قلب زنان باردار | عوارض ناشی از بیماری قلبی در حاملگی
همان گونه که در مقاله تغییرات قلب در زنان مبتلا به بیماری قلبی هنگام بارداری توضیح داده شد، در طول بارداری قلب دچار تغییراتی خواهد شد. عملکرد قلب زنان باردار که به بیماری‌های قلبی مبتلا باشند سخت خواهد شد و تحت تأثیر قرار می‌گیرد. زیرا در طی بارداری استرسی که تحمل می‌کنند باعث افزایش حجم خروجی خون از قلب، افزایش ضربان قلب، کاهش فشار خون و همین طور افزایش فشار خون می‌شود.
عملکرد قلب زنان باردار مبتلا به ناراحتی‌های قلبی
بارداری در زنان با دریچه مصنوعی
قلب زنان باردار که دارای دریچه مصنوعی باشد ممکن است در طول حاملگی دچار عوارض شود زیرا:
زنان دارای دریچه قلب مصنوعی باید داروهای ضد انعقادی مادام العمر مصرف کنند و بعضی از داروهای ضد انعقاد می‌تواند به نوزاد آسیب برساند. بحث در مورد آن است که رژیم دارویی ضد انعقاد، بهترین انتخاب برای قلب زنان باردار است.
در طول بارداری، افزایش خطر لخته شدن خون وجود دارد.
استفاده از وارفارین، هپارین، آسپرین و ترکیبی از این داروهای ضد انعقادی در طول بارداری پیشنهاد شده است. اخیراً توصیه‌هایی از انجمن قلب اروپایی برای استفاده از داروهای ضدانعقادی شده است که می‌گوید:
- استفاده از هپارین در سه ماهه اول بارداری
- مصرف وارفارین تا هفته‌ی ۳۶ بارداری
- بعد از ۳۶ هفتگی جایگزینی با هپارین تا زایمان
استفاده از وارفارین در صورتی که دوز کمتر از ۵ میلی گرم داشته باشد، ضرر کمی هم خواهد داشت. علاوه بر این، متخصصان دیگر مصرف قرص آسپرین با دوز کمتر را برای کاهش خطر برای عوارض قلب زنان باردار توصیه می‌کنند.
اگر یک قلب شما دارای دریچه مصنوعی است و داروهای ضد انعقادی را مصرف می‌کنید، قبل از برنامه ریزی برای حاملگی، حتماً به متخصص قلب مراجعه کنید. متخصص قلب با شما درباره خطرات بالقوه صحبت خواهد کرد و بهترین روش درمان آنتی بادی را برای شما تعیین خواهد کرد.
علاوه بر این، از پزشک خود بپرسید که چه اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از اندوکاردیت را باید انجام دهید.
همه چیز درباره دریچه‌های مصنوعی
دریچه‌های مصنوعی معمولاً به دو صورت حیوانی یا مکانیکی وجود دارند. که تفاوت آن‌ها در جنس عناصر سازنده و دوامشان است. بسته به سن بیمار و جایگاه دریچه از یکی از این دو نوع پروتز قلبی استفاده می‌شود.
عملکرد دریچه‌ها
دریچه‌ها در واقع به جلوگیری از بازگشت خون و همین طور پمپاژ خون توسط قلب کمک می‌کنند. با درگیر شدن بافت دریچه‌ها به بیماری، کارکرد آن‌ها نیز تحت تأثیر قرار گرفته که این نیز باعث تغییر در عملکرد قلب می‌شود. در این زمان بار اضافی بر قلب متحمل می‌شود. در صورتی که این بار اندک باشد قلب می‌تواند ا قلب زنان باردار را تحمل کند اما در موارد شدیدتر قلب قادر به تحمل آن نبوده و علائم مربوط به بیماری دریچه بروز می‌کند. این علائم شامل:
- تنگی نفس
- احساس درد در قفسه سینه
- تپش قلب به هنگام خواب
- احساس ضعف و ناتوانی
در ادامه پزشک برای تشخیص علت این علائم سریعاً برای بیمار آزمایشاتی را توصیه می‌کند.
نحوه تشخیص بیماری دریچه قلبی
- اکوکاردیوگرافی
- نوار قلب
- اسکن قلب هسته‌ای
- پرتو ایکس قفسه سینه
پزشک با استفاده از نتایج هر یک از تست‌ها می‌تواند علت علائم موجود را تشخیص داده و برای درمان سریع بیماری بهترین روش درمانی را انتخاب کند.
بیماری آئورت و قلب زنان باردار
قلب زنانی که تحت شرایطی هستند که بر آئورت اثر می‌گذارد، مانند آنوریسم آئورت، آئورت گسترش یافته یا اختلالات بافت همبندی مانند سندرم مرفان، در معرض خطر بیشتری در دوران بارداری هستند.
فشار در آئورت به هنگام بارداری و زمان تحمل درد در طول زایمان افزایش می‌یابد. این فشار اضافی باعث افزایش خطر تشنج یا پارگی آئورت می‌شود که می‌تواند تهدید کننده زندگی مادر باشد.
برای زنان مبتلا به بیماری تنگی آئورت، بسیار مهم است قبل از برنامه ریزی برای بارداری توسط یک متخصص قلب ویزیت شوند. ارزیابی کامل وضعیت مادر توسط پزشک موجب ارائه اطلاعاتی در مورد خطرات بالقوه حاملگی می‌گردد. همچنین لازم به ذکر است که برخی از شرایط مانند سندرم مارفان، ژنتیکی بوده و می‌توانند به فرزندان منتقل شوند، بنابراین توصیه‌های ژنتیکی را به شما گوش زد خواهد کرد.
بیماری آئورت
این بیماری د روافع انسداد در بخشی از شریان آئورت این سرخرگ بزرگ در بدن است. انسداد معمولاً د رهر بخشی از این شریان اتفاق می افتد اما در نواحی نزدیک به اندام تحتانی بیشتر بوده و باعث کاهش فشار خون در لگن و پاها می‌شود. با ادامه این روند فشار خون در نواحی بالای بدن بیشتر شده و قلب باید برای جبران این کاهش فشار بیشتر کار کند.
این بیماری پیچیده بوده که همراه سایر نقص‌های قلبی اتفاق می افتد. در صورتی که به موقع درمان نشود، در طولانی مدت باعث نارسایی قلبی یا پارگی خواهد شد که مرگ بار است.
توصیه‌هایی برای قلب زنان باردار
دوران بارداری برای مادر بسیار حائز اهمیت است، برای اینکه:
- ادامه رژیم غذایی قلب را دنبال کنید.
- انجام ورزش‌های توصیه شده توسط پزشک به طور منظم
- ترک سیگار
متخصص قلب شما می‌تواند وضعیت قلبتان را در طول حاملگی ارزیابی کند، بنابراین علائم و یا عوارض بالقوه می‌تواند، در اوایل تشخیص داده شده و سریعاً درمان شود. برخی از شرایط ممکن است نیاز به رویکرد تیمی داشته باشد که شامل شما و متخصص زنان و زایمان، متخصص قلب، متخصص بیهوشی و متخصص اطفال می‌شود. بسته به وضعیت قلب شما، ممکن است ترتیبات ویژه‌ای برای کار و زایمان مورد نیاز باشد.
اختلالات قلب و عروق که ممکن است در دوران بارداری ایجاد شود:
کاردیومیوپاتی Peripartum
Cardiomyopathy Peripartum یک بیماری نادر است. این بیماری یک ماه قبل از بارداری و یا ۵ ماه بعد از زایمان به سرعت پیشرفت می‌کند، هر چند علت دقیقی برای آن مشخص نشده است. برخی از بیماران، از جمله کسانی که دارای حاملگی‌های چندگانه هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. خانم‌های مبتلا به کاردیومیوپاتی پریپاتوم دارای علائم نارسایی قلبی هستند. بعد از بارداری، قلب معمولاً به اندازه و عملکرد طبیعی خود برمی گردد. اما برخی از زنان همچنان دارای عملکرد و نشانه‌های بطن چپ ضعیف هستند. خطر عوارض در زنان مبتلا به کاردیومیوپاتی پریپاتوم، در طول حاملگی‌های آینده افزایش می‌یابد، به خصوص اگر اختلال عملکرد قلبی ادامه پیدا کند.
بیماری کاردیومیوپاتی
این بیماری در واقع به علت افزایش کار کرد قلب برای پمپاژ بیشتر خون در زنان بارداری اتفاق می افتد. علت این کار زیاد، این است که خون رسانی و تغذیه جنین به درستی انجام شود. این عمل موجب تضعیف عضله قلبی و بزرگ شدن قلب یا بیماری کاردیومیوپاتی خواهد شد.
در چه کسانی بروز می‌نماید
- در افراد چاق
- دارای فشار خون بالا
- مبتلا به دیابت
- داشتن سوءتغذیه
- استفاده از روش‌های زایمان زودرس
علائم بیماری
- شب ادراری
- افزایش ضربان قلب
- تورم ساق پا
- خستگی شدید بعد از انجام فعالیت بدنی
- تنگی نفس
فشار خون بالا (پرفشاری خون)
حدود ۶ تا ۸ درصد از زنان باردار در طول حاملگی دارای فشار خون بالا هستند. این پرفشاری خون ناشی از بارداری (PIH) نامیده می‌شود و به پره اکلامپسی، توکسمی یا توکسمی حاملگی مربوط می‌شود.
علائم PIH عبارتند از:
- فشار خون بالا
- تورم به علت احتباس مایعات و پروتئین در ادرار
- پرفشاری خون ناشی از بارداری می‌تواند برای مادر و نوزاد مضر باشد.
انفارکتوس میوکارد
خوشبختانه یک حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) یک عارضه بسیار نادر اما بالقوه و مرگبار است که می‌تواند در طول بارداری یا چند هفته اول بعد از آن رخ دهد. حمله قلبی می‌تواند توسط بسیاری از موارد انجام شود. بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر (سخت شدن شریان‌ها) می‌توانند انفارکتوس میوکارد را در صورتی که پلاک درون شریان‌ها شکسته شود، داشته باشند. این مشکل در حال شیوع است، چرا که بسیاری از زنان منتظر بارداری‌های دیگر در طول زندگی آینده خود خواهند بود.
سایر علل حمله قلبی شامل:
- لخته شدن خود به خودی خون در داخل عروق کرونر (به علت حاملگی خطر لخته شدن خون افزایش می‌یابد)
- انسداد کرونری (تضعیف دیواره رگ، منجر به پاره شدن خودبه خودی و لخته شدن می‌شود)
در صورت داشتن حمله قبلی حتماً با یک فوق تخصص قلب و عروق این مشکل را در میان گذاشته و راههای جلوگیری از عوارض خطرناک بعدی را جویا شوید.
بیماری انفارکتوس
این بیماری که همان سکته قلبی است در واقع مرگ سلولی دائمی و غیرقابل بازگشت بخشی از قلب اتفاق می افتد. سکته قلبی در اثر نبود جریان خون و یا ایسکمی شدید ایجاد می‌شود. این گردش خون ناکهانی معمولاً بدون علائم قلبی و به صورت ناکهانی اتفاق می افتد. اما علل به وجود آوردن آن را می‌توان به مواردی چون؛
- دیابت
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- فشار عصبی
- نداشتن فعالیت
- سیگار کشیدن
ارتباط داد.
صداهای غیر طبیعی قلب زنان باردار
گاهی اوقات افزایش حجم خون در دوران بارداری می‌تواند موجب ناراحتی قلبی شود (صدای غیر طبیعی یا سوفل قلب اغلب خطری نداشته اما باید حتماً با پزشک در میون گذاشته شوند)
آریتمی و حاملگی
ضربان قلب غیر طبیعی (آریتمی) در دوران بارداری یک بیماری شایع است. قلب زنان باردار که هرگز آریتمی یا بیماری خاصی نداشته، برای اولین بیماری آریتمی یا ضربان غیر طبیعی را در این هنگام تجربه خواهد کرد. گاهی بروز آریتمی در دوران حاملگی می‌تواند نشان دهنده بیماری قلبی باشد که تا قبل از آن شما از وجود آن اطلاعی نداشته‌اید. در اغلب موارد، علائم آریتمی کمرنگ شده و نیازی به درمان ندارد. اما در صورتی که علائم ادامه یابد، ممکن است دکتر آزمایش‌هایی برای تعیین نوع آریتمی و تشخیص علت به وجود آورنده آن برای شما تجویز کند.
