیت ارتجاعی خود را از دست داده و از هم باز شوند که در نتیجه، مقداری از هوا در ریه های شما باقی می ماند.
چگونه می توان از ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه جلوگیری کرد؟
برعکس سایر بیماری ها، COPD دلیل مشخصی دارد و بنابراین، روش پیش گیری از آن هم واضح به نظر می رسد. روش های مختلفی برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری وجود دارد. اکثر این روش ها هم به ترک سیگار مرتبط هستند. اگر به مدت طولانی سیگار می کشید، شاید نتوانید به همین راحتی آن را ترک کنید، ولی باید همچنان تلاش کنید. اگر در جایی کار می کنید که در معرض مواد و دودهای شیمیایی قرار دارید، حتما از خودتان محافظت کنید.
شما می توانید با واکسیناسیون منظم آنفولانزا، ریسک ایجاد عفونت های تنفسی و در نتیجه، ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه را کاهش دهید. باز هم لازم به ذکر است که با داشتن سبک زندگی سالم و عدم مصرف دخانیات، خودتان را در برابر ابتلا به COPD بیمه می کنید.