کلسترول بالا | عوامل ، عوارض و درمان کلسترول بالا

کلسترول بالا ، و در کل کلسترول نوعی چربی است. این ماده مومی و چربی را کبد شما به طور طبیعی تولید می‌کند. برای تشکیل غشاء سلولی، هورمون‌های خاص و ویتامین D در بدن ضروری است.

کلسترول در آب حل نمی‌شود، بنابراین نمی‌تواند از طریق خون در بدن انتقال پیدا کند.

برای کمک به انتقال کلسترول، کبد تولید لیپوپروتئین می‌کند.

لیپوپروتئین‌ها ذراتی از چربی و پروتئین هستند.

آن‌ها کلسترول و تری گلیسیرید (نوع دیگری از چربی) را از طریق جریان خون حمل می‌کنند.

دو نوع از لیپوپروتئین‌ها عبارتند از لیپوپروتئین کم چگالی (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).

اگر خون شامل کلسترول LDL بیش از حد (کلسترول همراه با لیپوپروتئین با چگالی کم) باشد، به عنوان کلسترول بالا شناخته می‌شود. در صورت عدم درمان، کلسترول بالا می‌تواند منجر به بسیاری از مشکلات سلامتی، از جمله حمله قلبی یا سکته مغزی شود.

 

کلسترول بالا معمولاً نشانه‌ای ندارد. به همین دلیل مهم است که سطح کلسترول به صورت منظم بررسی شود. میزان کلسترول مطابق سن توصیه می‌شود.

 

انواع کلسترول خون

کلسترول LDL یا “کلسترول بد”

لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) غالباً “کلسترول بد” نامیده می‌شود. شریان‌ها کلسترول را با خود حمل می‌کنند. اگر کلسترول بالا در خون موجود باشد، بر روی دیواره شریان‌ها رسوب می‌کند.

 

کلسترول‌ها می‌توانند پلاک را ایجاد کنند. پلاک‌ها موجب تنگ شدن شریان‌ها می‌شوند، در نتیجه جریان خون را محدود کرده و خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد. اگر لخته خون انسدادی در رگ‌های قلب یا مغز ایجاد شود، می‌تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود.

 

 

کلسترول HDL یا “کلسترول خوب”

لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) گاهی اوقات “کلسترول خوب” نامیده می‌شود. این کلسترول کمک می‌کند کلسترول LDL را به کبد منتقل شده، تا از بدن خارج شود. همچنین مانع ایجاد پلاک توسط کلسترول بالا در دیواره شریان‌ها می‌گردد.

 

هنگامی که سطح مناسبی از کلسترول HDL در بدن وجود داشته باشد، می‌تواند خطر ابتلا به لخته شدن خون، بیماری قلبی و سکته را کاهش دهد.

 

تری گلیسرید

تری گلیسرید نوع دیگری از چربی است. آن‌ها از کلسترول متفاوت هستند. در حالی که بدن از کلسترول برای ساخت سلول‌ها و هورمون‌های خاص استفاده می‌کند، از تری گلیسیرید به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند.

 

وقتی کالری بیشتری مصرف می‌کنید، بدن می‌تواند از آن‌ها به روش دیگری استفاده کند. بدن کالری را به تری گلیسیرید تبدیل می‌کند. سپس‌تری گلیسیرید را در سلول‌های چربی ذخیره می‌کند. همچنین از لیپوپروتئین‌ها برای به جریان درآوردن تری گلیسیرید، از طریق جریان خون استفاده می‌کند.

 

اگر شما به طور منظم کالری بیشتری مصرف کنید، بدن می‌تواند میزان مصرف‌تری گلیسیرید را افزایش دهد. که ممکن است بدن را در معرض چندین مشکل سلامتی قرار دهد، از جمله بیماری قلبی و سکته مغزی.

 

پزشک می‌تواند از طریق یک آزمایش خون ساده سطح‌تری گلیسیرید و همچنین سطح کلسترول خون را اندازه گیری کند. البته برای این آزمایش پزشک توصیه می‌کند که از ۱۲ ساعت قبل چیزی نخورید یا ننوشید. و به اصطلاح برای این آزمایش باید ناشتا باشید.

 

بررسی سطح کلسترول خون

در صورتی که سن شما بین ۲۰ یا بیشتر است، توصیه می‌شود هر ۴ تا ۶ سال یک بار برای اندازه گیری کلسترول خون اقدام کنید. اگر سابقه کلسترول بالا یا سایر عوامل ایجاد کننده خطر بیماری قلبی عروقی را دارید، پزشک ممکن است شما را تشویق کند که سطح کلسترول خون را تندتر بررسی کند.

 

پزشک می‌تواند سطح کلسترول، کلسترول LDL، کلسترول HDL و سطح‌تری گلیسرید را اندازه گیری کند. سطح کلسترولتان کل مقدار کلسترول موجود در خون شماست. که می‌تواند شامل کلسترول LDL و HDL نیز باشد.

 

اگر سطح کلسترول LDL بیش از حد بالا باشد، پزشک آن را کلسترول بالا تشخیص می‌دهد. کلسترول بالا زمانی خطرناک است که میزان LDL شما بیش از حد بالا باشد در صورتی که میزان HDL کم است.

 

نمودار سطح کلسترول

نمودارهای کلسترول برای اندازه گیری کلسترول در بزرگسالان گزینه مناسبی برای پزشکان نیست.

با اینحال برای کودکان و نوجوانان به طور متوسط، موسسه ملی قلب، ریه و خون، سطح کلسترول (mg / dL) را به صورت زیر طبقه بندی می کند:

 

کلسترول LDL	کلسترول HDL	مجموع کلسترول
کمتر از ۱۱۰	بالاتر از ۷۵	کمتر از ۱۷۰	قابل قبول
۱۱۰-۱۲۹	۴۰-۴۵	۱۷۰-۱۹۹	مرزی
بیشتر از ۱۳۰	n/a	۲۰۰ یا بیشتر	بالا
n/a	کمتر از ۴۰	n/a	کم

 

نکاتی برای جلوگیری از کلسترول بالا

به قندهای اضافه شده، چربی‌های اشباع شده و ترانس موجود در برچسب مواد غذایی توجه کنید.

تنها ۱۰ درصد از کالری مصرف شده روزانه شما می‌تواند شامل چربی‌های اشباع شده و قند باشد.

در مورد مصرف به اندازه کافی کلسترول نگران نباشید.

خوردن چربی‌های سالم و غیر اشباع را بیشتر کنید.

سعی در جایگزینی مواد غذایی سالم بجای ناسالم داشته باشید.

بجای کره از روغن زیتون در آشپزی استفاده کنید،

تکه‌های کوچک گوشت را مصرف کنید و میان وعده‌ها شامل گردو و مغزه بجای سیب زمینی سرخ کرده باشد.

 

درمان کلسترول بالا

بدن به برخی از کلسترول‌ها نیاز دارد تا به درستی عمل کند، از جمله LDL. اما اگر میزان LDL بالا باشد، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های جدی را افزایش دهد.

 

ابتدا پزشک میزان کلسترول، اعم از کلسترول HDL و کلسترول LDL را اندازه گیری می‌کند.

سپس با مقایسه تعداد کلسترول‌های خون و تعداد کلسترول‌های موجود برروی جدول سلامت، تصمیم می‌گیرند که آیا داروهای کاهش کلسترول را تجویز کنند یا نه.

 

علاوه بر آن، پزشکان سابقه بیماری‌های قلبی و یا عواملی که موجب ایجاد آن‌ها می‌شود را نیز مورد بررسی قرار می‌دهند.

 

طبق دستورالعمل‌ها توصیه می‌شود اگر عوامل خطر ، برای بیماری قلبی را ندارید، و اگر LDL شما بیش از ۱۸۹ میلی گرم در دسی لیتر باشد، پزشک باید داروها را تجویز کند.

 

رژیم غذایی مناسب

• استفاده از گوشت های کمتر
• عدم استفاده از مواد غدایی سرشار از کلسترول و چربی های اشباع شده
• عدم استفاده از سیگار
• استفاده از روغن زیتون برای آشپزی
• متعادل نگه داشتن وزن
• افزایش فعالیت بدنی و ورزش
• استفاده بیشتر از مغزها در میان وعده های غذایی

 

داروهای کلسترول

در بعضی موارد، پزشک ممکن است داروهایی برای کمک به کاهش سطح کلسترول شما تجویز کند.

استاتین ها داروهای تجویز شده برای کلسترول بالا هستند.

آن‌ها مانع کبد برای تولید کلسترول بیشتر می‌شوند.

نمونه‌هایی از استاتین ها عبارتند از:

• اتورواستاتین (لیپیتور)
• فلوواستاتین (لسکول)
• rosuvastatin Crestor
• سیمواستاتین (زوکور)

پزشک شما همچنین ممکن است داروهای دیگر برای کلسترول بالا تجویز کند، مانند:

• نیاسین
• رزین‌های اسید روغنی یا جداسازنده ها مانند کلسئولام (وولچول)، کلستیپول (کلستید) یا کالستیرامین (Prevalite)
• مهار کننده‌های جذب کلسترول، مانند ایزتییب (Zetia)

برخی از محصولات ترکیبی از داروها هستند که به کاهش جذب کلسترول کمک می‌کند و کلسترول تولید کبد را کاهش می‌دهد.

یک مثال ترکیبی از ایزتییب و سیمواستاتین (Vytorin) است.

 

علائم کلسترول بالا

در بیشتر موارد، کلسترول بالا بدون علائم است. به طور معمول نشانه‌ای که مبنی بر وجود کلسترول بالا باشد، وجود ندارد.

بسیاری از مردم حتی نمی‌دانند که کلسترول بالا دارند تا اینکه عوارض جدی مانند حمله قلبی، آنژین یا سکته مغزی ایجاد شود.

 

به همین دلیل غربالگری کلسترول منظم مهم است. اگر  شما سن ۲۰ سال یا بیشتر باشد، از پزشک خود باید برای غربالگری کلسترول منظم مشورت بگیرید.

 

علل کلسترول بالا

خوردن بیش از حد غذاهایی که دارای کلسترول، چربی اشباع شده و چربی‌های ترانس هستند، ممکن است خطر ابتلا به کلسترول بالا را افزایش دهد.

عوامل مربوط به شیوه زندگی شامل:

• عدم فعالیت
• سیگار کشیدن

 

ژنتیک شما همچنین می‌تواند شانس شما برای تولید کلسترول بالا را تحت تأثیر قرار دهد. ژن‌ها از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند. برخی از ژن‌ها راهنما کننده بدن بر چگونگی پردازش کلسترول و چربی‌ها هستند.

اگر والدین کلسترول بالا داشته باشند، فرزند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن است.

 

شرایط سلامتی، مانند دیابت و کم کاری تیروئید، همچنین ممکن است خطر ابتلا به کلسترول بالا و عوارض مرتبط را افزایش دهد.

 

عوامل خطر برای کلسترول بالا

ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلسترول بالا افزایش یابد:

• در صورت چاقی و اضافه وزن
• خوردن یک رژیم غذایی نامناسب
• عدم فعالیت و ورزش کردن
• استفاده از دود و تنباکو
• داشتن سابقه ارثی کلسترول بالا
• داشتن دیابت، بیماری کلیوی یا کم کاری تیروئید
• افراد در تمام سنین، جنس‌ها و قومیت‌ها می‌توانند کلسترول بالا را داشته باشند.

 

 

عوارض کلسترول بالا

در صورت عدم درمان در طولانی مدت، کلسترول بالا پلاک را ایجاد می‌کند.

پلاک شریان‌ها را تنگ کرده و  بیماری آترواسکلروز را ایجاد می‌کند.

آترواسکلروز یک بیماری جدی است.

که می‌تواند جریان خون را از طریق شریان‌های محدود کند. همچنین خطر ابتلا به ایجاد لخته‌های خون خطرناک را افزایش دهد.

 

آترواسکلروز می‌تواند در بسیاری از عوارض تهدید کننده زندگی باشد، مانند:

• سکته مغزی
• حمله قلبی
• آنژین (درد قفسه سینه)
• فشار خون بالا
• بیماری عروقی محیطی
• بیماری مزمن کلیوی

 

کلسترول بالا همچنین می‌تواند عدم تعادل صفرا را ایجاد کرده و خطر ابتلا به سنگ‌های صفراوی را افزایش دهد.

 

 

چگونه به طور طبیعی کلسترول را کاهش دهیم

در برخی موارد، شما ممکن است قادر به کاهش سطح کلسترول خود را بدون مصرف دارو باشید.

به عنوان مثال، ممکن است به اندازه کافی برای خوردن یک رژیم غذایی مغذی، ورزش منظم و جلوگیری از مصرف سیگار کشیدن سیگار استفاده کنید.

بعضی افراد همچنین ادعا می‌کنند که بعضی مکمل‌های گیاهی و تغذیه‌ای ممکن است به کاهش سطح کلسترول کمک کنند.

• سیر
• زالزالک
• سبوس جو، در جو دوسر و کل جو
• بذر کتان

 

قبل از مصرف مکمل‌های گیاهی و تغذیه همیشه با پزشک خود صحبت کنید. در بعضی موارد، ممکن است با سایر داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.