قلب در بارداری | کاهش خطرات بیماری قلبی مادر برای جنین
تغییرات قلب در بارداری کاملاً طبیعی است. اما در صورتی که نگرانی‌های خاصی را دارید در این مقاله با ما همراه باشید. در این مقاله سعی داریم در مورد تغییراتی که قلب در بارداری به علت ناراحتی قبلی متحمل می‌شود صحبت کنیم. سپس در مورد علت ایجاد این تغییرات صحبت خواهیم کرد. در آخر هم نحوه جلوگیری از بروز شرایط حاد در دوران بارداری به علت تغییرات قلب را توضیح خواهیم داد.
تغییرات قلب در بارداری ناشی از استرس اضافی مادر است که باعث می‌شود قلب سخت‌تر کار کند. تغییرات زیر در دوران بارداری طبیعی هستند. آن‌ها برای اطمینان از این که کودک اکسیژن و مواد مغذی به اندازه کافی دریافت می‌کند، کمک کننده هستند.
تغییرات قلب در بارداری
افزایش حجم خون در طول سه ماهه اول
میزان خون در بدن ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش می‌یابد.
افزایش خروجی قلب
خروجی قلب، به مقدار خونی که توسط هر ضربه قلب در دقیقه با فشار خارج می‌شود اشاره می‌کند. در طول بارداری، به علت افزایش حجم خون، خروجی قلب هم به میزان ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش می‌یابد.
افزایش ضربان قلب
در طول بارداری ضربان قلب افزایش می‌یابد. بنابراین ۱۰ تا ۱۵ ضربه در دقیقه در دوران بارداری طبیعی است.
کاهش فشار خون
فشار خون ممکن است در طول بارداری تا ۱۰ میلی متر جیوه کاهش یابد. این افت فشار می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی و یا به دلیل اینکه خون بیشتری به سمت رحم رانده می‌شود، باشد. در بیشتر موارد، کاهش فشار علائمی ایجاد نمی‌کند، در نتیجه درمان لازم نیست.
تغییراتی که در دوران بارداری رخ می‌دهد باعث
- خستگی (احساس سرگیجه)،
- تنگی نفس
- و سرگیجه می‌شود.
همه این علائم طبیعی هستند، اما اگر نگرانی خاصی دارید بهتر است که با پزشک خود صحبت کنید.
در صورت ابتلا به بیماری قلبی در دوران بارداری، ممکن است لازم باشد قبل و بعد از بارداری احتیاط کنید. برخی از بیماریهای قلبی می‌تواند خطر عوارض جانبی را در مادران افزایش دهد. علاوه بر این، برخی از زنان دارای بیماری قلبی عروقی هستند که تا زمان بارداری شناسایی نمی‌شود. سلامت قلب و سلامت کلی مادر حیاتی است، زیرا اگر مشکلی برای مادر رخ دهد، بعید است که نوزاد زنده بماند.
در صورت داشتن بیماری قلبی، برای بارداری برنامه ریزی کنید
اگر بیماری قلبی دارید مانند موارد ذکر شده در اینجا، باید یک متخصص قلب (یا فوق تخصص اکو) و یک متخصص زنان و زایمان از قبل برای برنامه ریزی جهت بارداری، شما را ویزیت کنند و شرایط شما را کنترل کنند.
شرایطی که سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد:
- فشار خون بالا (پرفشاری خون) یا کلسترول بالا
- تشخیص هر نوع بیماری قلبی عروقی، از جمله بیماری آئورت، آریتمی، تپش قلب، کاردیومیوپاتی، نارسایی قلبی، سندرم مارفان یا تب روماتیسمی.
- شرایط حاد قلبی سابق (سکته مغزی و قلبی)
- عملکرد نامناسب قلب به همراه تنگی نفس
- ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی / دیستریت)
- تنگی شدید دریچه میترال یا آئورت یا دریچه آئورت (تشخیص داده شده با استفاده از اکوکاردیوگرافی)
- خروجی قلب کمتر از ۴۰%؛ خروجی قلب در واقع همان میزان خونی است که در هر ضربان از بطن چپ خارج می‌شود. خروجی قلب طبیعی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد متغیر است.
بارداری زنان مبتلا به ناراحتی قلبی
متخصص قلب، سابقه بیماری فرد را بررسی می‌کند، به این صورت که ابتدا معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد. سپس، دستورالعمل‌های تشخیصی لازم، برای بررسی عملکرد قلب، شدت و میزان وضعیت سلامتی آن را توصیه می‌کند.
پس از بررسی نتایج آزمایش، متخصص قلب در مورد فعالیت‌هایی که در حین بارداری می‌توانید انجام دهید و خطر عوارض در دوران بارداری، از جمله احتمال خطرات کوتاه مدت و بلند مدت برای مادر و کودک صحبت خواهد کرد.
متخصص قلب می‌تواند در مورد هر دارو یا سایر روش‌های درمانی که ممکن است قبل از بارداری نیاز داشته باشید، توضیح دهد.
اطمینان حاصل کنید که در مورد تمام داروهای خود (از جمله داروهای قلب و داروهای بدون نسخه‌ای که به صورت منظم مصرف می‌کنید) با پزشک صحبت کنید. تا در صورت نیاز پزشک؛
- دوز داروهای مصرفی را تغییر دهد.
- مصرف برخی از آن‌ها را به دلیل ایجاد اختلال در این دوران منع کند.
- ممکن است که دارویی را با داروی دیگر به دلیل خطر برای بارداری جایگزین کند.
داشتن کودک سالم
برای آن که زنان مبتلا به بیماری قلبی، کودک سالمی داشته باشند و مشکلی برای قلب در بارداری پیش نیاید، باید:
- برنامه ریزی دقیقی برای بارداری داشته باشند
- به طور مرتب در دوران بارداری تحت نظر پزشک قرار گیرند.
شرایط قلب در بارداری و پیش از آن
بیماریهای مادرزادی قلبی و بارداری
نقایص مادرزادی قلب، رایج‌ترین مشکلی است که قلب در بارداری متحمل آن می‌شود. این شامل اختلال در جریان خون، انسداد عروق، اختلالات پیچیده و بیماری قلبی سینوسی است.
اختلال جریان خون
اختلال در جریان خون، ساده‌ترین و رایج‌ترین نقص‌های قلبی مادرزادی است. این اختلالات شامل؛
- نقص دیواره دهلیزی (ASD)؛ که پارگی دیواره بین اتاق‌های فوقانی قلب است.
- نقص جدار بطنی (VSD)؛ که سوراخ بین دیواره اتاق‌های پایین قلب است؛
- مجرای شریانی باز (PDA)؛ یعنی جریان خون غیرطبیعی بین آئورت و شریان ریوی وجود دارد.
در این موارد اگر سوراخ بزرگ باشد، مقداری خون از سمت چپ قلب به طرف راست قلب باز می‌گردد. خون مجدداً به ریه‌ها پمپ می‌شود و موجب فشار بر قلب می‌شود. این می‌تواند باعث:
- بزرگ شدن قلب،
- ریتم غیر طبیعی قلب
- افزایش فشار در ریه‌ها (پرفشاری خون ریوی) شود.
پرفشاری خون ریوی، هنگامی که شدید است، می‌تواند جریان خون درون شریانات را تحت تأثیر قرار دهد. در نتیجه باعث کاهش سطح اکسیژن خون (سیانوز) شود. در چنین مواردی، به علت خطراتی که برای قلب در بارداری وجود دارد، حاملگی به دلیل خطر بالای مرگ مادر توصیه نمی‌شود.
اختلالات انسدادی
اختلالات انسدادی، میزان جریان خون درون قلب و رگ‌های خونی اصلی بدن را کاهش می‌دهد. برخی از این اختلالات شامل:
تنگی آئورت
آئورت بزرگترین شریان بدن است. تنگی آئورت می‌تواند باعث شرایط وخیم قلب در بارداری شود. این وضعیت حتی ممکن است در جفت (مجموعه از رگ‌های خونی تأمین کننده مواد غذایی و اکسیژن جنین) ایجاد شود. بنا به شدت این وضعیت، ممکن است راهکارهایی قبل از بارداری و در حین آن به مادر توصیه شود.
اختلالات پیچیده
این اختلالات شامل جابه جایی عروق بزرگ است. این به این معنی است که آئورت و رگ‌های ریوی به اشتباه به بطن‌های غیر مرتبط متصل شوند. در این موارد انجام جراحی لازم است. زیرا این شرایط حتی دریچه‌های ریوی و آئورت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین برای بارداری تهدید کننده است.
تترالوژی فالوت
این شرایطی است که شامل؛
- VSD،
- انسداد دریچه ریوی
- و پیکربندی غیرطبیعی آئورت است.
درمان معمولاً مانع پیشرفت بیماری تترالوژی فالوت می‌شود. با این وجود، درمان می‌تواند باعث ایجاد سوراخ در دریچه ریوی شود و این مشکل منجر به؛
- نارسایی قلبی
- اختلالات ریتم قلب می‌شود.
این بیماری باید قبل از بارداری درمان شود.
به طور کلی، اکثر زنان مبتلا به نقص قلبی مادرزادی، به ویژه کسانی که جراحی و عمل قلب باز داشته‌اند، می‌توانند با خیال راحت باردار شوند. با این حال،
نتیجه حاملگی و خطر عوارض بستگی دارد به؛
- نوع نقص قلب
- شدت علائم
- اختلال ماهیچه قلب
- اختلالات ریتم قلب
- پرفشاری خون ریوی همراه با بیماری ریه
بیماری دریچه و حاملگی
تنگی دریچه آئورت به معنای دریچه آئورت (دریچه بین بطن چپ و آئورت) مسدود شده یا سخت شده است. اگر تنگی شدید باشد، قلب بایستی سخت‌تر کار کند تا فشار خون افزایش یافته را از دریچه باریک پمپ کند. این، به نوبه خود، می‌تواند باعث بزرگ شدن بطن چپ (بخش اصلی برای پمپاژ خون را بزرگ کند – یک بیماری به نام هیپرتروفی) شود. با گذشت زمان، علائم نارسایی قلبی می‌تواند رخ دهد یا بدتر شود و خطر عوارض طولانی مدت را برای مادر افزایش دهد.
علل تنگی دریچه آئورت
یکی از علل شایع تنگی دریچه آئورت، بیماری دریچه آئورت دولتی است. این یک بیماری قلبی مادرزادی است که در آن بجای سه لت نرمال در دریچه تنها دو لت (که به آن cusps گویند) وجود دارد. لت‌ها باز و بسته می‌شود تا جریان خون در جهت درست هدایت شود و مانع از برگشت آن می‌شوند. بدون لت سوم، دریچه می‌تواند تنگ و یا سفت باشد.
درمان اختلال دریچه قلب در بارداری
زنان قبل از برنامه ریزی برای بارداری باید توسط یک متخصص قلب برای بیماری قلبی آئورت و دریچه‌های دو لتی آن ویزیت شوند. در برخی موارد، قبل از حاملگی، جراحی برای اصلاح اختلال دریچه‌ها انجام می‌شود.
تنگی دریچه میترال
این اختلال به معنای انسداد دریچه میترال (دریچه بین دهلیز چپ و بطن چپ) است. این بیماری اغلب ناشی از تب روماتیسمی است.
افزایش حجم خون و افزایش ضربان قلب که در دوران بارداری اتفاق می افتد، می‌تواند علائم ناشی از تنگی میترال را بدتر کند.
در اینگونه موارد بزرگ شدن دهلیز باعث؛
- ضربان قلب سریع
- ریتم غیر طبیعی قلب شود که بیماری فیبریلاسیون دهلیزی نامیده می‌شود.
علاوه بر این، این مشکل می‌تواند نشانه‌های نارسایی قلبی مانند؛
- تنگی نفس،
- ضربان قلب نامنظم،
- خستگی
- تورم / آدم) باشد.
همه این موارد می‌تواند خطرات قلب در بارداری را افزایش دهند.
درمان تنگی دریچه میترال قلب در بارداری
- مصرف دارو
- انجام جراحی مبتنی بر کاتر به نام بالون والوتومی
پرولاپس دریچه میترال
این نیز یک بیماری شایع است که معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کند یا نیاز به درمان ندارد. اکثر بیماران مبتلا به پرولاپس میترال، بارداری را خوب تحمل می‌کنند. اگر پرولاپس باعث نشت شدید (ایجاد سوراخ) شود، قبل از اینکه باردار شوید، ممکن است نیاز به درمان داشته باشید.
