انواع اکوکاردیوگرافی | هر چیزی که باید درباره انواع اکوی قلب بدانید
انواع اکوکاردیوگرافی وجود دارد که با توجه به شرایط بدنی شما و اطلاعاتی که پزشک نیاز دارد، برای شما تجویز می‌شود. پزشک در ادامه در گزارش اکو قلب به تفسیر اکوکاردیوگرافی میپردازد و داده‌های خروجی از اندازه گیری را برای شما تحلیل می کند.
پزشک شما زمانی اکوکاردیوگرافی پیشنهاد می‌کند که به عملکرد دریچه‌ها یا محفظه‌های قلب شما مشکوک باشد.
همچنین اگر تنگی نفس یا دردی در قفسه سینه دارید، اکوی قلب برایتان تجویز می‌کند.
اکوی قلب می‌تواند در تشخیص نارسایی قلبی ارثی در جنین نیز به کار رود.
ما در این مقاله سعی کردیم انواع اکوکاردیوگرافی را بررسی کنیم تا شما سریع‌تر به اطلاعات موردنیاز خود دست پیدا کنید.
اکوکاردیوگرافی قفسه سینه
معمول‌ترین و مرسوم‌ترین نوع اکو است.
یک تکنسین سونوگرافی بر روی قفسه سینه مقداری ژل مخصوص می‌مالد. سپس یک دستگاه مبدل(ترانسفورماتور) را روی آن قرار داده و فشار می‌دهد.
این ترانسفورماتور از طریق امواج فراصوت، از میان قفسه سینه به قلب شما دسترسی پیدا می‌کند.
روش کار به این صورت است که این مبدل، اکوی موج صدای قلب شما را ضبط می‌کند و یک کامپیوتر این اکوها را به تصاویر متحرک تبدیل می‌کند.
اگر ریه‌ها یا دنده‌ها دید را مسدود کرده باشند، نیاز به تزریق مقدار کمی ماده حاجب یا کنتراست‌زا دارید.
این ماده در تصویر، ساختار قلب شما را واضح‌تر و شفاف‌تر نمایش می‌دهد.
اکوکاردیوگرافی سه بُعدی (۳D)
اکوکاردیوگرافی معمولاً تصاویر را مسطح و فلَت نشان می‌دهد؛ اما با استفاده از دستگاه‌هایی خاص، می‌توان تصاویر سه‌بعدی خلق کرد.
این تکنولوژی برای تشخیص مشکلات دریچه‌های قلب، جایگزینی دریچه‌های قلب و بطن چپ (دریچه پائین سمت چپ قلب) بسیار مفید است.
همچنین می‌توان از آن برای طرح‌ریزی عمل جراحی قلب نیز استفاده کرد.
اکوکاردیوگرافی درون‌قلبی
یکی از جدیدترین انواع اکو است.
پزشکان با استفاده از این نوع اکوکاردیوگرافی، بیماری را تشخیص می‌دهند.
اکوی درون‌قلبی، از طریق وارد کردن لوله‌های نازکی به نام کاتتر به عروق خونی انجام می‌گیرد.
اکوکاردیوگرافی دو بُعدی
این ساده‌ترین نوع اکوکاریوگرافی در بین انواع اکو است.
این اکو برای اندازه‌گیری قسمت‌های مختلف قلب، مانند محفظه پمپاژ، اندازه قلب، ضخامت دیواره‌های قلب و غیره به کار می‌رود.
این نوع اکو تصاویری را می‌سازد که شبیه به «ترسیم ساختار قلب» هستند؛ در حالی که تصاویر عادی، تنها عکس‌های فعلی قلب را نشان می‌دهند.
اکوکاردیوگرافی استرس
ممکن است بخواهید به طور عمدی فشار خون و ضربان قلب خود را افزایش دهید؛ اکوی استرس برای این منظور استفاده می‌شود.
در این اکو از شما دو عکس گرفته می‌شود؛ یکی در زمان استراحت و دیگری بلافاصله بعد از کار کردن با دوچرخه ثابت یا دویدن روی تردمیل.
اگر وضعیت سلامتی شما مانع از انجام حرکات فیزیکی می‌شود، پزشک، دارویی به شما تزریق می‌کند که قلب شما شروع به پمپاژ نماید.
این آزمایش اکوکاردیوگرافی استرس فارماکولوژیک نامیده می‌شود.
اکوکاردیوگرافی از راه مری
این نوع اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام می‌شود.
در برخی موارد بهترین راه برای اکو، وارد کردن یک پروب مخصوص فراصوت از راه دهان و مری است.
با این روش می‌توان عکس‌های بهتری تهیه کرد.
به این دلیل که مری و قلب نزدیک یکدیگر قرار دارند و امواج صوتی مستقیماً دریافت می‌شوند نه از طریق عبور از پوست، ماهیچه یا استخوان.
اکوکاردیوگرافی داپلر
زمانی که سلول‌های خونی در عروق قلب و رگ‌های خونی حرکت می‌کنند، زیر و بمی امواج صوتی آن‌ها تغییر می‌کند.
تغییرات سیگنال‌های داپلر به پزشک کمک می‌کنند تا میزان سرعت و جهت گردش خون در قلب شما را اندازه بگیرد.
تکنیک‌های داپلر در بیشتر اکوکاردیوگرافی‌های قفسه سینه و مری استفاده می‌شود.
این روش همچنین برای بررسی مشکلات گردش خون و فشار خون در عروق خونی قلب، که امواج فراصوت معمولی قادر به تشخیص آن‌ها نیستند نیز استفاده می‌شود.
اکوکاردیوگرافی جنین
اکوی جنین چیزی شبیه به اکوی قفسه سینه است.
این آزمایش به پزشک اجازه می‌دهد تا ساختمان و عملکرد قلب جنین را بهتر ببیند.
اکوکاردیوگرافی جنین معمولاً در سه ماهه دوم بارداری، مابین ۱۸ تا ۲۴ هفتگی جنین انجام می‌گیرد.
این آزمایش، امواج صوتی که از قلب جنین ساطع می‌شود را می‌گیرد.
یک دستگاه این امواج را آنالیز کرده، یک تصویر از داخل قلب جنین تهیه می‌کند.
این تصویر شامل اطلاعاتی از قبیل چگونگی ساختار قلب جنین و نحوه کارکرد آن است.
این اکو همچنین به پزشک اجازه می‌دهد تا گردش خون در قلب جنین را مشاهده کند.
بنابراین اگر در گردش خون یا ضربان قلب جنین نارسایی مشاهده شود، به سرعت قابل تشخیص است.
قبل از اکوکاردیوگرافی
- برای اکوی قفسه سینه و اکو استرس نیاز به آمادگی خاصی نیست؛ می‌توانید بخورید، بیاشامید و اگر دارو مصرف می‌کنید، به مصرف آن ادامه دهید.
- برای اکوی ترانس ازوفاژیال(مری)، از چند ساعت قبل نباید چیزی بخورید.
اگر مشکل گوارشی دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. به این دلیل که ممکن است تصمیم او برای توصیه به اکوکاردیوگرافی مری تغییر کند.
پس از اکوی مری، به هیچ وجه رانندگی نکنید؛ به دلیل این‌که برای انجام اکوی مری، به شما داروی آرام‌بخش داده می‌شود.
پس قبل از انجام این اکوکاردیوگرافی، از چگونگی مراجعت به منزل اطمینان حاصل کنید.
- اگر برای اکوی استرس باید بر روی تردمیل قدم بزنید، کفش‌های راحتی بپوشید.
حین اکوکاردیوگرافی چه اتفاقی می‌افتد؟
انواع اکو می‌توانند در مطب پزشک یا بیمارستان انجام شوند.
شما پس از برهنه شدن از ناحیه کمر به بالا، باید بر روی تخت معاینه دراز بکشید.
تکنسین بر روی بدن شما وصله‌های چسبناک یا الکترود می‌چسباند.
این کار برای تشخیص و هدایت جریان الکتریکی قلب شما انجام می‌شود.
در حین انجام اکوی قفسه سینه، ممکن است از شما بخواهند که نفس عمیق بکشید یا به پهلوی چپ دراز بکشید.
تکنسین بر روی قفسه سینه شما مقداری ژل مخصوص می‌مالد تا رسانایی موج فراصوت را افزایش دهد و هوای بین پوست شما و ترانسفورماتور را از بین ببرد.
در حین اکوکاردیوگرافی، تکنسین نور محیط را کم می‌کند تا بتواند در مانیتور تصویر را بهتر ببیند.
تکنسین دوباره ترانسفورماتور را بر روی سینه شما حرکت می‌دهد تا امواج صوتی تصاویر قلب شما را بر روی مانیتور ایجاد کنند.
ژل مخصوص: یک تکه پلاستیک است که کمک می‌کند امواج فراصوت از قفسه سینه استخراج شود.
اگر اکو مری انجام می‌دهید، حلق شما توسط ژل یا اسپری بی‌حس‌کننده بی‌حس می‌شود تا عمل قرار دادن ترانسفورماتور در مری شما راحت‌تر انجام گیرد.
احتمالاً به شما آرام‌بخش می‌دهند تا کمک کند ریلکس باشید.
معمولاً انواع اکوکاردیوگرافی ها کم‌تر از یک ساعت طول می‌کشند؛ اما ممکن است بیشتر طول بکشد.
زمان‌بندی به شرایط بدنی شما بستگی بسیاری دارد.
پس از اکوکاردیوگرافی
معمولاً پس از اکوکاردیوگرافی، می‌توانید بدون نگرانی کارهای روزمره خود را انجام دهید.
اگر نتیجه اکوی شما نرمال باشد، نیازی به تست‌های بیشتر ندارید.
اما اگر نیاز باشد، برای انجام آزمایش‌های بیشتر شما را به یک کاردیولوژیست معرفی می‌کنند.
معالجه بستگی به این دارد که چه علائم و نشانه‌های خاصی در آزمایش شما بیابند.
شاید نیاز داشته باشید که اکوکاردیوگرافی یا تست‌های تشخیصی دیگر مثل پرتونگاری مقطعی کامپیوتری (CT SCAN) یا آنژیوگرافی شرائین قلبی را به مدت چند ماه انجام دهید.
کاربرد انواع اکوکاردیوگرافی
اطلاعاتی که انواع اکوی قلب در اختیار پزشک قرار می‌دهند:
- اندازه قلب: دریچه‌های قلب ضعیف یا آسیب دیده، فشار خون بالا یا امراض دیگر، باعث بزرگ شدن محفظه‌های قلب یا ضخیم شدن غیرطبیعی دیواره‌های آن می‌شوند.
پزشک می‌تواند با تجویز انواع اکوی قلب، نحوه درمان یا اثربخشی درمان را ارزیابی کند.
- قدرت پمپاژ: اکوکاردیوگرافی، قدرت پمپاژ قلب شما را برای پزشک مشخص می‌کند.
معیارهای قدرت پمپاژ قلب:
۱- درصد خونی که از بطن پر شده از هر ضربان قلب پمپاژ می‌شود (کسر خروج).
۲- حجم خونی که در یک دقیقه پمپاژ می‌شود (خروجی قلب).
اگر قلب شما به اندازه کافی برای نیازهای بدن شما خون پمپاژ نکند، نتیجه اکو موفقیت‌آمیز نخواهد بود.
- ماهیچه قلب آسیب دیده: در حین اکوکاردیوگرافی، پزشک می‌تواند تشخیص دهد که کدام بخش‌های قلب برای پمپاژ کردن به درستی کار می‌کنند.
قسمت‌هایی که ضعیف عمل می‌کنند، ممکن است بر اثر حمله قلبی یا دریافت اکسیژن کم، صدمه دیده باشند.
این می‌تواند نشان دهنده انسداد شرائین یا مشکلات دیگر باشد.
- مشکلات دریچه قلب: اکو عملکرد دریچه‌های قلب را در هنگام ضربان نشان می‌دهد.
پزشک می‌تواند تشخیص دهد که دریچه‌های قلب، برای جریان خون به قدر کافی باز است یا به دلیل بسته بودن از گردش خون جلوگیری می‌کند.
- نارسایی قلبی: بسیاری از نارسایی‌های قلبی با انواع اکوکاردیوگرافی قابل تشخیص هستند؛ محفظه‌ها، ارتباط غیرطبیعی بین قلب و عروق اصلی و نارسایی‌های قلبی که از زمان تولد وجود داشتند.
جمع‌بندی
- اکوکاردیوگرافی یک تست بدون درد است که از امواج صوتی برای تهیه تصاویر از قلب استفاده می‌کند.
- این آزمایش به پزشک اطلاعاتی از قبیل اندازه، شکل قلب و چگونگی عملکرد دریچه‌ها و محفظه‌های قلب ارائه می‌دهد.
- پزشک شما در صورتی که علائم مشکل قلبی در شما ببیند، یک یا چند نوع از انواع اکو را برای قلب تجویز می‌کند.
- انواع اکو وجود دارد. اکوی قفسه سینه و اکو استرس از معمول‌ترین انواع اکوکاردیوگرافی هستند.
اکو مری زمانی به کار می‌رود که اکوهای معمولی نتایج واضحی ارائه ندهند.
اکوی جنین برای بررسی کردن قلب جنین استفاده می‌شود.
اکوی سه بُعدی برای تشخیص مشکلات قلبی کودکان یا طرح‌ریزی برای جراحی قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. - انواع اکوی قلب در مطب پزشک یا در بیمارستان انجام می‌شوند.
این آزمایش معمولاً یک ساعت به طول می‌انجامد. - اکوهای معمولی نیاز به آمادگی خاصی ندارند. اما قبل از انجام اکو مری، باید به مدت ۸ ساعت از خوردن و آشامیدن خودداری کرد.
- در اکوی معمولی، پزشک یا سونوگرافر یک دستگاه به نام ترانسفورماتور را بر روی قفسه سینه شما حرکت می‌دهد تا از قلب شما عکس بگیرد.
در اکو مری، این ترانسفورماتور از حلق وارد بدن می‌شود تا تصاویر بهتری از قلب تهیه کند. - معمولاً بلافاصله پس از اکوکاردیوگافی، می‌توانید به کارهای روزمره مشغول شوید.
بعد از اکو مری، ممکن است به مدت چند ساعت در بیمارستان یا مطب بمانید. - اکوهای قفسه سینه و جنین هیچ خطری ندارند.
