ناراحتی قلبی | انواع ناراحتی قلبی و علل بیماری های قلبی عروقی
ناراحتی قلبی طیف وسیعی از شرایطی که قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهد توصیف می‌شود. بیماری‌های تحت چرخه ناراحتی قلبی شامل بیماری‌های شریان‌های ریوی، مانند بیماری عروق کرونر، مشکلات ریتم قلب (آریتمی قلب) نقص‌هایی که در زمان تولد وجود دارد (نقص‌های قلبی مادرزادی) است.
اصطلاح “ناراحتی قلبی” اغلب به معنای “بیماری قلبی عروقی” تعبیر می‌شود. بیماری قلبی عروقی به طور کلی به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن رگ‌های خونی باریک شده یا مسدود می‌شود که می‌تواند منجر به حمله قلبی، درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا سکته مغزی شود. سایر بیماری‌های قلبی، مانند بیماری‌هایی که عضله قلب، دریچه‌ها یا ریتم قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهند نیز به عنوان ناراحتی قلبی شناخته می‌شوند.
بسیاری از انواع ناراحتی قلبی را می‌توان با انتخاب شیوه زندگی سالم از بین برد.
علائم ناراحتی قلبی
علائم بیماری قلب بستگی به نوع ناراحتی قلبی دارد.
علائم ناراحتی قلبی در رگ‌های خونی (بیماری آترواسکلروز)
علائم بیماری قلبی عروقی ممکن است برای مردان و زنان متفاوت باشد. به عنوان مثال، مردان بیشتر احتمال دارد که درد قفسه سینه داشته باشند. زنان بیشتر احتمال دارد علائم دیگری را همراه با ناراحتی قفسه سینه مانند تنگی نفس، حالت تهوع و خستگی شدید داشته باشند.
به طور کلی علائم عبارتند از:
- درد قفسه سینه، تنگی قفسه سینه، فشار قفسه سینه، ناراحتی قفسه سینه (آنژین)
- تنگی نفس
- درد، بی حسی، ضعف یا سردی در پاها در صورتی که رگ‌های این نواحی بدن تنگ شوند
- درد در گردن، فک، گلو و یا پشت
ممکن است بیماری قلبی عروقی تشخیص داده نشود تا زمانی که؛
- حمله قلبی،
- آنژین،
- سکته مغزی یا نارسایی قلبی بروز نماید.
علائم ناراحتی قلبی ناشی از ضربان قلب غیر طبیعی (آریتمی قلبی)
آریتمی قلبی در واقع همان ضربان غیرطبیعی قلب است. ریتم قلب ممکن است بیش از حد سریع، خیلی کند و یا نامنظم باشد. علائم آریتمی قلب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- لرزش در قفسه سینه
- ضربان قلب سریع (تاکیکاردی)
- ضربان قلب کم (برادی کاردی)
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سبک سری
- کمردرد (انسنکوپیک) یا خستگی
علائم ناراحتی قلبی ناشی از نقص قلب
نقص مادرزادی، نقص‌هایی هستند که به هنگام تولد همراه نوزاد بوده و کمی بعد از تولد آشکار می‌شوند. علائم نقص قلبی در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- رنگ کبود یا رنگ آبی پوست (سیانوز)
- تورم در پاها، شکم یا مناطق اطراف چشم
- تنگی نفس به هنگام تغذیه
نقایص مادرزادی قلبی اغلب در زمان کودکی تا دوران بزرگسالی تشخیص داده نمی‌شود. علائم و نشانه‌های نقص مادرزادی قلبی که عموماً تهدید کننده زندگی نیستند عبارتند از:
- تنفس راحت به هنگام فعالیت یا استراحت
- خستگی به هنگام فعالیت یا ورزش
- تورم در دست، مچ پا یا پا
نشانه‌های ناراحتی قلبی ناشی از عضله قلب ضعیف (کاردیومیوپاتی)
در مراحل اولیه بیماری قلبی، ممکن است علائمی وجود نداشته باشد. اما با پیشرفت بیماری، علائمی بروز می‌یابد که عبارتند از:
- احساس فشار در قفسه سینه به هنگام تنفس در زمان استراحت
- تورم پاها، مچ پا و پاها
- خستگی
- ضربان قلب سریع، آهسته یا احساس لرزش در قلب
- سرگیجه، سبک سری و خستگی
علائم بیماری قلب ناشی از عفونت قلب
اندوکاردیت، عفونتی است که بر غشای داخلی جدا کننده دریچه‌های قلبی تأثیر می‌گذارد. علائم عفونت قلب شامل موارد زیر می‌باشد:
- تب
- تنگی نفس
- ضعف یا خستگی
- تورم در پاها یا شکم
- تغییرات در ریتم قلب
- سرفه خشک یا مداوم
- بثورات پوستی یا لکه‌های غیر معمول
علائم ناراحتی قلبی ناشی از نقص در دریچه‌ها
قلب دارای چهار دریچه (دریچه آئورت، میترال، ریه و سه لختی) بوده که نزدیک به پیام الکتریکی قلب برای جریان خون باز است. دریچه‌ها ممکن است با شرایط مختلفی نظیر موارد زیر دچار آسیب شوند:
- باریک شدن عروق (تنگی مجرا)،
- نشت خون (بازگشت خون یا ناتوانی در انتقال خون)
- بسته شدن نابه هنگام (شلی دریچه)
علائم نارحتی قلبی در اثر نقص دریچه‌ها، به طور کلی عبارتند از:
- خستگی
- تنگی نفس
- ضربان قلب نامنظم
- احساس سوزش پاها یا مچ پا
- درد قفسه سینه
- سرگیجه (سینوکوپ)
زمان مراجعه به پزشک
در صورت داشتن هر یک از علائم مربوط به ناراحتی قلبی باید به متخصص قلب خوب مراجعه کرد.
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه
درمان ناراحتی قلبی که زود تشخیص داده شود، راحت‌تر است. بنابراین در صورتی که سابقه بیماری قلبی خانوادگی دارید، با پزشک در مورد شرایط خود صحبت کنید.
علل ناراحتی قلبی
قلب این اندام عضلانی، پمپ بدن بوده که به اندازه مشت دست است. قلب در وسط قفسه سینه و کمی متمایل به چپ قرار دارد. این اندام به دو قسمت چپ و راست تقسیم می‌شود. تقسیم قلب به دو قسمت، از مخلوط شدن خون غنی از اکسیژن با خون فاقد اکسیژن جلوگیری می‌کند.
سمت راست قلب، شامل دهلیز راست و بطن راست، خون را از طریق شریان‌های ریوی به ریه‌ها منتقل می‌کند.
در ریه‌ها با تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن، خون تازه می‌شود.
خون غنی از اکسیژن پس از ورود به سمت چپ قلب، از دهلیز چپ و سپس بطن چپ عبور می‌کند.
قسمت چپ قلب، خون را از طریق آئورت پمپاژ می‌کند تا اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز را در سراسر بدن تأمین کند.
دریچه‌های قلب
چهار دریچه در قلب، مانع از عبور خون شده و تنها زمانی که نیاز باشد باز شده و راه عبور جریان خون را باز می‌گذارند. برای عملکرد درست قلب،
- دریچه‌ها باید به درستی شکل گرفته باشند،
- باید به طور کامل باز شوند
- حتی باید محکم بسته شود تا خون نشت نکند.
چهار دریچه قلبی عبارتند از:
- سه لختی
- میترال
- ریه
- آئورت
ضربان قلب
- در طول انقباض قلب (سیستول)، بطن‌ها منقبض شده و خون را به سمت شریان‌های ریوی و بدن می‌فرستند.
- در طول استراحت (دیاستول)، بطن‌ها توسط خونی که از حفره‌های بالایی (دهلیز راست و چپ) می‌آید، پر می‌شوند.
سیستم الکتریکی قلب
بافت هادی قلب در واقع موجب ضربان قلب شده و تبادل پیوسته خون غنی از اکسیژن با خون فاقد اکسیژن را کنترل می‌کند. مجموع این فعالیت‌ها فرد را زنده نگه می‌دارد.
فعالیت الکتریکی در بالای دهلیز راست (گره سینوسی) شروع می‌شود و از راه‌های تخصصی (گره دهلیزی-بطنی) به بطن‌ها رسیده و سیگنال الکتریکی پمپاژ را بدر سراسر قلب منتقل می‌کند.
بافت هادی قلب، ضربان قلب را در یک ریتم هماهنگ و طبیعی نگه می‌دارد و به این ترتیب گردش خون را حفظ می‌کند.
تنوع ناراحتی قلبی
علل بیماری‌های قلبی از نوع ناراحتی متفاوت است.
علل بیماری قلبی عروقی
در حالی که بیماری قلبی عروقی می‌تواند به مشکلات مختلف قلب یا رگ‌های خونی اشاره کند، این اصطلاح اغلب به معنی آسیب رساندن به قلب یا عروق خونی توسط آترواسکلروز، ایجاد پلاک چربی در شریان‌ها است. که باعث ضخیم شدن و سفت شدن دیواره‌های شریانی شده و می‌تواند جریان خون از طریق شریان‌ها به اندام‌ها و بافت‌های بدن را مسدود کند.
آترواسکلروز نیز شایعترین علت بیماری قلبی عروقی است. این ناراحتی قلبی می‌تواند به علت مشکلات قابل اصلاح، مانند:
- رژیم غذایی نامناسب،
- ورزش نکردن،
- اضافه وزن و چاقی
- وسیگار کشیدن باشد.
علل آریتمی قلبی
علل شایع ریتم‌های غیر طبیعی قلب (آریتمی) یا شرایطی که می‌توانند منجر به آریتمی شوند عبارتند از:
- نقص‌های قلبی مادرزادی
- بیماری عروق کرونر
- فشار خون بالا
- دیابت
- سیگار کشیدن
- مصرف بیش از حد کافئین
- سوء مصرف دارو
- استرس
- برخی از داروهای بدون نسخه، داروهای تجویزی، مکمل‌های غذایی و داروهای گیاهی
- ناراحتی قلبی مربوط به دریچه‌ها باشد.
در قلب غیرطبیعی یک فرد، عدم ایجاد سیگنال الکتریکی یا عدم انتقال آن می‌تواند آریتمی قلبی را ایجاد کند.
علل نقص‌های مادرزادی قلب
نقص مادرزادی قلب معمولاً در حالی که نوزاد در رحم است، به وجود می‌آید. نقص‌های قلبی می‌توانند:
- به محض رشد قلب،
- حدود یک ماه پس از تخمک گذاری،
- توسعه یافته و باعث تغییر جریان خون در قلب شوند.
- همچنین برخی از شرایط پزشکی، داروها و ژن‌ها ممکن است در ایجاد نقایص قلبی نقش داشته باشند.
نقص‌های قلبی در بزرگسالان نیز می‌تواند رشد کند. با گذشت زمان، ساختار قلب می‌تواند تغییر کند و موجب نقص قلب شود.
علل ناراحتی قلبی کاردیومیوپاتی
علت کاردیومیوپاتی، ضخیم یا بزرگ شدن عضله قلب ممکن است بستگی به نوع آن داشته باشد:
علت ایجاد شایعترین نوع بزرگ شدن قلب یا کاردیومیوپاتی اغلب ناشناخته است. که ممکن است ناشی از:
- کاهش جریان خون به قلب (بیماری‌های قلبی ایسکمیک)
- ناشی از آسیب بعد از حمله قلبی،
- وراثت
- عفونت‌ها،
- سموم و داروهای خاص باشد.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
در این نوع ناراحتی قلبی، عضله قلب به طور غیر طبیعی ضخیم است. علت ایجاد کننده معمولاً ارثی است. و یا همچنین می‌تواند در طول زمان به دلیل فشار خون بالا و یا پیری ایجاد شود.
کاردیومیوپاتی محدود کننده
علت این نوع ناراحتی قلبی که موجب سفت شدن عضله قلبی و از بین رفتن خاصیت الاستیسیته آن می‌شود، شناخته شده نیست.
ممکن است به علت بیماری‌هایی مانند:
- اختلالات بافت همبند،
- افزایش بیش از حد آهن در بدن،
- ایجاد پروتئین‌های غیر طبیعی (آمیلوئیدوز)
- و برخی از درمان‌های سرطان باشد.
علل عفونت قلب
عفونت قلبی مانند اندوکاردیت زمانی ایجاد می‌شود که ماده‌ای حساس مانند باکتری، ویروس یا ماده شیمیایی به عضله قلب وارد شود. شایعترین علل عفونت قلب عبارتند از:
- باکتری
- ویروس‌ها
- انگل‌ها
علل ناراحتی قلبی دریچه
علل بسیاری از بیماری‌های مربوط به دریچه‌های قلبی شناخته شده است. ممکن است ارثی باشد و یا ممکن است دریچه‌ها تحت شرایطی مانند ذیل باشند:
- تب روماتیسمی (روماتیسم قلبی)
- عفونت (اندوکاردیت عفونی)
- اختلالات بافت همبند
هریک از موارد فوق موجب ناراحتی قلبی مربوط به دریچه‌ها می‌شود. که بر اساس میزان و شدت هر عامل شدت بیماری هم متفاوت خواهد بو د.
