حمله قلبی چیست و چگونه در مقابل آن از خود مراقبت کنیم؟
اگر به تازگی دچار حمله قلبی شده اید و یا یکی از نزدیگام و عزیزان شما به این عارضه دچار شده است ممکن است که به شدت احساس نگرانی کنید. احتمالا سوالات زیادی دارید و می خواهید بدانید چه اتفاقی افتاده است؟ چه اقداماتی باید انجام دهید که دوباره به این عارضه دچار نگردید؟ در این مقاله قصد داریم راه های بهبودی و مراقبت های لازم برای گذر از این عارضه را به شما آموزش دهیم
قلب خود را بشناسید
قلب شما عضله ای حیاتی است که از آن به عنوان موتور بدن یاد می شود. قلب با پمپ کردن خون مواد لازم برای ادامه فعالیت حیاتی بدن شما را به سلول ها می رساند و مواد غیر قابل مصرف و زائد را از آن ها می گیرد. در شرایط عادی قلب شما در دقیقه ۷۰ بار می تپد.
حمله قلبی چیست؟
اگر برای یک ثانیه این عضله دچار مشکل شود، چه اتفاقی می افتد؟ تصور کنید ناگهان موتور محرک بدن از کار بیفتد؟ حمله قلبی، سکته قلبی یا آنفارکتوس میوکارد همگی نام های مختلف یک عارضه است. مرگ سلول ها در بخشی از قلب که به دلیل از بین رفتن جریان خون است. این نوع توقف گردش خون معمولا ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی اتفاق می افتد. عامل اصلی افت و یا از بین رفتن گردش خون در رگ ها، انسداد آن ها می باشد که موجب عدم رسیدن خون و مواد لازم کافی به سلول ها می گردد. این عارضه سالانه هزاران نفر را درگیر می نماید و باعث ایجاد مشکلاتی در روند زندگی آن ها و حتی مرگ می گردد. تنها راه جلوگیری از حمله قلبی اصلاح سبک زندگی است.
پس از حمله قلبی چه کنیم؟
حال که با حمله قلبی و دلایل آن شنا شدیم می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که اگر به این عارضه دچار شدیم باید چه کنیم؟ برای شروع بسیار مهم است که از خود مراقبت کنید تا دوباره دچار مشکلات قلبی نشوید. باید با برنامه ریزی درست سعی کنید به تقویت و بهبود سلامتی خود بپردازید.در اینجا از قول پزشکان و تحقیقات علمی معتبر توصیه هایی به شما خواهیم کرد که باید به عنوان بخشی از زندگی شما پس از حمله قلبی باشند.
کار هایی که نباید بلافاصله پس از حمله قلبی انجام دهیم
پرهیز از فعالیت های سنگین به نحوی که باعث فشار بر قلب گردد. همچنین فعالیت هایی که باعث تنگی نفس و ایجاد حس درد در قفسه سینه می شود. بعد از غذا استراحت کنید و به انجام فعالیت نپردازید. از قلب و قفسه سینه خود در مقابل سرما محافظت نمایید. مصرف چای، قهوه و به طور کلی نوشیدنی های کافئین دار را محدود کنید. تا چند روز پس از حمله قلبی از حمام کردن با آب خیلی گرم و یا خیلی سرد بپرهیزید. تا چند هفته از رانندگی دوری کنید.بعد از مدتی می توانید سوار ماشین خود بشوید اما بدانید که نباید طولانی مدت رانندگی کنید.
داروها را به موقع مصرف کنید
پس از اینکه از بیمارستان مرخص شده و به خانه می روید، پزشک معالج شما بسته به نوع تشخیص خود دارو هایی را در اختیار شما قرار می دهد. این دارو ها به دو دسته تقسیم می گردد. دسته اول دارو هایی هستند که باعث کاهش و از بین رفتن علائم فعلی شما می شوند. دسته دوم دارو هایی هستند که باعث می شوند ریسک حملات قلبی در آینده برای شما کاهش یابد. به عنوان مثال آسپرین می تواند به پیشگیری از لخته شدن خون در آینده کمک نماید. داروهای خود را به درستی بشناسید و اسامی آن ها را به یاد داشته باشید. همچنین همیشه آن ها را همراه خود داشته باشید تا اگر زمانی دچار مشکلی شدید دیگران بتوانند به شما کمک کنند. در نهایت باید دارو های خود را به به طور مستقیم و در زمان های تعیین شده مصرف نمایید.
برنامه های توانبخشی قلبی خود را انجام دهید
در مواردی که به بافت قلب آسیب رسیده باشد پزشک به شما برنامه ای برای توانبخشی قلبی ارائه می کند.این برنامه های توانبخشی که شامل تمرینات و برنامه تغذیه ای است، برای بهبود در عملکرد قلب شما طراحی شده و باید به صورت مستمر و تا زمانی که پزشک شما صلاح بداند انجام گردد. بیشتر برنامه های توانبخشی قلب از سه بخش تشکیل شده است:
- ورزش به سرپرستی یک متخصص ورزش مجاز،
- کلاس هایی در مورد چگونگی کاهش خطر بیشتر مشکلات شما و حمایت از مقابله با استرس ،
- اضطراب و افسردگی
به طور مرتب به دیدن پزشک خود بروید
اغلب افراد فکر می کنند پس از مرخص شدن از بیمارستان دیگر نیازی نیست تا با پزشک معالج خود دیدار داشته باشند. این تصور کاملا غلط است. به طور مستمر و هفتگی به دیدن دکتر خود بروید تا با انجام آزمایشات و گرفتن نوار های قلبی منظم، سنجش فشار خون و ضربان قلب روند بهبود و پیشرفت شما زیر نظر باشد. این روند معمولا ۵-۸ هفته پس از حمله قلبی ادامه خواهد داشت.
عجله نکنید به زودی به زندگی عادی خود بر می گردید
پس از حمله قلبی نیاز دارید تا نکاتی مربوط به فعالیت های روزانه و تغذیه ای را رعایت کنید تا دوباره بتوانید به زندگی عادی خود برگردید. پس عجله نکنید آرام آرام پیش روید تا به قلب شما فشار وارد نشود. به توصیه های پزشک خود عمل کنید و کمال همکاری را با آن ها داشته باشید. اگر روند درمان شما به درستی پیش رود به سرعت به زندگی عادی خود بر می گردید به طوری که حتی ممکن است دیگر تجربه حمله قلبی را نداشته باشید. گاهی اوقات بیماران متوجه این موضوع نیستند چه قدر می تواندد با تغییر در سبک زندگی، شانس خود برای حمله دیگر را به صفر برسانند.
به احساسات خود اهمیت دهید
بسیار طبیعی است که بعد از یک حمله قلبی احساساتی مانند ترس، افسردگی، عدم پذیرش شرایط، اضطراب و استرس داشته باشید.ممکن است حس کنید چیز های که قبلا دوست داشتید را دیگران نمی خواهید و یا از بودن با دیگران اجتناب کنید. این احساسات می توانند بر روی روند طبیعی زندگی شما، کار و بهبود شما تاثیر گذار باشند. شاید نیاز باشد تا با یک روانشناس صحبت کنید و از او کمک بخواهید تا به شما کمک کند احساسات منفی خود را پشت سر بگذارید. همچنین به خانواده و اطرافیان خود اجازه دهید تا از وضعیت شما آگاه باشند تا بتوانند به نحوه صحیح به شما کمک کنند.
شروع به ایجاد تغییر کنید
هر آن چیزی که در گذشته انجام می دادید باعث شده تا امروز دچار عارضه های قلبی شوید. پس اولین قدم پس از حمله قلبی تغییر سبک زندگی در تمامی جهات است. باید بدانید که این تغییرات نیاز به پایداری دارند.اینکه توصیه های پزشک خود را چند هفته و یا حتی چند ماه انجام دهید، سپس آن ها را به دست فراموشی بسپارید نمی تواند ریسک حملات بعدی را از شما بگیرد.
توصیه هایی برای سبک زندگی سالم
دخانیات را کنار بگذارید:
مصرف دخانیات عامل اصلی افزایش خطر بیماری های قلبی است. به دیواره رگ های خونی آسیب های جبران ناپذیری وارد می کند. در سیستم گردش خون اختلال ایجاد می نماید و اجازه نمی دهد خون و اکسیژن کافی به اندام های شما برسد. مصرف دخانیات باعث ایجاد غلظت خون که اصلی ترین عامل حملات قلبی است، می شود. نیکوتین که ماده اصلی شیمیایی موجود در دخانیات است فشار خون را بالا می برد. از دود دست دوم پرهیز کنید.زمانی که شما در معرض دود سیگار شخص دیگری قرار دارید اصطلاحا در حال استنشاق دود دست دوم هستید که می تواند به اندازه خود دخانیات مضر باشد. با کمک پزشک خود و مراکز تخصصی اقدام به ترک اصولی و بدون بازگشت دخانیات نمایید.
فشار خون خود را کنترل نمایید:
فشار خون بالا باعث ایجاد فشار بر روی قلب و رگ های خونی می گردد. در مورد راه های کاهش فشار خون حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایید چرا که ممکن است برای کنترل آن نیاز به تجویز دارو داشته باشید. ورزش منظم، کم نمک بودن رژیم غذایی و کاهش وزن از راه های موثر و عمومی کاهش فشار خون می باشد.
کلسترول خود را کنترل نمایید:
دو نوع کلسترول وجود دارد.لیپوپروتئینهای با چگالی بالا(HDL) که برای شما “خوب” و لیپوپروتئینهای با چگالی کم(LDL) که برای شما “بد” هستند. کلسترول بیش از حد “بد” در خون شما خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. اگر دچار حمله قلبی شده اید ، پزشک شما داروهایی را برای کمک به کنترل سطح کلسترول برای شما تجویز می کند. همچنین رژیم غذایی مناسب و ورزش در کنترل سطح کلسترول بسایر اهمیت دارد.
بررسی دیابت:
دیابت نوعی بیماری است که با سطح هورمون انسولین شما ارتباط دارد. اگر بدن شما انسولین تولید نکند ، می توانید به دیابت نوع ۱ مبتلا شوید. اگر بدن شما به اندازه کافی انسولین تولید نکند یا به درستی از آن استفاده نکند ، می توانید دیابت نوع ۲ مبتلا باشید. ابتلا به دیابت خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد. درباره دیابت با پزشک خود مشورت نمایید. اگر مبتلا به دیابت هستید، آن ها می توانند به شما در ایجاد برنامه ای برای مدیریت شرایط کمک کنند.
ورزش کنید:
قلب هم یک عضله است و مانند سایر عضلات بدن با ورزش منظم می تواند آن را تقویت نمود. پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری، و شنا از جمله این ورزش ها است. ورزش می تواند به قلب شما کمک نماید تا پمپاژ خون بهتری داشته و اکسیژن بیشتری به اندام ها برساند.این موضوع می تواند سطح کلسترول و فشار خون شما را کاهش دهد. همچنین به رفع استرس و اضطراب کمک می کند.ورزش اصولی منجر به کاهش وزن خواهد شد که از عوامل موثر در کاهش مشکلات قلبی است.
از دست دادن تنها %۱۰ از وزن بدن می تواند به شکل چشمگیری ریسک بیماری های قلبی را کاش دهد. اما باید در نظر داشته باشید که برای شروع مجدد ورزش پس از حمله قلبی حتما باید با پزشک خود مشورت نمایید و با برنامه ای متناسب با شرایط خود ورزش را شروع کنید. در نظر داشته باشید که مهمترین مسئله در تمرینات ورزشی و اثر بخشی آن ها نظم است.سعی کنید برنامه خود را در هفته و روز های مشخص تکرار نمایید.
رژیم غذایی قلب سالم بگیرید:
غذایی که می خورید مستقیما بر جریان خون شما تاثیر می گذارد.رژیم غذایی سرشار از چربی های بد (اشباع و چربی های ترانس) می توانند باعث ایجاد پلاک در شریان های شما شود. پلاک ها باعث کندی و یا حتی جلوگیری از جریان خون به قلب شما می شود و با گذشت زمان می تواند شریان ها را مسدود و نارسایی قلبی ایجاد کند. غذا های کم کلسترول به رژیم خود اصافه نمایید. میوه و سبزیجات بیشتری بخورید.از گوشت سفید مثل ماهی و مرغ به جای گوشت قرمز استفاده کنید. در مصرف لبنیات کم چرب را بر پر چرب ترجیح دهید. به جای خودن فست فود ها و غذاهای رستورانی خود آشپزی نمایید.
از مصرف شکر و نمک نیز به شدت پرهیز نمایید.برای رعایت اصولی مطالب گفته شده حتما با متخصص های تغذیه مشورت نمایید و از آن ها بخواهید که بر روی تغییر رژیم غذایی شما به نحوی که منطقی و قابل انجام باشد، کار کند.
سطح استرس خود را مدیریت کنید:
افسردگی، اضطراب و استرس از عواملی هستند که خطر ابتلا به بیماری های قلبی را به شدت افزایش می دهند. پس به سلامت روان خود اهمیت دهید. از رفتن به جلسات با روانشناس اجتناب نکنید. در مواری که نیاز است حتی به روانپزشک نیز مراجعه کنید تا با دارو درمانی بتوانید مدیریت بهتری بر سطح استرس خود داشته باشید.
موضوعاتی که باید در نظر داشته باشید
اگر دچار حمله قلبی شدید باید بدانید که بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به مشکلات قلبی هستید. شناخت علائم هشدار دهنده بیماری های قلبی بسیار مهم است. در صورت بروز علائم زیر باید مراقبت های اضطراری انجام دهید و یا حتی به پزشک خود مراجعه کنید.این علائم ممکن است هنگام استراحت و فعالیت های روزانه اتفاق بیفتد:
- درد قفسه سینه (آنژین)
- احساس فشار در بازو ها، گردن، فک یا معده
- تنگی نفس در مسافت هایی که قبلا این حالت به شما دست نمی داد
- تنگی نفس هنگام خواب و یا حملات تنگی نفس شبانه
- سرگیجه، ضعف یا غش کردن
- پوست کمرنگ و تعریق زیاد
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- حالت تهوع و استفراغ
- تورم و یا درد در پاها
- خستگی ناگهانی
- تورم در مچ پا
در پایان باید بدانید که حمله قلبی دلیلی بر دور شدن از روال عادی زندگی و کارهایی که دوست دارید، نیست. بلکه نشانه ای است که باید سلامت جسمی خود را جدی تر بگیرید و آن را در اولویت قرار دهید.