تپش قلب چیست؟

هنگام تپش قلب فرد احساس می‌کند ضربان قلبی سریع، نامنظم و محکم دارد. هر کدام از این شرایط می‌تواند به تنهایی یا به طور هم زمان رخ دهد.

یک توضیح کوتاه از عملکرد قلب می‌تواند به خوبی نشان دهد که تپش قلب چگونه رخ می‌دهد.

قلب، یک پمپ الکتریکی دو مرحله‌ای است. خون کافی را به تمام اندام‌ها و بافت‌های بدن منتقل می‌کند.

سیستم الکتریکی قلب و تولید ضربان قلب

سیستم الکتریکی قلب به گونه‌ای عمل می‌کند که با حداکثر توان بتواند پمپاژ خون را انجام دهد.

حفره‌های بالایی قلب که دهلیز نامیده می‌شوند، خون را از بدن و ریه‌ها جمع آوری می‌کنند و به سمت بطن‌ها هدایا می‌کنند. یک مکث کوتاه لازم است تا بطن‌ها از خون پر شوند. سپس پمپاژ انجام می‌شود و خون به بدن بر می‌گردد.

یک مجموعه از سلول‌های عصبی روی عضله بطن راست قرار گرفته است. به این نقطه گره سینوتریال (گره SA) گفته می‌شود. این گره در حدود ۶۰ تا ۸۰ بار در دقیقه تولید شوک الکتریکی می‌کند. این سیگنال به تمام عضلات دهلیزی منتقل می‌شود و باعث می‌شود خون به سمت بطن‌ها حرکت کند. در این مرحله نیمه اول ضربان قلب تکمیل می‌شود.

در همین زمان شوک الکتریکی به گره اتریواستروی (گره AV) منتقل می‌شود. این گره در محل اتصال دهلیز و بطن قرار گرفته است. این گره باعث یک مکث کوتاه در عملگرد قلب می‌شود. همین مکث باعث پر شدن بطن از خون می‌شود. گره سیگنال را به عضلات بطن‌ها ارسال می‌کند و خون به سمت بدن پمپاژ می‌شود. نیمه دوم ضربان قلب تکیمل می‌شود.

تمام سلول‌های عضله قلب پتانسیل تولید سیگنال را دارند. این سیگنال‌ها ممکن است باعث تولید ضربان قلب بشود یا نشود. این سیگنال‌ها می توانند در خارج از مسیر نرمال، گشترش یابند.

اگر گره سینوتریال نتواند کار کند، سلول‌های دهلیز شروع به تولید سیگنال می‌کنند. اگر این سلول‌ها هم نتوانند، گره اتریواسترویی شروع به تولید سیگنال می‌کند که معمولا می‌تواند تنها تا ۴۰ ضربان در دقیقه را تولید کند. اگر این گره نیز نتواند ضربان تولید کند، در آخرین مرحله سلول‌های بطن شروع به تولید ضربان می‌کنند. این سلول‌ها تنها حدود ۲۰ ضربان در دقیقه را می‌توانند تولید کنند.

انواع تپش قلب

تپش قلب انواع مختلفی دارد. بسته به اینکه سیگنال از کدام قسمت قلب تولید شود، تپش قلب می‌تواند متفاوت باشد.

بسیاری از ضربان‌های اضافی قلب نرمال هستند. بسیاری از بیماران غافل از این هستند که قلبشان یک یا دو ضربان اضافی تولید می‌کند.

برخی از انواع تپش قلب می‌تواند باعث عوا

رض بلند مدت و کوتاه مدت خطرناکی شوند. تپش قلبی که در دهلیز ایجاد می‌شود در مقایسه با تپش قلب ایجاد شده در بطن، تحدیدی برای زندگی فرد نیست.

تپش قلب معمولا با فاکتور‌های زیر شناخته می‌شود:

• محل وقوع  ( گره AV، دهلیز یا بطن )
• فرکانس تپش قلب ( جدا از هم یا دسته‌ای )
• تپش قلب منظم یا نامنظم
• تپش قلب مداوم یا مقطعی

 

برخی از تپش قلب‌ها می‌توانند خود علائم آریتمی قلب باشند.

PAC و PVC

انقباض زودرس دهلیزی (PAC) زمانی رخ می‌دهد که گره SA یک ضربان تولید می‌کند.

این ضربان قبل از اینکه قلب کاملا آماده باشد، تولید می‌شود.

معمولا زمانی که گره SA می‌خواهد خود را بازنشانی کند ممکن است مکث کوتاه اتفاق نیافتد و به جای آن ضربان تولید شود.

این نوع ضربان می‌تواند عادی باشد. یک فرد ممکن است آن را احساس کند یا نکند.

انقباض زودرس بطنی (PVC) زمانی رخ می‌دهد که ضربان زود هنگام در بطن ایجاد شود. PAC و PVC که گاه به گاه رخ می‌دهند، عملکرد قلب را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند.

تاکیکاردی فوق بطنی

تاکیکاردی فوق بطنی یا همان (SVT) ناشی از تولید سیگنال‌های الکتریکی ایجاد شده از ماهیچه‌های بالای بطن است.

علت آن می‌تواند یک عامل خارجی یا مسیر‌های نادرست عبور سیگنال‌های الکتریکی باشد.

(SVT) می‌تواند یک پاسخ فیزیولوژیک به یک شرایط خاص باشد.  شرایطی مانند ورزش یا استرس می‌تواند باعث رخ دادن این مورد شود.

فیبریلاسیون دهلیزی

در برخی از بیماران تمام سلول‌های ماهیچه دهلیز مانند یک تولید کننده ضربان قلب عمل می‌کنند.

این شوک‌های الکتریکی ایجاد آشوب می‌کند و عملکرد قلب را از حالت طبیعی خارج می‌کند.

فیبریلاسیون بطنی

این مورد می‌تواند تحدید کننده جان فرد باشد. در این مورد بطن شروع به تولید ضربان می‌کند و نظم ضربان قلب را برهم می‌زند.

علائم تپش قلب

تپش قلب یک بی نظمی از ضربان قلب است که بیمار این ضربان را احساس می‌کند.

تپش قلب می‌تواند بریده بریده و مقطعی باشد و یا به طور مداوم و مکرر.

تپش قلب، ضربان سریع یا بی نظم و قاعده قلب می‌باشد. تپش قلب توسط بیمار مانند لرزش و کوبیدن در قفسه سینه احساس می‌شود.

• احساس پری و سفتی در قفسه سینه
• تنگی نفس
• سرگیجه
• تعریق
• ضربان قلب سریع می‌تواند باعث کاهش فشار خون و احساس سبکی در سر شود
• غش و از هوش رفتن
• سنکوب

تشخیص تپش قلب

پزشک می‌تواند با انجام آزمایش‌های مختلف و بررسی موارد مورد نیاز، تپش قلب را تشخیص دهد.

• بررسی سابقه بیمار و بیماری‌هایی که به آن مبتلا است.
• بررسی دارو‌هایی که بیمار مصرف می‌کند.
• معاینه جسمی با تمرکز بر قلب و ریه‌ها می‌تواند بسیار سودمند باشد. همچنین در صورت نیاز پزشک اندام‌های مرتبط دیگر را نیز معاینه می‌کند.
• آزمایش خون می‌تواند در شناسایی عامل اصلی ایجاد شرایط، مفید باشد.
• انجام اکوکاردیوگرافی برای بررسی عملکرد قلب

درمان تپش قلب

اگر تپش قلب همراه با در قفسه سینه، درد فک، سوء هاضمه، خستگی شدید، تنگی نفس و غش باشد، یک مورد اورژانسی است.

در این مورد باید حتما با فوریت‌های پزشکی تماس برقرار کنید و یا خود را به بیمارستان برسانید.

بسیاری از عواملی که باعث تپش قلب می‌شود را می توان با تغییر سبک زندگی، برطرف کرد.

• کاهش مصرف الکل و کافئین
• کاهش مصرف دارو‌های بدون نسخه سرماخوردگی
• دارو‌های گیاهی که محرک هستند، می‌تواند باعث تپش قلب شود.
• ترک مصرف سیگار
• تجویز برخی دارو‌ها برای کنترل ریتم و ضربان قلب ممکن است به درمان تپش قلب کمک کند.
• در برخی حالت‌های خاص ممکن است به وسیله جراحی اقدام به درمان تپش قلب شود.

 

پیش‌گیری از تپش قلب

برخی از علت‌های تپش قلب مانند فیبریلاسیون بطنی به سبب بیماری‌های قلبی به وجود می‌آید.

عوامل خطرناک دیگر را می‌توان به وسیله رژیم غذایی مناسب که به دور از کلسترول بالا باشد و منجر به بالا رفتن فشار خون نگردد، کاهش داد.

ترک سیگار نیز باعث کاهش خطر تپش قلب خواهد شد.