واریس | علت، علائم و درمان بیماری رگ های متورم

واریس رگ‌های متورم و پیچیده شده است که در زیر پوست قابل مشاهده است. این وضعیت رگ‌ها معمولاً در نواحی پاها به وجود می‌آید اما ممکن است در قسمت‌های دیگر بدن هم باشند.

 

رگ‌های واریس یک وضعیت شایع است. معمولاً علائم و نشانه‌های کمی دارند. گاهی اوقات وریدهای واریسی باعث درد خفیف تا متوسط می‌شوند، لخته شدن خون، زخم‌های پوست و یا مشکلات دیگر ازجمله علائم آن‌ها است.

 

بررسی اجمالی بیماری واریس

سیاهرگ‌ها خون را از بافت‌های بدن به قلب منتقل می‌کنند. خون در قلب به‌وسیله سرخرگ‌های ششی وارد ریه‌ها شده و تبادلات گازی را انجام می‌دهد. خون غنی از اکسیژن بار دیگر توسط سرخرگ‌ها به قسمت‌های مختلف بدن می‌برند.

از شریان‌های اصلی رگ‌های باریک دیگر منشعب می‌شوند که مویرگ نامیده می‌شود.

مویرگ‌ها خون را نزدیک بافت برده تا تبادلات را انجام دهند. و بار دیگر خون توسط همین شریان‌ها به قلب باز می‌گردد.

رگ‌های نواحی پاها دارای دریچه‌هایی هستند که به سمت قلب یک طرفه است.

این دریچه‌ها در واقع از بازگشت خون به قسمت‌های پایین بدن جلوگیری کرده و جریان خون از قسمت‌های پایین بدن به سمت قلب را تسهیل می‌کند.

در صورتی که این دریچه‌ها آسیب ببینند، خون در رگ‌های نواحی پاها و پایین بدن، پشت این دریچه‌ها جمع می‌شود.

با جمع شدن خون درون رگ‌ها، رگ‌ها متورم شده و بیماری واریس را ایجاد می‌کنند.

 

عوامل زیادی در ایجاد این بیماری دخیل هستند.

برخی از عوامل ایجاد کننده واریس:

• تاریخچه خانوادگی
• سن بالا
• جنسیت
• بارداری
• اضافه وزن و چاقی
• عدم تحرک
• ضعف پا

رگ‌هایی که به بیماری واریس مبتلا شده‌اند با تغییر در شیوه زندگی و روش‌های پزشکی قابل درمان هستند.

منظور از درمان رگ‌های متورم:

• تسکین علائم
• جلوگیری از عوارض
• بهبود ظاهر رگ‌های متورم

 

 

درمان واریس رگ‌ها

رگ‌هایی که مبتلا به واریس شده‌اند، در واقع مشکل پزشکی را ایجاد نمی‌کنند. و پزشک با تغییر سبک زندگی بیمار می‌تواند آن را درمان کند.

گاهی بیماری واریس سبب ایجاد درد در بیمار می‌شود، پزشک با توصیه و پیشنهاد روش‌های پزشکی این مشکل را درمان می‌کند. در اکثر مواقع بیماری واریس به‌سرعت درمان شده و نیاز به پروسه طولانی برای درمان آن نیاز نیست.

 

 

مشکلاتی که رگ‌های مبتلا به واریس دارند

برخی از این مشکلات مربوط به وریدهای واریسی عبارت‌اند از :

• Telangiectasias
• ورید عنکبوتی
• واریکوسل

 

 

Telangiectasias

Telangiectasias گره‌های رگ‌های خونی را گویند. که معمولاً این گره‌ها در نواحی فوقانی بدن به‌طور مثال در صورت قرار دارند.

این رگ‌های خونی قرمز می‌شوند. آن‌ها ممکن است در دوران بارداری شکل بگیرند و اغلب در افراد مبتلا به اختلالات ژنتیکی خاص، عفونت‌های ویروسی یا سایر شرایط، مانند بیماری کبد ایجاد شوند.

 

از آنجا که تلانژکتازی ها می‌توانند نشانه‌ای از وضعیت جدی‌تر باشند، اگر فکر می‌کنید که آن‌ها را دارید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.

 

وریدهای عنکبوتی

وریدهای عنکبوتی یک نسخه کوچک‌تر از وریدهای واریسی و یک نوع جدی‌تر از تلانگژکتازی هستند. رگ‌های عنکبوتی شامل شبکه‌ای از مویرگ‌ها، کوچک‌ترین عروق خونی در بدن هستند.

 

رگ‌های عنکبوتی اغلب روی پاها و صورت ظاهر می‌شوند. آن‌ها قرمز یا آبی بوده و معمولاً شبیه یک شبکه عنکبوتی یا شاخه درخت هستند. این رگ‌ها معمولاً یک نگرانی پزشکی محسوب نمی‌شوند.

 

واریکوسل

واریکوسل وریدهای واریسی در اسکروتوم (پوست پیش از بیضه‌ها) است. واریکوسل ممکن است به ناباروری مرد مرتبط باشد. در صورت شک در ابتلا به این بیماری، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.

 

سایر مشکلات مربوط به رگ‌ها

انواع دیگر رگ‌های واریسی عبارت‌اند از:

• گره‌های وریدی
• رتیک های رتیکولار
• هموروئید

گره‌های وریدی، وریدهای واریسی هستند که بر روی صورت و گردن ظاهر می‌شوند. رگ‌های رتیکولین رگ‌های آبی تختی هستند که اغلب در پشت زانو دیده می‌شوند. هموروئیدها واریس‌هایی هستند در اطراف حنجره.

 

 

علل بیماری واریس

دریچه‌های ضعیف یا آسیب دیده

دریچه‌های ضعیف یا آسیب دیده در رگ‌ها می‌توانند باعث ایجاد وریدهای واریسی شود. پس از اینکه شریان‌ها و مویرگ‌ها خون آورده شده از قلب را بین بافت‌های بدن به گردش در آورده و تبادلات مواد انجام شد، رگ‌ها مجدداً خون را به قلب منتقل می‌کنند. برای انتقال خون از نواحی پایین بدن به سمت قلب، رگ‌ها باید بر نیروی گرانش غلبه کنند.

 

دریچه‌های یک طرفه در داخل رگ‌ها، برای حرکت جریان خون باز می‌شوند و بعد از عبور خون از این دریچه‌ها، دریچه‌های یک طرفه مجدداً بسته می‌شوند، تا مانع بازگشت خون به مسیر قبلی شوند. اگر دریچه‌ها ضعیف یا آسیب دیده باشند، خون درون رگ‌های پا جمع می‌شود. این جمع شدن خون درون رگ‌ها در نهایت منجر به واریس می‌شود.

 

دیواره‌های ضعیف وریدی

دیواره‌های ضعیف وریدی ممکن است باعث ایجاد فشار ضعیف شود. به‌طور معمول، دیواره‌های رگ‌ها الاستیک (کشش) هستند. اگر این دیوارها ضعیف شوند، الاستیسیته طبیعی خود را از دست می‌دهند.

با جمع شدن خون درون رگ‌ها، به دیواره فشار آورده و حالت الاستیک طبیعی از دست می‌رود.

در ادامه دیواره‌های رگ طولانی‌تر و وسیع‌تر شده و باعث می‌شود که فلپ ها از دریچه جدا شوند.

 

هنگامی که دریچه فلپ جدا می‌شود، خون می‌تواند از طریق دریچه به سمت عقب حرکت کند. جریان برگشتن خون، رگ‌ها را پر می‌کند و باعث کشیدگی دیواره می‌شود. در نتیجه، رگ‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، اغتشاش می‌کنند، و اغلب پیچیده می‌شوند، و دلیل آن ایجاد فشار رگ‌ها در فضای معمولی است. در آخر این رگ‌ها تبدیل به رگ‌های واریسی می‌شوند.

شکل A یک ورید طبیعی با دریچه و جریان خون طبیعی را نشان می‌دهد. شکل B ورید واریسی را با یک دریچه تغییر شکل داده، جریان خون غیرطبیعی و دیوارهای کشیده شده نازک، نشان می‌دهد. تصویر وسط نشان می‌دهد که رگ‌های واریسی ممکن است در  پاها ظاهر شوند.

 

تاریخچه یا سابقه خانوادگی وریدهای واریسی، ممکن است خطر ابتلا به دیواره وریدی ضعیف را افزایش دهد. در صورت فشار خون بالا در رگ‌ها که می‌تواند به دلیل اضافه وزن یا چاقی یا حتی بارداری باشد، احتمال ابتلا به رگ‌های واریسی افزایش می‌یابد.

 

عوامل ایجاد کننده واریس

بسیاری از عوامل ممکن است خطر ابتلا به واریس را افزایش دهند، از جمله تاریخچه خانوادگی، افزایش سن، جنس، حاملگی، اضافه وزن یا چاقی، عدم حرکت و ضعف پا.

 

سابقه خانوادگی

اعضای خانواده‌ای که دارای واریس هستند ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. حدود نیمی از افراد مبتلا به وریدهای واریسی سابقه خانوادگی دارند.

 

سالمندی

افزایش سن ممکن است خطر ابتلا به وریدهای واریسی را افزایش دهد. سایش طبیعی و پیری باعث می‌شود که دریچه‌های رگ‌ها ضعیف شود و به‌خوبی کار نکنند.

 

جنسیت

زنان بیشتر از مردان به وریدهای واریسی مبتلا هستند. تغییرات هورمونی که در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی اتفاق می‌افتد (یا با استفاده از قرص‌های ضدبارداری) ممکن است خطر ابتلا به واریس را در زن افزایش دهد.

 

بارداری

در دوران بارداری، جنین در حال رشد درون رحم به مادر فشار می‌آورد. رگ‌های واریسی که در دوران بارداری رخ می‌دهد معمولاً در عرض ۳ تا ۳ سال بهبود می‌یابند.

 

اضافه وزن یا چاقی

اضافه وزن یا چاقی می‌تواند فشار بیشتری بر رگ‌ها ایجاد کند. این می‌تواند منجر به وریدهای واریسی شود.

 

عدم تحرک

ایستادن یا نشستن طولانی مدت، بخصوص زمانی که پاها خم شده یا متقاطع است، خطر ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد. علت آن است که قرار گرفتن به مدت طولانی در یک وضعیت، به رگ‌ها فشار وارد می‌کند تا خون را به جریان درآورد.

 

تروما پا

لخته‌های قبلی ایجاد شده درون رگ‌ها یا دریچه‌های آسیب دیده می‌توانند، توانایی رگ را برای انتقال خون به قلب تضعیف کرده و واریس را ایجاد کنند.

 

 

نشانه‌ها، علائم و عوارض

علائم و نشانه‌های واریس عبارت‌اند از:

 

• رگ‌های بزرگ که می‌توانید فقط در زیر پوست خود ببینید.
• تورم خفیف مچ پا و پاها
• احساس درد در نواحی پاها
• احساس تپش در پاها یا تنگ شدن
• احساس خارش در پاها، به‌خصوص در ساق پا و مچ
• تغییر رنگ پوست نواحی واریس

 

عوارض ورید واریس

رگ‌های واریس می‌توانند منجر به درماتیت (der-ma-TI-tis)، احساس خارش شوند. اگر رگ‌های واریسی در پاها داشته باشید، درماتیت ممکن است بر ساق یا مچ پا تأثیر بگذارد. درماتیت می‌تواند باعث ایجاد خونریزی یا زخم‌های پوستی شود، اگر پوست خراشیده یا تحریک شده باشد.

 

رگ‌های واریس همچنین می‌توانند منجر به ایجاد وضعیتی به نام ترومبوفلبیت سطحی (THROM-bo-fleh-BI-tis) شوند. ترومبوفلبیت یک لخته خون در ورید است.

 

نحوه تشخیص

پزشکان اغلب بر اساس یک معاینه فیزیکی، رگ‌های واریس را تشخیص می‌دهند. گاهی اوقات تست‌ها یا روش‌ها، برای پیدا کردن میزان مشکلی یا رد کردن شرایط دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

پزشکانی که درگیر این بیماری می‌شوند

اگر وریدهای واریسی دارید، ممکن است متخصص پزشکی عروقی یا جراح عروقی شما را ویزیت کند. این پزشکان متخصص رگ‌های خونی هستند. همچنین ممکن است یک متخصص پوست بیمار را ویزیت کند. این نوع دکتر در زمینه‌های پوستی تخصص دارد.

 

معاینه بدنی

برای بررسی رگ‌های واریسی در پاها، پزشک در حالت‌های مختلف ایستاده، نشسته یا در حالی که پاها آویزان است، آن‌ها را معاینه می‌کند.

 

آزمایش‌های تشخیصی

سونوگرافی دوتایی

پزشک شما ممکن است سونوگرافی دوبلکس را برای بررسی جریان خون درون رگ‌ها و جستجوی لخته‌های خون، انجام دهد. سونوگرافی دوبلکس ترکیبی از قدیمی با سونوگرافی داپلر است.

سونوگرافی قدیمی با استفاده از امواج صوتی برای ایجاد یک تصویر از ساختار بدن، در این مورد رگ‌های خونی و هر چیزی که ممکن است جریان خون را مسدود کند، به کار می‌رود.

سونوگرافی داپلر از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر زنده جریان یا حرکت خون درون رگ‌ها استفاده می‌کند.

دو نوع اولتراسوند باهم، تصویری ایجاد می‌کنند که کمک می‌کند، تا پزشک شما وضعیت شما را تشخیص دهد.

 

آنژیوگرافی

آنژیوگرافی اگر چه این بسیار رایج نیست، ممکن است پزشک یک آنژیوگرام را تجویز کند تا دقت بیشتری از جریان خون درون رگ‌ها را ببیند.

 

 

نحوه پیشگیری و درمان بیماری واریس در افراد مبتلا

نمی‌توان از ایجاد واریس در رگ‌ها جلوگیری کرد، اما می‌توان با روش‌هایی وضعیت آن را کنترل کرد. معمولاً رگ‌های واریسی با تغییر شیوه زندگی و روش‌های پزشکی درمان می‌شوند.

هدف از درمان عبارت‌اند از:

•  تسکین علائم
• جلوگیری از عوارض
• بهبود ظاهر

 

در صورتی که بیماری واریس دارای علائم کمتری باشد، پزشک ممکن است به‌سادگی تغییرات شیوه زندگی را پیشنهاد کند.

اگر علائم شدیدتر باشد، پزشک ممکن است یک یا چند روش پزشکی را پیشنهاد کند.

به‌عنوان مثال، اگر درد زیاد، لخته شدن خون یا اختلالات پوستی ناشی از وریدهای واریسی را دارید، ممکن است به یک روش پزشکی نیاز داشته باشید.

 

اجتناب از ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی بدون وقفه.

از نشستن به روی پاها بپرهیزید.

هنگام نشستن، استراحت یا خوابیدن، پاهای خود را بالا ببرید. (زیر پا بالش قرار دهید)

 

فعالیت‌های جسمانی خود را بیشتر کنید.

 

در صورت اضافه وزن یا چاقی، وزن کم کنید. این جریان خون را بهبود می‌بخشد و فشار روی رگ‌ها را کاهش می‌دهد.

 

اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ، به‌خصوص در اطراف کمر، کشاله ران (ران بالا) و پاها.

لباس‌های تنگ می‌تواند رگ‌های واریسی را بدتر کند.

اجتناب از پوشیدن کفش پاشنه بلند برای دوره‌های طولانی.

کفش‌هایی با پاشنه کوتاه به عضلات ساق پا کمک می‌کند.

عضلات تونر باعث بهبود جریان خون درون رگ‌ها می‌شود.

 

در صورت توصیه پزشک می‌توانید از جوراب‌های فشرده کننده استفاده کنید. این جوراب ساق بلند، باعث ایجاد فشار ملایم بر پا می‌شود. این فشار خون را از جمع شدن در رگ‌ها حفظ می‌کند و تورم در پاها را کاهش می‌دهد.

 

روش‌های پزشکی

• اسکلروتراپی
• میکروسکلروتراپی
• جراحی لیزری
• جراحی ورید آندوسکوپی
• فلبکتومی آمبولیتیک
• کشیدن رگ