آخرین بروز رسانی در سپتامبر 19, 2021

اکو‌‌ استرس یا استرس اکو، روشی است که نحوه عملکرد قلب در هنگام استرس فیزیکی را مورد بررسی قرار می‌دهد. تشخیص برخی از مشکلات قلب در حالت‌هایی که قلب شما در حالت فعالیت سخت و ضربان سریع قرار می‌گیرد، ساده‌تر است. در طول استرس اکو، شما در حالت پیاده‌روی روی تردمیل یا دوچرخه سواری با دوچرخه ثابت قرار می‌گیرید.

این کار به‌ منظور سخت‌تر کردن فعالیت قلب شما و سریع‌تر شدن چرخش آن صورت می‌گیرد. سپس در حالی که ورزش می کنید، اکو استرس روی قلب شما انجام می‌شود.

یک پزشک متخصص در زمینه قلب و عروق در کنار شما کوچکترین تغییرات در سیستم قلب و عروق و سیستم تنفس و گردش خون شما را تحت نظر دارد. برای انجام تست ورزش یا اکو استرس به متخصص قلب و عروق و بهترین متخصص اکو قلب در تهران مراجعه کنید. یک پزشک متخصص خوب علاوه بر آشنایی با جزئیات عملکرد سیستم قلب و عروق و نحوه تشخیص انسداد به تجهیزات پزشکی کارآمد نیز مجهز است.

ممکن است شما دارای آرتریت یا یک مشکل پزشکی دیگر باشید که مانع از تمرین شما در طول اکو استرس شود. در چنین مواردی با دستور پزشک، داروهایی برای شما تجویز خواهد شد. این داروها سطح فعالیت قلب شما را به سطح فعالیتی شبیه آن‌ چه در هنگام ورزش رخ می‌دهد، می‌رسانند. به این روش آزمایش استرس‌زا یا استرس اکو گفته می‌شود.

درباره اکو‌‌ استرس چه می‌دانید؟

 

پزشکان معمولا، برای کمک به تشخیص بیماری قلبی عروقی CHD و همچنین شدت بیماری قلبی از استرس اکو استفاده می‌کنند.

CHD یک بیماری است که در آن یک ماده مومی به نام پلاک plak در شریان‌های عروق کرونر ایجاد می‌شود. این شریان‌ها خون غنی شده با اکسیژن را به قلب شما می‌رسانند.

به‌وجود آمدن پلاک منجر به باریک شدن رگ‌ها و کاهش جریان خون به عضله قلب شما می‌شود. ایجاد پلاک همچنین باعث می‌شود که لخته‌های خون در شریان‌ها ایجاد شود. لخته‌‌شدن خون می‌تواند بیشتر و یا به طور کامل، جریان خون یک شریان را متوقف کند. این اتفاق می‌تواند به درد قفسه سینه، آنژین یا حمله قلبی منجر شود.

وقتی قلب شما در حالت استراحت است، ممکن است علائم یا نشانه‌ای از CHD نداشته باشید. اما زمانی که قلب شما در طول ورزش باید سخت‌تر کار کند، نیاز به خون و اکسیژن بیشتری دارد. شریان‌های باریک نمی‌توانند خون کافی برای قلب را عبور دهند. در نتیجه نشانه‌ها و علائم CHD ممکن است فقط در طی ورزش رخ دهد.

استرس اکو چه نشانه‌هایی از وضعیت قلب شما به‌ همراه دارد؟

استرس اکو می‌تواند مشکلات زیر را تشخیص دهد که ممکن است نشان‌دهنده این باشد که قلب شما در طول ورزش به اندازه کافی خون دریافت نکرده است:

تغییرات غیر‌طبیعی در ضربان قلب یا فشار خون شما.
نشانه‌هایی مانند تنگی‌نفس یا درد قفسه سینه، به ویژه اگر در سطح فعالیت پایین رخ دهد.

تغییر غیر طبیعی در ریتم ضربان قلب،

در طول استرس اکو، اگر نتوانید متناسب با سن خود و به طور طبیعی ورزش کنید، ممکن است نشانه‌ای از این باشد که خون کافی به قلب شما نرسیده است. با این حال، عوامل دیگری علاوه بر CHD می‌تواند مانع انجام تمرینات طولانی مدت شود. از جمله این عوامل می‌توان به بیماری ریه، کم خونی یا عدم تناسب اندام اشاره کرد.

پزشکان همچنین ممکن است از آزمون استرس برای ارزیابی مشکلات دیگری مانند بیماری قلبی یا نارسایی قلب استفاده کنند.

انواع اکو استرس

دو نوع آزمون استرس وجود دارد. آزمون استرس ورزشی استاندارد و آزمون استرس تصویری

•  ورزشی استاندارد

در آزمون استرس ورزشی استاندارد با استفاده از EKG (الکتروکاردیوگرام) برای تشخیص و ثبت فعالیت الکتریکی قلب اقدام می‌کنند.

EKG نشان می‌دهد که سرعت ضربان و ریتم قلب شما پایدار یا نامنظم است. همچنین قدرت و زمان عبور سیگنال‌های الکتریکی را از طریق قلب نشان می‌دهد.

در طول استرس اکو استاندارد، فشار خون شما بررسی خواهد شد. همچنین ممکن است از شما خواسته شود در طول آزمایش در درون لوله مخصوصی تنفس کنید تا نحوه تنفس و بازدم شما بررسی شود.

یک اکو استرس استاندارد تغییرات در فعالیت الکتریکی قلب شما را نشان می‌دهد. هم‌چنین می‌تواند نشان دهد که آیا قلب شما در طول ورزش به اندازه کافی خون دریافت می‌کند یا خیر.

•  تصویری

در این نوع استرس اکو تصویربرداری از قلب شما در حالی که ورزش می‌کنید و هم‌چنین در حال استراحت انجام می‌شود. اکو استرس تصویری نشان می‌دهد که نحوه جریان خون در قلب شما و ضربان آن چگونه است.

یک نوع از اکو استرس تصویری شامل اکوکاردیوگرافی (echo) می‌باشد. در این آزمایش با استفاده از امواج صوتی وضعیت قلب شما هنگامی که در معرض استرس است بررسی می‌شود.

اکو استرس همچنین می‌تواند مناطقی که جریان خون ضعیف به قلب شما ضعیف است را نشان دهد. در اکو استرس، هم‌چنین بافت‌های مرده عضله قلب و دیواره‌های عضلانی آسیب‌دیده قلب نشان داده می‌شود . این آسیب‌ها ممکن است طی حمله قلبی رخ داده باشند.

در نوع دیگری از استرس اکو تصویری، از رنگ رادیواکتیو برای ایجاد تصاویر جریان خون به قلب استفاده می‌شود. رنگ، قبل از گرفتن تصاویر به جریان خون شما تزریق می‌شود. تصاویر نشان می‌دهند که چه مقدار از رنگ در طی ورزش و استراحت، به قسمت‌های مختلف قلب شما رسیده است.

تست‌هایی که از رنگ‌های رادیواکتیو استفاده می‌کنند شامل آزمون استرس تالیوم یا استاتامیبی و آزمون تنش منتشر شده با پوزیترون (PET) است. تابش‌های این تست برای شما امن است. با‌این‌حال، اگر باردار هستید، نباید این تست را انجام دهید.

تشخیص CHD در اکو استرس تصویری بهتر از اکو استرس استاندار بدون تصویر است. اکو استرس‌ تصویری همچنین می‌تواند خطر ابتلا به حمله قلبی یا مرگ زودرس را پیش‌بینی کند.

در چه مواردی ابتدا اکو استرس تصویری باید انجام شود؟

در مواردی که شما امکان انجام فعالیت بدنی و تمرینات سخت را نداشته باشید. وجود مشکلات پزشکی مانند آرتریت یا شریان‌های پای پوشیده شده توسط پلاک، به شما اجازه انجام تمرینات ورزشی اکو‌‌ استرس را نخواهند داد.

در مواردی که ضربان غیر‌طبیعی قلب یا مشکلات دیگر مانع به‌ دست آمدن نتایج قابل اتخاذ در اکو‌‌ استرس ورزشی استاندارد شود.

چه کسانی به اکو استرس احتیاج دارند؟

اگر دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس یا سایر علائم نشان‌دهنده جریان کم خون به قلب هستید، احتمالا به اکو استرس نیاز دارید.

همچنین اگر در هنگام ورزش، احساس خفگی، ضربان قلب سریع و یا علائم دیگری از آریتمی یا ضربان قلب نامنظم داشته باشید، ممکن است اکو استرس برای شما لازم باشد .

اگر در هنگام ورزش نفس‌نفس بزنید بدون این‌که دچار درد قفسه سینه شوید، پزشک ممکن است اکو استرس را به شما پیشنهاد کند. اکو استرس نشان می‌دهد که مشکل قلبی وجود دارد یا مشکل مربوط به ریه و مشکلات تنفسی است.

استرس اکو نباید به عنوان یک آزمون غربالگری معمول برای CHD استفاده شود. معمولا، قبل از این‌که دکتر اکو استرس را توصیه کند، باید علائم CHD را داشته باشید.

با این حال، اگر شما دیابت دارید، پزشک شما ممکن است بخواهد از یک اکو استرس برای نمایش CHD استفاده کند. این بیماری خطر ابتلا به CHD را افزایش می دهد.

ریسک‌ها و خطرات اکو استرس

در انجام اکو‌‌ استرس، ریسک کمی برای خطرات جدی مثل حمله قلبی یا مرگ وجود دارد. این احتمال کمتر از ۱ در ۵۰۰۰ است. اما ممکن است عوارض جانبی رایج‌تر ولی کم خطر ناشی از اکو‌‌ استرس رخ دهند. این عوارض عبارتند از:

آریتمی یا ضربان نامنظم قلب. اغلب پس از استراحت بعد از تست اکو، آریتمی به سرعت از بین می‌رود. اما اگر همچنان ادامه یابد، ممکن است نیاز به مراقبت و درمان در بیمارستان داشته باشید.
فشار خون پایین که می‌تواند موجب سردرد یا ضعف شود. این مشکل زمانی‌که فعالیت سنگین خود را تمام کنید، از بین می‌رود و معمولا درمان لازم نیست.

ناراحتی یا عوارض ناشی از مصرف داروهایی که برای افزایش ضربان قلب برای اکو‌‌ استرس استفاده کرده اید. در صورتی‌‌که شما نتوانید ورزش کنید، برای افزایش ضربان قلب و شبیه سازی فعالیت بدنی لازم برای اکو‌‌ استرس، پزشک برای شما دارو تجویز خواهد کرد. این عوارض پس از قطع مصرف دارو،  بین می‌روند. البته گاهی اوقات ممکن است از بین رفتن علائم چند ساعت طول بکشد.
همچنین بعضی از داروهای مورد استفاده برای اکو‌‌ استرس می‌توانند موجب خس خس، تنگی نفس و سایر علائم آسم شوند. گاهی اوقات این علائم شدید هستند و نیاز به درمان دارند.

در مراحل قبل، بعد و حین اکو استرس چه رخ می‌دهد؟

قبل از اکو

تست استرس در مطب دکتر یا در یک بیمارستان انجام می‌شود. برای انجام اکو استرس شما باید کفش و لباس هایی که بتوانید راحت ورزش کنید بپوشید. گاهی اوقات به شما  لباس مناسب استرس اکو داده می‌شود.

پزشک شما ممکن است توصیه هایی در خصوص خوردن و آشامیدن و داروهایی که مصرف می‌کنید داشته باشد. حتما در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.

حین اکو‌‌

در طول تمام انواع اکو استرس، یک پزشک، پرستار یا تکنسین با شما خواهد بود تا وضعیت سلامتی خود را دقیقا بررسی کنید.

ابتدا پرستار تکه های چسبنده‌ای به نام الکترود را بر روی پوست سینه، بازو و پاهای شما قرار می‌دهد.

سپس الکترود به یک دستگاه الکتروکاردیوگرام متصل می‌شود. این دستگاه فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت می‌کند. این نشان می‌دهد که نحوه ضربان قلب شما را بررسی می‌کند.

پرستار فشار خون شما رادر طول اکو‌‌ استرس بررسی می‌کند. همچنین ممکن است مجبور شوید در یک لوله مخصوص نفس بکشید تا گازهایی که بیرون می‌دهید اندازه گیری شود.

پس از آن، شما روی یک تردمیل یا دوچرخه ایستاده تمرین می‌کنید. در طول اکو‌‌ استرس، سطح تمرین سخت تر خواهد شد. شما می‌توانید هر زمان که احساس می‌کنید ورزش برای شما بیش از حد سنگین شده توقف کنید.

بعد از اکو

پس از اکو‌‌ استرس، می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. اگر شما آزمایش هایی داشتید که حاوی رنگ رادیواکتیو بودند، ممکن است پزشک شما از شما بخواهد مقدار زیادی مایعات بنوشید تا آن را از بدن خود خارج کنید. برخی از آزمایشات تصویربرداری دیگر تا زمانی که رنگ در بدن شما وجود داشته باشد نباید انجام شوند. دکتر شما می‌تواند در این زمینه به شما بیشتر راهنمایی کند.