فنوفیبرات | معرفی و نحوه مصرف
قرص فنوفیبرات یک داروی چربی خون یا کاهنده کلسترول است که برای درمان چربی خون بالا استفاده می‌شود. این دارو با افزایش سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) و کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) و تری گلیسیرید، به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی این دارو، نحوه مصرف و اثرات آن روی دیگر بیماری ها می پردازیم.
کاربرد فنوفیبرات
فنوفیبرات با نام تجاری تریکور یکی از انواع داروهای چربی خون است که برای درمان هیپرلیپیدمی (چربی خون بالا) استفاده می‌شود. این دارو با افزایش سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) و کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) و تری گلیسیرید، به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک می‌کند.
نحوه عملکرد این داروی چربی خون در بدن به شرح زیر است:
- فنوفیبرات باعث افزایش تولید اسیدهای صفراوی در کبد می‌شود.
- اسیدهای صفراوی به جذب کلسترول از روده کوچک کمک می‌کنند.
- افزایش تولید اسیدهای صفراوی باعث کاهش جذب کلسترول از روده کوچک می‌شود.
- درنتیجه، سطح کلسترول LDL در خون کاهش می‌یابد.
همچنین، این داروی چربی خون باعث افزایش فعالیت لیپوپروتئین لیپازها می‌شود. لیپوپروتئین لیپاز یک آنزیم است که به تجزیه‌تری گلیسیریدها در خون کمک می‌کند. افزایش فعالیت لیپوپروتئین لیپاز باعث کاهش سطح‌تری گلیسیرید در خون می‌شود.
علاوه بر این، این داروی چربی خون ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول HDL در خون شود. کلسترول HDL به دفع کلسترول LDL از بدن کمک می‌کند.
نام های دیگر فنوفیبرات چیست؟
فنوفیبرات با نام تجاری‌های مختلفی در بازار موجود است، ازجمله:
- تریکور (Tricor)
- لیپوکور (Lipocol)
- لیپوفیت (Lipofit)
- لیپوفکس (Lipofex)
- تری لیپیدین (Trilipidin)
- تری لیپیکور (Trilipicor)
اشکال دارویی فنوفیبرات
این دارو به‌صورت زیر در بازار موجود است و بسته به وضعیت بالینی بیمار برای او تجویز می‌کنند:
- کپسول
- قرص‌های آهسته رهش
- قرص‌های جویدنی
- سوسپانسیون خوراکی
موارد منع مصرف داروی فنوفیبرات
مصرف تریکور در موارد زیر ممنوع است:
- حساسیت به فنوفیبرات یا سایر اجزای دارو
- نارسایی شدید کلیوی
- بیماری فعال کبد
- بیماری کیسه صفرا
- بارداری و شیردهی
تداخل های دارویی فنوفیبرات
فنوفیبرات می‌تواند با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد. این تداخلات می‌توانند باعث افزایش یا کاهش اثربخشی داروها یا افزایش خطر عوارض جانبی شوند.
برخی از داروهایی که ممکن است با فنوفیبرات تداخل داشته باشند عبارت‌اند از:
- استاتین‌ها: مصرف هم‌زمان فنوفیبرات و استاتین‌ها می‌تواند خطر ابتلا به آسیب عضلانی را افزایش دهد.
- وارفارین: مصرف هم‌زمان با وارفارین می‌تواند اثرات ضد انعقادی وارفارین را افزایش دهد.
- دیگوکسین: مصرف هم‌زمان این دارو و دیگوکسین می‌تواند سطح دیگوکسین در خون را افزایش دهد.
- گلیبورید و گلیپیزید: مصرف هم‌زمان فنوفیبرات و گلیبورید یا گلیپیزید می‌تواند خطر ابتلا به هیپوگلیسمی را افزایش دهد.
- فلوکستین: مصرف هم‌زمان فنوفیبرات و فلوکستین می‌تواند خطر ابتلا به عوارض جانبی کبدی را افزایش دهد.
- ایبوپروفن، آسپرین و سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): مصرف هم‌زمان این دارو و NSAIDs می‌تواند خطر ابتلا به آسیب عضلانی را افزایش دهد.
برای جلوگیری از تداخلات دارویی، مهم است که به پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اطلاع دهید. پزشک شما می‌تواند به شما کمک کند تا از هرگونه تداخل دارویی احتمالی جلوگیری کنید.
در اینجا چند راهکار برای کاهش خطر تداخلات دارویی با فنوفیبرات ذکر شده است:
- همیشه تمام داروهای خود را با نام تجاری و مقدار مصرفی آن به پزشک خود بگویید.
- اگر دارویی جدید شروع می‌کنید، به پزشک خود بگویید که این دارو را مصرف می‌کنید.
- بدون مشورت با پزشک، داروهای خود را شروع، قطع یا تغییر ندهید.
عوارض داروی فنوفیبرات
عوارض جانبی شایع فنوفیبرات عبارت‌اند از:
- درد عضلانی
- ضعف
- افزایش وزن
- ناراحتی معده
- اسهال
- یبوست
- سردرد
- سرگیجه
- تهوع
عوارض جانبی جدی این دارو عبارت‌اند از:
- نارسایی کلیه
- آسیب کبدی
- پانکراتیت
- واکنش‌های حساسیتی جدی
بهترین زمان مصرف داروی فنوفیبرات چه موقع است؟
بهترین زمان مصرف داروی فنوفیبرات با غذا است. این دارو معمولاً یک‌بار در روز مصرف می‌شود.
مصرف فنوفیبرات با غذا می‌تواند به کاهش عوارض جانبی گوارشی مانند ناراحتی معده، اسهال و یبوست کمک کند.
اگر پزشک شما دوز بالایی از فنوفیبرات را برای شما تجویز کرده است، ممکن است لازم باشد آن را در دوزهای تقسیم‌شده در طول روز مصرف کنید.
اگر فراموش کردید یک دوز از فنوفیبرات را مصرف کنید، به‌محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است، دوز فراموش‌شده را مصرف نکنید و دوز بعدی را طبق برنامه مصرف کنید.
مقدار دوز مصرفی
دوز مصرفی دارو به وضعیت سلامتی شما و پاسخ شما به درمان بستگی دارد. پزشک شما دوز مناسب را برای شما تعیین خواهد کرد.
دوز معمول فنوفیبرات برای بزرگسالان به شرح زیر است:
- چربی خون بالا: 100 تا 200 میلی‌گرم یک‌بار در روز
- سندرم متابولیک: 100 میلی‌گرم یک‌بار در روز
در برخی موارد، پزشک ممکن است دوز بالاتری از این دارو را برای شما تجویز کند.
اگر شما مشکلات کلیوی یا کبدی دارید، ممکن است نیاز به دوز پایین‌تری از آن داشته باشید.
اگر باردار هستید یا شیر می‌دهید، نباید فنوفیبرات مصرف کنید.
اثر داروی تریکور روی دیگر بیماری‌ها
فنوفیبرات علاوه بر کاهش کلسترول، می‌تواند اثرات مفیدی روی برخی بیماری‌های دیگر نیز داشته باشد، ازجمله:
- دیابت نوع 2
- سندرم متابولیک
- بیماری عروق کرونر قلب
- بیماری عروق مغزی
- بیماری کبد
داروی چربی خون
داروی فنوفیبرات و کاهش آسیب ریوی ناشی از کرونا
فنوفيبرات در موارد زیر می تواند به بیماران کرونایی کمک کند:
- کم کردن شانس بستري شدن بيمار در بیمارستان
- کاهش مدت زمان بستری در بيمارستان
- کاهش نیاز بیماران به اکسیژن درمانی
- کاهش آمار مرگ و میر بیماران کرونایی
این داروی چربی خون با تأثیر بر تغییرات متابولیکی که ویروس COVID-19 روی سلول ها می گذارد، عمل می کند. همچنین TriCor می تواند به طور بالقوه مانع از ورود ویروس به داخل سلول ها شود. (HealthDay)
خلاصه
قرص فنوفیبرات یک داروی کاهنده کلسترول موثر است که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک کند. این دارو با افزایش سطح کلسترول HDL و کاهش سطح کلسترول LDL و تری گلیسیرید، به بهبود پروفایل چربی خون کمک می‌کند.
با این حال، مصرف این داروی پربی خون می‌تواند عوارض جانبی مانند درد عضلانی، ضعف، و افزایش وزن را به همراه داشته باشد. همچنین، این دارو با برخی داروهای دیگر، مانند استاتین‌ها، تداخل دارد. مصرف قرص فنوفیبرات باید تحت نظر پزشک انجام شود. پزشک می‌تواند با ارزیابی وضعیت سلامتی شما، تعیین کند که آیا این دارو برای شما مناسب است یا خیر.
