گاهی اوقات، قلب به سختی می تواند خون را به بقیه اندام ها پمپاژ کند. بلوک قلبی به وضعیتی گفته می شود که مسیری که در آن تکانه های الکتریکی منجر به ایجاد ضربان قلب می شوند، مسدود باشد یا دارای تاخیر باشد. این تاخیر یا انسداد می تواند هم در قسمت چپ حفره های قلب وجود داشته باشد و هم در قسمت راست این حفره ها. ممکن است بلوک قلبی نیازی به درمان نداشته باشد، ولی به صورت کلی، روش های درمانی شامل کنترل وضعیت قلب و بیماری های قلبی ای می شود که باعث ایجاد وضعیت بلوک شاخه بسته شده اند. در این مقاله، به طور اختصاصی به مبحث “بلوک شاخه بسته می پردازیم؛ با ما همراه باشید.
علت ایجاد بلوک قلبی چیست؟
پالس های الکتریکی در ماهیچه قلب باعث می شوند که قلب بتپد. این پالس ها شامل دو شاخه چپ و راست می شود. اگر یکی یا تعدادی از این شاخه ها به علت حمله قلبی آسیب ببیند، پالس های الکتریکی می تواند مسدود شود. در نتیجه، قلب به طور نامنظم می تپد.
با توجه به اینکه شاخه چپ آسیب دیده است یا شاخه راست، علت انسداد ساخه ها می تواند متفاوت باشد. گاهی اوقات هم علت مشخصی وجود ندارد. در ادامه، در مورد علت بلوک قلبی با توجه به شاخه چپ یا راست، توضیحاتی را ارائه می دهیم.
علت بلوک قلبی سمت چپ:
- حمله قلبی
- فشار خون بالا
- التهاب ماهیچه قلب
- ضخیم/ سفت/ سست شدن ماهیچه قلب
علت بلوک قلبی سمت راست:
- لخته شدن خون در ریه ها
- حمله قلبی
- مشکلاتی در ساختار قلب که از زمان تولد وجود داشته است (انواع نواقص مادرزادی)
- فشار خون بالا در سرخرگ های ریوی
- تورم ماهیچه قلب.
البته، نمی توان از “افزایش سن” به عنوان یکی از مهم ترین علت های ایجاد بلوک شاخه بسته غافل شد؛ به همین دلیل این عارضه بیشتر در افراد میانسال مشاهده می شود، تا افراد جوان.
علائم بلوک شاخه بسته و چگونگی تشخیص آن
در اکثر افراد، بلوک قلبی نشانه خاصی را به دنبال ندارد، ولی در بعضی از موارد نادر، نشانه های بلوک قلبی شامل غش (از دست دادن موقت هوشیاری) و یا از حال رفتن می شود. در چنین وضعیتی، بیمار باید به پزشک مراجعه کند.
اگر درگیر بلوک قلبی سمت راست شده اید، نیازی نیست که به طور کامل چکاپ شوید، ولی اگر دچار قلبی سمت چپ شده باشید، به تست کامل نیاز دارید و این تست ها هم می تواند شامل موارد زیر باشد:
نوار قلب (ECG):
این تست سریع و بدون درد، فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند. در این تست، سنسورها (الکترودها) به قسمت قفسه سینه و گاهی اوقات هم به دست یا پا متصل می شوند. نوار قلب می تواند تپش قلب را مورد بررسی قرار دهد. البته، می تواند نشانه های بلوک شاخه بسته و همچنین بخشی از قلب که آسیب دیده است را هم به خوبی نشان دهد.
اکوکاردیوگرافی:
اکوی قلب از امواج صوتی، برای تصویربرداری از قلب و دریچه های آن استفاده می کند. تست اکوکاردیوگرافی می تواند ساختار و میزان ضخیم بودن ماهیچه قلب را نشان دهد. می توان از این تست برای تشخیص علت بلوک شاخه بسته هم استفاده کرد.
عوارض بلوک قلبی
اگر هر دو شاخه قلب مسدود شوند (هم چپ و هم راست) ، مشکل اصلی که برای فرد بوجود می آید، انسداد کامل سیگنال الکتریکی از حفره های بالایی به سمت حفره های پایین قلب است. اگر چنین سیگنالی وجود نداشته باشد، ضربان قلب هم کاهش می یابد. کاهش ضربان قلب منجر به بی حالی، ریتم های نامنظم قلب و سایر مشکلات جدی می شود.
از آنجایی که بلوک قلبی بر روی فعالیت الکتریکی قلب تاثیر می گذارد، گاهی اوقات، تشخیص دقیق سایر مشکلات مربوط به قلب بسیار دشوار می شود؛ مخصوصا در زمانی که حمله قلبی رخ می دهد.
اکثر افرادی که دچار بلوک شاخه بسته می شوند، علائمی ندارد و بنابراین، نیاز به درمان ندارند. به عنوان مثال، بلوک شاخه بسته از نوع سمت چپ با دارو درمان نمی شود؛ بنابراین، درمان بلوک قلبی به علائم و وضعیت قلب شما بستگی دارد. ممکن است در مواردی، پزشک برای کاهش فشار خون و یا کاهش علائم نارسایی قلب، یک سری داروهایی را برای شما تجویز کند. هنگامی که می خواهید به پزشک مراجعه کنید، باید لیستی از علائم خودتان، اطلاعات شخصی، نام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف کنید و سوالاتی که باید بپرسید را از قبل آماده کنید.
