درمان فشار خون ریوی | بهبود علایم فشار خون ریوی
با افزایش فشار در شریان‌های ریوی، بیماری فشار خون ریوی ایجاد می‌شود. درمان فشار خون ریوی به راحتی میسر نیست، اما پزشکان می‌توانند به بیمار در مدیریت وضعیت بیماری خود کمک کنند. درمان فشار خون ریوی علائم این بیماری را کاهش داده و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند.
علائم فشار خون ریوی
- احساس خستگی مداوم با کمترین فعالیتی
- احساس تنگی نفس به هنگام خواب
- رنگ آبی پوست به علت مخلوط شدن خون غنی از اکسیژن و فاقد اکسیژن
- افزایش ضربان قلب
عوارض پر فشاری خون ریوی
- لخته شدن خون در شریان‌های پایین بدن و حرکت آن‌ها به سمت شریان‌های ریوی
- افزایش ضربان قلب برای جبران کمبود اکسیژن در بدن که منجر به تپش قلب می‌شود
- خون ریزی در اثر افزایش جریان فشار خون
اطمینان از تشخیص صحیح بیماری
برای اطمینان از اینکه علائم، مربوط به بیماری فشار خون ریوی است یا نه، پزشک ابتدا از سابقه بیماری قلبی و خانوادگی بیمار سوال پرسیده و سپس از علائم، در آخر معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد. البته فوق تخصص اکو برای اطمینان از تشخیص بیماری تست‌هایی را برای بیمار توصیه می‌کند. از جمله این تست‌ها می‌توان به موارد پایین اشاره نمود:
تست اکوی قلب
استفاده از امواج فراصوت بی خطر برای ایجاد تصاویر زنده از ساختار قلبی و شریان‌های آن.
آزمایش خون
برای تشخیص افزایش فشار خون درون شریان‌ها
نوار قلب
استفاده از الکترود برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی قلب (حالت سیستول، دیاستول و حالت آرامش)
مانیتور هو‌لتر قلب
استفاده از الکترودهای همراه متصل به دستگاه کوچک کمری، برای اندازه گیری فعالیت قلبی برای مدت طولانی‌تر.
کاتتریزاسیون
انجام این تست با کمک لوله باریک متصل شونده به رگ کشاله ران یا بازو برای اندازه گیری فشار درون رگ‌ها و عکس برداری توسط ماده رنگی تزریق شده.
عکس برداری از قفسه سینه با اشعه ایکس
گرفتن عکس از قفسه سینه (قلب و دریچه های آن، شریان ها و ریه ها) با کمک پرتوهای ایکس.
پزشک با کمک نتایج حاصل از این تست‌ها، ابتدا در مورد صحت تشخیص بیماری اطمینان حاصل نموده و سپس روش درمانی مناسبی، برای درمان فشار خون ریوی، متناسب با شرایط بیمار انتخاب می‌کند.
در بیشتر موارد انتخاب روش مناسبی برای درمان فشار خون ریوی پروسه طولانی است. درمان فشار خون ریوی دشوار بوده و نیاز به مراقبت و پیگیری گسترده دارد. پزشک در صورتی که روشی انتخابی برای درمان فشار خون ریوی میسر نباشد، ان را تغییر می‌دهد.
زمانی که علت بیماری فشار خون ریوی به دلایل دیگری باشد، پزشک برای درمان فشار خون ریوی ابتدا عامل آن را بررسی کرده و آن را برطرف می‌کند.
درمان فشار خون ریوی
روش اول: داروها
رقیق کننده های خون (وازودیلاتور)
وازودیلاتورها رگ‌های خونی تنگ را باز می‌کنند. یکی از رایج‌ترین وازودیلاتراسیون ها برای پرفشاری خون ریه اپیپستنول ((Flolan Veletri است. یکی از عیوب اپوپستنول این است که اثر آن چند دقیقه طول می‌کشد.
این دارو به طور مداوم از طریق یک کاتتر داخل وریدی (IV) به وسیله یک پمپ کوچک که در کمر یا کتف قرار می‌گیرد، تزریق می‌شود.
عوارض جانبی بالقوه اپوپستنول عبارتند از:
- درد شانه
- تهوع
- اسهال
- گرفتگی عضلات پا
- درد و عفونت در محل کاتتر
درمان فشار خون ریوی با ایلوپروست
فرم دیگری از داروی رقیق کننده، ایلوپروست (Ventavis)است. این دارو را می‌توان ۶ تا ۹ بار در طول روز به کمک دستگاه نبولایزر استنشاق نمود. نبولایزر، دستگاهی است که داروها را تبخیر می‌کند. با توجه به این که این دارو استنشاق می‌شود، بنابراین به طور مستقیم وارد ریه می‌گردد.
عوارض جانبی مرتبط با ایلوپروست شامل:
- درد قفسه سینه
- سردرد
- حالت تهوع
- تنگی تنفس
ترپروستینیل (Remodulin، Tyvaso، Orenitram)
شکل دیگری از داروهای رقیق کننده بوده، که می‌تواند به تعداد چهار بار در روز مصرف شود. این دارو به صورت خوراکی، استنشاق و یا تزریق، مصرف می‌شود.
عوارض جانبی این دارو:
- سردرد
- تهوع
- اسهال
آنتاگونیست های گیرنده اندوتلین
این داروها اثر اندوتلین را معکوس می‌کند. این داروها علائم مربوط به پرفشاری خون ریوی را بهبود می‌بخشد. با این حال، اگر بیمار باردار است، نباید از این داروها استفاده کند. از عوارض این داروها می‌توان آسیب به کبد را نام برد. در صورت مصرف این داروها، باید کبد بیمار تحت کنترل ماهانه قرار بگیرد.
آنتاگونیست های گیرنده اندوتلین عبارتند از:
- بوستن (تراکلر)
- ماستیتان (اپسومیت)
- آمبریسنتان (Letairis)
سیلدنافیل و تادالافیل
این داروها گاهی برای درمان فشار خون ریوی استفاده می‌شوند. از این داروها برای باز کردن رگ‌های خونی ریه استفاده می‌شود. به این ترتیب خون به راحتی درون ریه جریان می‌یابد.
عوارض جانبی این داروها:
- درد معده
- سردرد
- مشکلات بینایی
مسدود کننده‌های کانال کلسیم با دوز بالا
این داروها مانع انقباض ماهیچه‌های عضلات دیواره عروق خونی می‌شود. آن‌ها شامل داروهایی نظیر:
- آملودیپین
- دیلیتازیم
- nifedipine یا Procardia
اگر چه مسدود کننده‌های کانال کلسیم می‌توانند مؤثر باشند، اما برای درمان فشار خون ریوی تعداد محدودی از بیماران، پاسخگو است.
محرک گینیلات سیکلاز (SGC)
محرک‌های حلقوی گینیلات سیکلاس (SGC) (Adempas) با اکسید نیتریک واکنش داده و به آرامی آرتروز ریه را برطرف کرده و فشار داخل شریان‌ها را کاهش می‌دهند. در صورت بارداری بیمار، این داروها نباید مصرف شوند. از عوارض آن‌ها می‌توان به سرگیجه یا حالت تهوع اشاره کرد.
داروهای ضد انعقاد
پزشک ممکن است برای درمان فشار خون ریوی، داروهای ضد انعقادی وارفارین (Coumadin, Jantoven) را تجویز کند تا از تشکیل لخته خون در داخل رگ‌های کوچک ریه جلوگیری کند. از آنجا که ضد انعقاد، مانع انعقاد طبیعی خون می‌شود، خطر عوارض خونریزی را افزایش می‌دهد.
وارفارین را دقیقاً همانطور که تجویز شده است ، باید مصرف کرد. زیرا وارفارین می‌تواند عوارض جانبی شدیدی را در صورت مصرف اشتباه، ایجاد کند. در صورت مصرف این دارو، پزشک باید آزمایش‌های دوره‌ای برای بررسی عملکرد وارفارین در بیمار را توصیه کند.
بسیاری از داروهای دیگر، مکمل‌های گیاهی و غذاها می‌توانند با وارفارین واکنش دهند، بنابراین مطمئن شوید که در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید، قبلاً با پزشک صحبت کرده‌اید.
دیگوکسین
دیگوکسین (لانوکین) می‌تواند باعث قوی شدن قلب برای پمپاژ خون شود. در صورتی که به آریتمی قلب مبتلا هستید، این دارو به کنترل ضربان قلب کمک می‌کند.
اکسیژن
ممکن است در صورتی که بیمار به مدت طولانی در ارتفاع بالا زندگی کرده و یا دارای اختلالات خواب است، پزشک برای درمان فشار خون ریوی از اکسیژن استفاده کند. بعضی از افراد مبتلا به فشار خون ریوی در نهایت برای مادام العمر نیاز به این روش درمانی دارند.
استفاده از جراحی برای درمان فشار خون ریوی
در صورتی که داروها نتوانند پر فشاری خون ریوی را درمان کنند، عمل قلب باز گزینه درمانی بعدی است. در این روش درمانی، جراحی بین حفره‌های بالایی قلب، دهلیزها انجام می‌شود تا فشار بر روی قسمت راست قلب را کاهش دهد.
از عوارض این روش درمان فشار خون ریوی می‌توان به آریتمی قلب اشاره کرد.
پیوند
در بعضی موارد، پیوند ریه ممکن است گزینه درمان بعدی باشد، مخصوصاً برای افراد جوانتر که مبتلا به فشار خون بالای شریان ریوی ایدیوپاتیک هستند.
خطرات عمده هر نوع پیوند عبارتند از:
- پس زدن پیوند توسط بدن
- عفونت شدید
- افسردگی (مصرف داروهای ضد افسردگی برای کاهش استرس پس زدن پیوند)
شیوه زندگی صحیح و درمان پرفشاری خون ریوی در خانه
گفتیم که اگرچه درمان پزشکی نمی‌تواند پرفشاری خون ریوی را درمان کند، اما می‌تواند علائم آن را کاهش دهد. تغییر سبک زندگی نیز می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند.
موارد زیر را در نظر داشته باشید:
به مقدار کافی استراحت کنید.
استراحت، خستگی ناشی از فشار خون ریوی را کاهش می‌دهد.
استراحت‌های کوتاه مدت، به هنگام انجام فعالیت ورزشی. انجام فعالیت بدنی، افراد مبتلا به فشار خون ریوی را بیشتر خسته می‌کند. اگر چه ورزش‌های ملایم مانند پیاده روی، برای افراد سالم مفید است، اما ورزش برای افراد مبتلا به فشار خون ریوی با محدودیت همراه است.
اجتناب از کشیدن سیگار
سیگار نه تنها برای درمان فشار خون ریوی مفید نخواهد بود، بلکه پروسه توقف قلب و ریه را سرعت می‌بخشد.
اجتناب از مصرف قرص‌های ضدبارداری
در صورتی که یک زن مبتلا به بیماری فشار خون ریوی و در سن بارداری هستید، از حاملگی اجتناب کنید. حاملگی می‌تواند برای شما و کودک خطرناک باشد. همچنین از مصرف داروهای ضدبارداری خودداری کنید، که می‌تواند خطر ابتلا به لخته‌های خون را افزایش دهد. با پزشک برای جایگزین‌های مناسب قرص‌های ضد بارداری مشورت کنید.
اجتناب از مسافرت یا زندگی در ارتفاع بالا
ارتفاع بالا می‌تواند علائم فشار خون ریوی را بدتر کند. افراد مبتلایی که در ارتفاع ۸۰۰۰ فوت (۲۴۳۸ متر) یا بالاتر زندگی می‌کنند، برای درمان فشار خون ریوی خود باید در ارتفاع پایین‌تر زندگی کنند.
اجتناب از شرایطی که فشار خون را بیش از حد کاهش می‌دهد.
اجتناب از نشستن در حمام داغ، سونا و یا گرفتن دوش آب داغ. این فعالیت‌ها فشار خون را کاهش می‌دهد و موجب خستگی یا حتی مرگ می‌شود. همچنین اجتناب از فعالیت‌هایی که باعث تنش طولانی مدت می‌شوند، مانند بلند کردن اجسام سنگین.
داشتن رژیم غذایی سالم با هدف سلامتی و وزن متعادل
- مصرف انواع مغزها
- انواع میوه‌ها و سبزیجات
- گوشت بدون چربی
- محصولات لبنی کم چرب
- اجتناب از مصرف چربی اشباع، چربی ترانس و کلسترول
- محدود کردن مصرف نمک
توصیه‌های مربوط به درمان فشار خون ریوی
- از پزشک در مورد تمام داروهای مصرفی برای اطلاع از عوارض مربوط به آن‌ها سوال کنید.
- دریافت واکسن‌های ضروری
- ممکن است پزشک واکسن انفولانزا را توصیه کند. زیرا این شرایط برای افراد مبتلا به پر فشار خون ریوی جدی است.
- تحت کنترل دائمی پزشک باشید.
