دیابت نوع یک

دیابت نوع یک  یکی از انواع دیابت است که بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی آغاز می‌شود. در این نوع دیابت، سلول‌های بتا (بخشی از سلول‌های تولید انسولین در لانگرهانس) در پانکراس آسیب می‌بینند و قادر به تولید انسولین نیستند. به همین دلیل در افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید از روش‌های دیگری برای تعادل قند خون در بدن استفاده کرد.

افراد مبتلا به دیابت نوع یک نیاز به تزریق انسولین دارند تا سطح قند خونشان را کنترل کنند. اگرچه مصرف دارو  نیز از روش‌های مدیریت دیابت نوع محسوب می شود؛ اما تزریق انسولین همچنان به عنوان روش اصلی درمان این نوع دیابت در نظر گرفته می‌شود.

اینکه دیابت نوع یگ چقدر در زندگی شما را تحت الشعاع قرار داده است، اهمیتی ندارد. این شما هستید که می توانید با مصرف درست و به موقع دارو ها و پایبندی به برنامه ورزشی روزانه و رژیم غذایی خود به موفقیت دست پیدا کنید. 

شیوع دیابت نوع یک در ایران بین جمعیت کل کشور حدود ۱ درصد است.

چه چیزی باعث بروز دیابت نوع یک می‌شود؟

پزشگان و متخصصان هنوز علت اصلی دیابت نوع یک را نمی دانند.

 علت بروز این بیماری به طور کامل مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که ژنتیک، عوامل محیطی (مانند عفونت‌های ویروسی) و واکنش ایمنی بدن در برابر خود بافت بتا به عنوان عوامل مؤثر در بروز آن مطرح هستند

آگاهی، مراقبت و عشق به خود، کلید بهبود دیابت است

علائم دیابت نوع یک

علائم زیر در دیابت شایع هستند. با این حال، برخی از افراد مبتلا به دیابت، علائم آنقدر خفیف هستند که مورد توجه قرار نمی گیرند.

علائم شایع دیابت عبارتند از:

  • ادرار مکرر
  • احساس تشنگی شدید
  • احساس گرسنگی شدید (حتی اگر در حال غذا خوردن باشید)
  • خستگی مفرط
  • تاری دید
  • بریدگی ها/ کبودی هایی که دیر التیام می یابند
  • کاهش وزن – حتی اگر بیشتر غذا می خورید (نوع 1)
  • سوزن سوزن شدن، درد یا بی حسی در دست ها/ پاها (نوع 2)

تشخیص زودهنگام و درمان دیابت می تواند خطر ابتلا به عوارض دیابت را کاهش دهد.

اگرچه شباهت های زیادی بین دیابت نوع 1 و 2 وجود دارد، اما علت هر کدام متفاوت است. البته روند درمان هم معمولاً کاملاً متفاوت است. برخی از افراد، به ویژه بزرگسالانی که به تازگی دیابت نوع 1 در آنها تشخیص داده شده است، ممکن است علائمی مشابه دیابت نوع 2 داشته باشند و این تشابه می تواند گیج کننده باشد.

آیا علائم دیابت به طور ناگهانی ظاهر می شوند؟

در افراد مبتلا به دیابت نوع 1، شروع علائم می تواند بسیار ناگهانی باشد، در حالی که در دیابت نوع 2، به تدریج ظاهر می شوند و گاهی اوقات هیچ علامتی وجود ندارد.

گاهی اوقات، علائم پس از یک بیماری ویروسی رخ می دهند. در برخی موارد، فرد ممکن است قبل از تشخیص نوع 1 ، به مرحله کتواسیدوز دیابتی (DKA) برسد. کتواسیدوز دیابتی زمانی رخ می دهد که گلوکز خون (قند خون) به طرز خطرناکی بالا باشد و بدن به دلیل عدم وجود انسولین نتواند مواد مغذی را وارد سلول ها کند. سپس، بدن ماهیچه ها و چربی ها را برای دریافت انرژی تجزیه می کند و در نهایت کتون ها در خون و ادرار تجمع می یابند. علائم  کتواسیدوز دیابتی عبارتند از: بوی میوه در نفس، تنفس سنگین و سنگین و استفراغ. در صورتی که کتواسیدوز دیابتی درمان نشود، می تواند منجر به گیجی، بیهوشی و حتی مرگ شود.

افرادی که دارای علائم نوع 1 یا کتواسیدوز دیابتی هستند، باید فوراً با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای تشخیص دقیق تماس بگیرند. به خاطر داشته باشید که این علائم می تواند نشانه مشکلات دیگری هم باشد.

برخی از افراد مبتلا به نوع 1 ، دوره “ماه عسل” دارد که در آن علائم به ظاهر بهبود می یابد، در حالی که پانکراس هنوز مقداری انسولین ترشح می کند. مرحله ماه عسل معمولاً پس از شروع مصرف انسولین اتفاق می افتد. دوره ماه عسل می تواند کمتر از یک هفته یا حتی تا یک سال طول بکشد. اما مهم است که بدانید که فقدان علائم به معنای از بین رفتن کامل دیابت نیست. در نهایت، پانکراس قادر به ترشح انسولین نخواهد بود و در صورت عدم درمان، علائم هم عود خواهد کرد.

علائم دیابت نوع یک در نوزادان و کودکان

کودک خردسالی که مکرراً ادرار می‌کند، مقدار زیادی نوشیدنی می‌نوشد، وزن خود را از دست می‌دهد و بیشتر اوقات خسته و بیمار است، مبتلا به دیابت نوع 1 جدید است. اگر کودکی که برای رفتن به توالت آموزش دیده است و شبها سابقه خیس کردن رخت خواب خود را نداشته باشد، یک دفعه شبها رختخواب خود را خیس کند، ممکن است به دیابت مبتلا شده باشد.

اگرچه تشخیص دیابت در یک کودک با بررسی قند خون (گلوکز) در مطب پزشک یا اتاق اورژانس، آسان است، اما بخش سخت تر این است که علائم را بشناسید تا کودک را برای معاینه ببرید. افزایش آگاهی در مورد اینکه کودکان خردسال، از جمله نوزادان، ممکن است به دیابت نوع 1 مبتلا شوند، می تواند به والدین کمک کند تا بدانند که چه زمانی باید دیابت نوع 1 را در آنها بررسی کنند.

گاهی اوقات، ممکن است کودکان مبتلا به دیابت، به کتواسیدوز دیابتی مبتلا شده باشند. هنگامی که کمبود انسولین در بدن وجود دارد، بدن می تواند سطوح بالایی از اسیدی به نام کتون ها را بسازد. کتواسیدوز دیابتی یک وضعیت اورژانسی است که معمولاً نیاز به بستری شدن در بیمارستان و مراقبت فوری با انسولین و مایعات تزریقی داخل عروقی دارد. پس از تشخیص و در اوایل درمان، برخی از کودکان ممکن است مرحله ای را پشت سر بگذارند که به نظر می رسد دوباره بتوانند انسولین کافی تولید کنند. معمولاً، به این مرحله “مرحله ماه عسل” می گویند. ممکن است به نظر برسد که دیابت درمان شده است، اما به مرور زمان برای حفظ سطح گلوکز خون در محدوده طبیعی، به دوزهای مناسب انسولین نیاز دارند.

علائم دیابت نوع یک در بزرگسالان

هنگامی که در یک بزرگسال تشخیص داده می شود که به دیابت مبتلا شده است، اغلب به اشتباه گفته می شود که دیابت از نوع 2 است. ممکن است برخی از پزشکان ندانند که دیابت نوع 1 می تواند در هر سنی و در افراد با هر نژاد، شکل و اندازه شروع شود. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که گلوکز خون (قند خون) و عوامل خطر کلاسیک دیابت نوع 2 مانند اضافه وزن یا عدم فعالیت بدنی دارند، بیشتراوقات به اشتباه تشخیص داده می شوند. همچنین ممکن است تشخیص دیابت نوع 1 مشکل باش،د زیرا برخی از بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 1 در همان ابتدا بیمار نیستند. پزشک آنها در یک ویزیت معمولی تشخیص داده است که سطح گلوکز خون آنها بالاست و درمان آنها را با رژیم غذایی، ورزش و یک داروی خوراکی شروع می کند.

چطور دیابت نوع یک را مدیریت و کنترل کنم؟

تعادل را در زندگی حفظ کنید

می توانید با متعادل کردن داروهای خود و پایبندی به برنامه ورزشی روزانه و برنامه غذایی خود به راحتی از پس این بیماری بربیایید. می‌توانید از پزشک، خانواده‌ خودتان یا سایر افراد مبتلا به این بیماری کمک بگیرید.  

به سلامت روان اهمیت بدهید

آسیب دیدن سلامت روان همواره با چالش‌های فیزیکی همراه است. با مدیریت استرس و خود آگهی و استفاده از افراد متخصص می توانید به آن دست یابید.

مصرف داروهای دیابت را مدیریت کنید

کلید یافتن روش مناسب برای مدیریت دیابت نوع 1 در همکاری با پزشک معالج، نحوه درست مصرف کردن دارو و آگاهی از نتایج و عوارض آنهاست.

یک رژیم غذایی متناسب داشته باشید

اینکه با داشتن دیابت نوع یک چه چیزهایی باید بخورید و از چه چیزهایی باید دوری کنید، واقعا چالش بزرگی است. یادگیری اینکه چگونه مواد غذایی مختلف بر گلوکز خون (قند خون) شما تأثیر می‌گذارند و فهمیدن اینکه چگونه آن را در برنامه روزانه خود متعادل کنید، یک عنصر کلیدی در درمان دیابت نوع یک است.

خودمراقبتی دیابت نوع 1

اگر به دیابت نوع 1 مبتلا هستید یا از یکی از عزیزان یا دوستانتان مراقبت می کنید که به دیابت نوع 1 مبتلا هستند، یک عمر با چالش های دائمی در حال تغییر مواجه خواهید شد.

خوشبختانه، این بیماری پیچیده قابل کنترل است. راهنمای خودمراقبتی دیابت نوع 1 شما را در مراحل ابتلا به این بیماری راهنمایی می کند تا بتوانید با اطمینان با این چالش ها روبرو شوید.

دکمه بازگشت به بالا
نوبت دهی فوق تخصص قلب ویژه نوروز 1402
خدمت جدید مرکز قلب و عروق بهار
خدمت جدید مرکز قلب و عروق بهار
راه اندازی بخش تخصصی واریس