بیماری های قلبی عروقی CVD چیست؟

بیماری قلبی و عروقی (CVD) یک اصطلاح عمومی برای شرایطی است که قلب و عروق خونی را تحت تأثیر قرار می‌دهدو باعث بروز انواع بیماری‌ها می‌گردد. این بیماری معمولاً با افزایش ذخایر چربی داخل شریان‌ها (آترواسکلروز) و افزایش خطر لخته شدن خون همراه است.

 

همچنین می‌تواند با آسیب به شریان‌ها در اندام‌هایی نظیر مغز، قلب، کلیه‌ها و چشم همراه باشد.

 

بیماری قلبی و عروقی یکی از علل اصلی مرگ و ناتوانی در اغلب کشورها است، اما اغلب می‌توان از طریق مدیریت سبک زندگی به صورت سالم، از آن پیشگیری کرد.

 

انواع بیماری قلبی و عروقی

انواع مختلفی از بیماری‌های قلبی و عروقی وجود دارد. چهار نوع اصلی آن در زیر شرح داده شده‌اند.

 

بیماری قلبی و عروقی

بیماری قلبی و عروقی هنگامی رخ می‌دهد که جریان خون غنی از اکسیژن به عضله قلب کاهش یابد یا مسدود شود.

 

در نتیجه باعث فشار بر قلب می‌شود و می‌تواند منجر به:

 

آنژین صدری

 

آنژین یا درد قفسه سینه ناشی از جریان خون محدود به عضله قلب است.

 

حمله قلبی

هنگامی رخ می‌دهد که ناگهان جریان خون به سمت عضله قلب مسدود شود.

 

نارسایی قلب

این عارضه باعث عدم جریان خون کافی به سایر قسمت‌های بدن می‌شود.

 

 

 

سکته مغزی و TIA ها

 

سکته مغزی

زمانی که جریان خون به سمت بخشی از مغز دچار اختلال می‌شود، باعث آسیب به مغز می‌شود و گاهی نیز موجب مرگ مغزی می‌گردد.

 

حمله ایسکمیک گذرا TIA

در حمله ایسکمیک گذرا که با نام مینی سکته نیز نامیده می‌شود، زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به سمت مغز به طور موقتی قطع شود.

 

علائم اصلی سکته مغزی یا TIA را می‌توان با کلمه FAST نشانه گذاری کرد که عبارت است از:

 

صورت face) F)

در سکته ممکن است که عضلات صورت توانایی خود را از دست بدهند. بنابراین ممکن است که بیمار نتواند لبخند بزند یا دهان و چشم بیمار دچار اختلال شود.

 

بازوها arms)  A)

ممکن است که فرد بیمار نتواند دست‌های خود را تکان دهد و آن‌ها را بالا بیاورد. حتی ممکن است که این ضعف در یکی از دست‌ها رخ دهد.

 

سخنرانی speech)  S)

به هنگام صحبت کردن ممکن است که بیمار دچار مشکل شودد و یا اصلاً نتواند صحبت کند.

 

زمان time)  T)

با مشاهده این علائم یا یکی از آن‌ها، زمان آن است که هرچه سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید.

 

 

بیماری شریانی محیطی

بیماری شریانی محیطی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون یکی از عروق به سمت اندام‌ها یا پاها مسدود شود.

 

که این بیماری باعث عوارض گفته شده در پایین می‌شود:

 

• گرفتگی یا درد پا می‌شود؛ که به هنگام راه رفتن بدتر شده و با استراحت این درد بهتر خواهد شد.
• ریزش موهای روی پا و ساق پا
• بی حسی یا ضعف در پاها
• زخم‌های پایدار (زخم‌های باز) بر روی پاها و ساق پا

 

بیماری آئورت

• بیماری آئورت شرایطی است که بر آئورت اثر می‌گذارد. آئورت بزرگترین رگ خونی در بدن است که، خون را از قلب به قسمت‌های مختلف بدن منتقل می‌کند.
• یکی از شایع‌ترین بیماری‌های آئورت، آنوریسم آئورت است که در آن آئورت تضعیف شده و دچار ورم می‌شود.
• این بیماری معمولاً نشانه‌ای ندارد، اما با نادیده گرفتن و عدم درمان به موقع می‌تواند باعث خونریزی شدید شده و برای ادامه زندگی تهدید کننده شود.

 

 

علل بیماری قلبی و عروقی CVD

علت دقیق CVD مشخص نیست، اما موارد زیادی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را افزایش دهد. مجموعه این فاکتورها “عوامل خطر” نامیده می‌شود.

 

فاکتورهای خطرناکی که باعث پیشرفت بیماری قلبی و عروقی می‌شود:

 

سن بالا

در صورتی که بالای ۴۰ سال سن دارید، لازم است که هر ۵ سال توسط پزشک متخصص قلب خوب چکاپ شوید .

 

فشار خون بالا

فشار خون بالا (پرفشاری خون) یکی از مهمترین عوامل خطر برای بیماری قلبی و عروقی است. اگر فشار خون بیش از حد بالا باشد، باعث آسیب به عروق خونی خواهد شد.

 

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن و مصرف سایر دخانیات نیز یک عامل خطر مهم برای CVD است. مواد مضر در تنباکو می‌تواند عروق خونی را تضعیف کند.

 

کلسترول بالا

کلسترول یک ماده چرب موجود در خون است. در صورت بالا بودن کلسترول ممکن است که منجر به تنگ شدن عروق خونی و در مواردی انسداد آن‌ها شود. بنابراین تنگی عروق خون رسانی به قلب و مغز را دچار اختلا خواهد کرد.

 

دیابت

دیابت اختلالی است که باعث می‌شود سطح قند خون بیش از حد بالا باشد.

 

• سطح قند خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی آسیب برساند و باعث انسداد آن‌ها شود.
• بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که چاقی همچنین از فاکتورهای خطرناک بیماری قلبی و عروقی است.

 

عدم فعالیت

عدم فعالیت و ورزش نکردن باعث:

• فشار خون بالا
• سطح کلسترول بالا
• اضافه وزن می‌شود.

 

• ورزش منظم به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند.
• ورزش در کنار رژیم غذایی سالم می‌تواند باعث تناسب وزن شود.

 

اضافه وزن یا چاقی

داشتن اضافه وزن یا چاقی خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را افزایش می‌دهد که هر دو عامل، برای بیماری قلبی و عروقی خطرزا هستند.

 

افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی با:

 

شاخص توده بدنی BMI 25 یا بالاتر

 

سابقه خانوادگی بیماری قلبی و عروقی

اگر سابقه خانوادگی CVD دارید، خطر ابتلا به آن نیز افزایش می‌یابد.

 

از چه مواردی برای اطمینان از اینکه سابقه خانوادگی بیماری قلبی و عروقی استفاده می‌شود؟

 

• ابتلای پدر یا برادر قبل از ۵۵ سالگی به CVD
• ابتلای مادر یا خواهر به بیماری قلبی و عروقی قبل از ۶۵ سالگی

در صورت داشتن سابقه خانوادگی CVD با پزشک آن را مطرح کرده و فشار خون و قند خون خود را بررسی کنید.

 

 

سایر عوامل خطر

عوامل دیگری که خطر ابتلا به CVD را تحت تأثیر قرار می‌دهد عبارتند از:

 

سن بالا

بیماری قلبی و عروقی در افراد بالای ۵۰ سال رایج است و این سن خطر ابتلا به آن را افزایش می‌دهد.

جنسیت

بیشتر احتمال دارد که مردان، نسبت به زنان، در سنین پایین‌تر به این بیماری مبتلا شوند.

رژیم غذایی

رژیم غذایی نامناسب می‌تواند به کلسترول بالا و فشار خون بالا منجر شود.

 

 

راه‌های پیشگیری از  بیماری قلبی و عروقی CVD

یک شیوه زندگی سالم می‌تواند خطر ابتلا به CVD را کاهش دهد. در صورت ابتلا به بیماری قلبی و عروقی سعی کنید که روند سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید تا احتمال این بیماری کاهش یابد.

 

اجتناب از سیگار کشیدن

در صورتی که سیگار می‌کشید، برای کاهش خطر بیماری قلبی، سعی کنید که هر چه زودتر آن را ترک کنید. کمک گرفتن از مشاوران هم می‌تواند داروهای مناسب برای ترک سیگار را به شما پیشنهاد کند.

 

داشتن رژیم غذایی مناسب

داشتن رژیم غذایی متعادل به سلامت قلب کمک خواهد کرد.

 

یک رژیم مناسب شامل:

 

• استفاده از غذاهایی با چربی اشباع کمتر ؛ شامل منابع سالم‌تر چربی مانند ماهی‌ها، آجیل، انواع مغزها و روغن زیتون
• مصرف نمک کمتر؛ استفاده از نمک به مقدار ۶ گرم (۱ قاشق چای خوری) در روز
• مصرف قند کمتر
• استفاده از فیبر بیشتر
• مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات؛ حداقل ۵ عدد میوه و کمی سبزی در روز بخورید

 

منظم ورزش کنید

به بزرگسالان توصیه می‌شود که حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت متوسط  در هفته داشته باشند، مانند دوچرخه سواری و پیاده روی سریع. در صورتی که برای شما دشوار است می‌توانید ورزش کردن را با دقیقه‌های کمتر و سبک‌تر، آن گونه که با آن راحت هستید، شروع کنید و به مرور آن را افزایش دهید.

 

حفظ وزن سالم

در صورتی که چاق هستید یا اضافه وزن دارید، ترکیبی از ورزش منظم و رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. هدف از کاهش وزن باید BMI کمتر از ۲۵ باشد. مشورت گرفتن از پزشک تغذیه برای رژیم غذایی صحیح و برنامه ورزشی مناسب برای کاهش وزن بسیار کمک کننده خواهد بود.

BMI؛ شاخصی برای اندازه گیری حجم بدن است که دو فاکتور مهم وزن و قد و سپس فاکتور جنسیت در آن تاثیر گذار است.

 

مصرف داروها برای کاهش خطر بیماری قلبی و عروقی

بعد از اطمینان پزشک برای ابتلا به بیماری CVD ممکن است که پزشک داروهایی را برای درمان بیمار تجویز کند.

روش اطمینان از بیماری قلبی و عروقی

انجام معاینات فیزیکی:

شنیدن صدای قلب با گوشی پزشکی، پزشک می‌تواند با کمک گوشی پزشکی صدای ناهنجار مربوط به آریتمی قلبی را تشخیص دهد.

نوار قلب:

استفاده از الکترود برای ثبت فعالیت الکتریکی قلبی از طریق قفسه سینه، نتایج حاصل به صورت امواج P, QRS, T روی کاغذ نواری شکل ثبت می‌شود که با تغییر در فواصل بین این امواج یا ارتفاع هر یک نوع بیماری قلبی و عروقی تشخیص داده خواهد شد.

هول‌تر مانیتور قلب:

عملکردی مشابه نوار قلب دارد. اما از این هولتر برای آنالیز فعالیت الکتریکی قلب برای چند روز استفاده می‌شود. زیرا به علت کوچکی این دستگاه توسط بیمار قابل حمل خواهد بود. همینطور نتایج را در حافظه خود ذخیره می‌کند.

اکوکاردیوگرافی:

استفاده از امواج الترا سوند برای تولید امواج پرانرژی برای عبور دادن از بافت‌های مختلف و رساندن امواج به قلب، بار دیگر امواج توسط مبدل دستگاه اکوکاردیوگرافی جمع آوری شده و برای آنالیز نتایج، به دستگاه فرستاده می‌شود. نتایج حاصل توسط متخصص و کارشناس مجرب قابل تفسیر است.

و اما داروهایی که برای بیماری قلبی و عروقی معمولاً تجویز می‌شود:

• استاتین ها برای کاهش میزان کلسترول خون،
• آسپرین با دوز کم برای جلوگیری از لخته شدن خون
• قرص‌های کاهش دهنده فشار خون