پیوند قلب | پروسه اتصال قلب اهدایی به گیرنده عضو
پیوند قلب عملیاتی است که طی آن یک قلبی که دچار نارسایی شده با یک قلب اهداکننده سالم، جایگزین می‌شود. پیوند قلب یک درمان است که معمولاً برای افرادی که داروها یا سایر جراحی‌ها را انجام داده، اما بهبود نیافتند، توصیه می‌شود.
هنگامی که تصمیم به انجام پیوند قلب می‌گیرید، باید اطلاعات خود را در مورد پروسه پیوند، جراحی، خطرات بالقوه و مراقبت بعد از آن گسترش دهید.
چرا پیوند قلب انجام می‌شود؟
پیوند قلب زمانی انجام می‌شود که درمان‌های دیگر برای مشکلات قلبی جواب ندهد و منجر به نارسایی قلبی شود.
در بزرگ‌سالان، نارسایی قلبی می‌تواند ناشی از چندین شرایط باشد، از جمله:
- ضعف عضله قلب (کاردیومیوپاتی)
- بیماری عروق کرونر
- بیماری قلبی
- نقص مادرزادی جنین
- ریتم‌های غیرطبیعی خطرناک قلب (آریتمی بطنی)
- شکست یک پیوند قلب قبلی
در کودکان نارسایی قلب اغلب ناشی از نقص قلب مادرزادی یا یک بیماری قلبی است.
انجام پیوند چندگانه شامل:
پیوند قلب و کلیه
این روش ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به نارسایی کلیه علاوه بر نارسایی قلبی باشد.
پیوند قلب و کبد
این روش ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری‌های کبد و قلب خاص باشد.
پیوند قلب و ریه
پزشکان به‌ندرت ممکن است این روش را برای برخی افراد مبتلا به بیماری‌های شدید ریه و قلب پیشنهاد کنند، اگر شرایط تنها با پیوند قلب یا پیوند ریه درمان نشود.
عوامل مؤثر بر واجد شرایط بودن پیوند قلب
پیوند قلب درمان مناسب برای همه نیست. برخی افراد ممکن است که شرایط مناسب جهت پیوند را نداشته باشند.
چه زمانی اتصال قلب اهدا شده برای بیمار مناسب نیست؟
- بالا بودن سن و نداشتن شرایط لازم برای بهبود جراحی پیوند قلب
- داشتن یک وضعیت پزشکی دیگر که می‌تواند زندگی شما را بدون پیوند هم تحت تأثیر قرار دهد.
- عفونت زیاد
- سرطان
- تمایل نداشتن به تغییر سبک زندگی (ترک سیگار یا اجتناب از نوشیدن الکل)
دستگاه‌های کمک بطنی
دستگاه کمک بطن چپ (LVAD)
برای برخی از افرادی که نمی‌توانند پیوند قلب داشته باشند، گزینه دیگر، دستگاه کمک بطنی (VAD) است. دستگاه کمک بطنی یک پمپ مکانیکی است که در قفسه سینه بیمار نصب می‌شود که به پمپ خون از حفره‌های پایینی قلب به قسمت‌های دیگر بدن کمک کند.
VAD ها معمولاً به‌عنوان یک درمان موقت، برای افرادی که در انتظار پیوند قلب هستند، استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها به‌عنوان یک درمان طولانی مدت برای افرادی که نارسایی قلبی دارند، اما برای پیوند قلب واجد شرایط نیستند، استفاده می‌شوند. اگر VAD به‌درستی کار نکند، پزشکان قلب مصنوعی را به‌عنوان درمان کوتاه مدت برای بیماران منتظر پیوند استفاده می‌کنند.
خطرات پیوند
عوارض جراحی
جراحی پیوند قلب نیاز به جراحی قلب باز دارد که خطر بسیاری از عوارض را شامل می‌شود، از جمله:
- خون ریزی
- عفونت
- لخته شدن خون
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- مرگ
رد کردن پیوند قلب توسط بدن
سیستم ایمنی بدن، قلب اهدا شده را به‌عنوان عامل خارجی شناسایی کرده و به آن حمله می‌کند. گر چه به افرادی که پیوند انجام می‌دهند، داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی می‌دهند. اما باز هم ۱۰% احتمال رد شدن اتصال قلب اهدا شده در یک سال اول بعد پیوند وجود دارد که با دارو آن را کنترل می‌کنند.
برای تعیین اینکه آیا بدن شما قلب جدید را رد می‌کند یا نه، در طی سال اول پس از پیوند، بایپس های مکرر قلب برای تست بافت قلب شما وجود دارد. که بعد از این مدت تعداد آن‌ها کاهش می‌یابد.
مشکل با شریان‌های کرونری
پس از پیوند، ممکن است دیواره‌های شرایین در قلب (شریان‌های عروق کرونر) ضخیم و سخت‌تر شوند، که منجر به واسکولاپاتی کاتتر قلبی (CAV) می‌شود. این می‌تواند گردش خون را از طریق قلب دشوار کند و باعث حمله قلبی، نارسایی قلبی، ریتم‌های غیرطبیعی قلب (آریتمی) یا مرگ ناگهانی قلب شود.
پزشک ممکن است پس از پیوند، آزمایش‌های سالانه را برای نظارت بر شریان‌های کرونری برای CAV توصیه کند.
عوارض جانبی داروها
داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی، ممکن است باعث آسیب کلیه و سایر مشکلات شود. عوارض دیگر این داروها می‌تواند شامل:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- پوکی استخوان
سرطان
داروهای ضدافسردگی همچنین می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. مصرف این داروها می‌تواند شما را در معرض خطر بیشتر سرطان پوست، لنفوم و دیگر تومورها قرار دهد. بررسی‌های منظم برای تشخیص توسعه سرطان، ضروری است.
عفونت Immunosuppressants
توانایی بیمار برای مبارزه با عفونت کاهش می‌یابد. برخی از گیرندگان پیوند قلب ممکن است دچار عفونت شوند که بعد پیوند در بیمارستان بستری می‌گردند. خطر ابتلا به عفونت باگذشت زمان کاهش می‌یابد.
پروسه انجام پیوند قلب
آماده سازی برای پیوند، قبل از انجام پیوند انجام می‌شود. که این زمان ممکن است از روزها تا سال‌ها طول بکشد. که بیمار در صف انتظار برای قلب اهدایی است.
آماده سازی برای پیوند
بعد از اینکه پزشک پیوند را برای بیمار توصیه می‌کند. باید به مراکز انجام پیوند مراجعه کند. بهتر از ابتدا با مرکز بیمه خود در مورد مراکز تحت پوشش پیوند اطلاع یابید.
در هنگام ارزیابی مرکز پیوند قلب، تعداد پیوندهای قلب را در نظر بگیرید که هر سال مرکز انجام می‌دهد و میزان بقای گیرنده پیوند.
ارزیابی بیمار توسط تیم پزشکی پیوند
ارزیابی برای بررسی اینکه آیا بیمار:
- بیماری قلبی دارد که از پیوند سود می‌برد.
- از گزینه‌های درمان دیگر بدون جراحی، می‌توان برای بیمار استفاده کرد.
- آیا بدن بیمار پاسخگو برای پیوند و دوره درمانی بعد از پیوند است.
- در صورت سیگاری بودن حاضر به ترک آن است.
- قادر به ادامه برنامه تیم پزشکی است.
- از نظر روحی قادر به انتظار کشیدن برای قلب اهدایی است.
انتظار برای عضو اهدایی
بعد در صورت صلاحیت نام بیمار به‌عنوان یک گیرنده عضو در لیست انتظار ثبت می‌شود. معمولاً تعداد عضو اهدایی همیشه کمتر از تعداد بیماران بوده و ممکن است تعدادی از افراد قبل از پیدا شدن قلب سالم اهدایی جان خود را از دست بدهند.
در طول زمان انتظار برای پیوند ممکن است حتی روش درمانی چند بار به دلیل تغییر وضعیت بیمار، تغییر پیدا کند. به همین منظور بیمار تحت نظر تیم پزشکی قرار دارد.
بعد از پیدا شدن قلب برای پیوند آزمایش‌هایی برای تأیید اینکه قلب مناسب فرد گیرنده است یا نه صورت می‌گیرد. از جمله:
- نوع خون (A، B، AB یا O)
- تعداد آنتی‌بادی‌های دریافت کننده
- زمان صرف شده در لیست انتظار
پیوند قلب باید در عرض چهار ساعت پس از گرفتن عضو از فرد دهنده انجام شود تا قابل استفاده باشد. در نتیجه، قلب‌ها ابتدا به یک مرکز پیوند نزدیک و سپس به مراکز بیمارستان گیرنده عضو منتقل می‌شود.
جراحی پیوند قلب
جراحی پیوند قلب عمل جراحی قلب باز است که چند ساعت طول می‌کشد. اگر جراحی قلب قبلی داشته‌اید، عمل جراحی پیچیده‌تر است و طول می‌کشد. ابتدا داروهای بیهوشی عمومی قبل از عمل دریافت می‌شود. سپس بیمار را به یک دستگاه کنترل کننده قلب و ریه متصل می‌کنند تا جریان خون در سراسر بدن را بر عهده بگیرد.
جراح قفسه سینه را می‌برد و استخوان‌ها را کنار می‌زند تا به قلب بیمار دسترسی داشته باشد.
جراح قلب نارسا را بیرون آورده و قلب جدید را جایگزین آن می‌کند. شریان‌های اصلی را به قلب متصل می‌کند. در حین این عمل ممکن است که به شوک الکتریکی هم نیاز شود.
بعد از پیوند قلب
بعد از عمل به دارو نیازمند هستید. سپس با کمک دستگاه تنفس و لوله‌هایی که مایعات تجمع یافته در اطراف ریه را خالی می‌کند، اوضاع بیمار را کنترل می‌کنند.
بعد از جراحی، از طریق لوله‌های داخل وریدی (IV) نیز مایعات و داروها را دریافت خواهید کرد.
پس از عمل جراحی بیمار به بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) انتقال می‌یابد.
بعد از چند روز به بخش منتقل شده و به‌طورکلی دو تا سه هفته در بیمارستان بستری خواهید بود.
البته زمان صرف شده در ICU و در بیمارستان ممکن است متفاوت باشد.
بعد از مرخصی شدن از بیمارستان هم تحت نظر تیم نظارت بعد از جراحی قرار می‌گیرد. تا هر گونه وضعیت بیمار بررسی شود.
پس از پیوند قلب، چندین مراحل پیگیری در مرکز پیوند را خواهد داشت. آزمایش‌های منظم، از جمله آزمایش خون، اکوکاردیوگرام، الکتروکاردیوگرام و بیوپسی های قلبی خواهد داشت.
داروهای بعد از پیوند قلب
داروهایی به‌منظور کاهش فعالیت سیستم ایمنی مصرف می‌شود تا احتمال حمله به قلب را کاهش دهد. از آنجا که سیستم ایمنی بدن به‌احتمال زیاد، هرگز به‌طور کامل ارگان جدید را قبول نمی‌کند، بعضی از این داروها برای تمام عمر باید مصرف شوند.
داروهای ضدافسردگی ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی ایجاد کند. به‌عنوان مثال، هنگام مصرف داروهای پس از پیوند، مانند کورتیکواستروئیدها، موجب افزایش وزن می‌شود.
ممکن است دچار موی زائد و یا مشکلات معده شوید.
برخی از عوارض جانبی داروهای ایمنی بدن ممکن است زمانی که شما برای اولین بار دارو را شروع می‌کنید بیشتر قابل توجه باشند اما ممکن است در طول زمان شدت آن‌ها کاهش یابد.
از آنجا که سیستم ایمنی بدن شده، بدن در برابر عفونت بیشتر آسیب پذیر می‌شود. پزشک ممکن است داروهای ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد قارچی نیز تجویز کند.
برخی از داروها ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا، کلسترول بالا، سرطان، پوکی استخوان یا دیابت را افزایش دهند.
باگذشت زمان که خطر پس زدن پیوند کاهش می‌یابد. دوز داروها هم تغییر می‌کند.
حمایت عاطفی
درمان‌های پزشکی جدید و استرس داشتن پیوند قلب ممکن است موجب خستگی شما شود. بسیاری از افرادی که پیوند قلب داشته‌اند چنین احساسی دارند.
اگر احساس تنش یا افسردگی دارید با پزشک خود صحبت کنید. مراکز پیوند اغلب گروه‌های پشتیبانی و منابع دیگر برای کمک به شما در مدیریت وضعیتتان را دارند.
